Agora nedir? sorusu aslında yapı itibariyle birden fazla cevap içermektedir. Agoralar eski kent yaşamında çok kritik öneme sahip mekanlardı ve buralardaki kalıntılar sayesinde bugün tarihçiler ve arkeologlar geçmiş çağların yaşamına ışık tutabilmektedirler. Peki ya tarihte agora ne demek? Agoralar hakkında detaylı ve bir o kadar da akıcı bir dil kullanmaya özen göstererek kent yaşamında agoranın önemine açıklık getirdik.
Agora akla ilk gelen ve en fazla bilinen şekli ile "kent meydanı" olarak bilinmektedir. Eski Yunancada "ageiro" şeklinde yazılan kelimenin anlamı toplanmak ve bir araya gelmek şeklindeydi. Kelime türetilip toplanılan yer anlamına evrilmiştir. Agora, ticari ve kamusal olarak kullanılan bir alan olmasının yanında aynı zamanda kentlerin ticari merkezleriydi ve alışveriş yapmak ya da mal getirip götürmek isteyen tüccarların yolu agoradan geçerdi.
Agora en klasik hali ile eski Yunan medeniyetinde görülmüş olan bir alan ve yapıdır. Eski Yunan'da agoralar yukarıda da değinildiği gibi hem Pazar yeri olarak bilinirdi hem de kamusal anlamda kullanılması ile topluma ait bir mekan olarak kullanılırdı. Eski Yunanistan haricinde Batı Anadolu'nun site kentlerinde de görülen agora aynı zamanda Forum ismiyle de Eski Çağ'ın en büyük imparatorluklarından biri olan Roma İmparatorluğunda da yer alırdı.
Agoralar çoğunlukla Pazar yeri olarak bilinirdi ve açık bir alanı ifade ederdi. Buralar eski toplumun merkezi konumunda oldukları için yapılan kazı ve araştırmalarda da agoralar sayesinde bugün tarihçi ve arkeologlar Eski Çağ uygarlıklarının yaşamı hakkında geniş bilgiye sahip olabilmektedirler.
Ülke problemlerinin de görüşülüp tartışıldığı mekanlar olan agoralarda birbirinden farklı mimari yapılarla karşılaşmak mümkündü. En önemli ve büyük agoralar Helenistik Çağ'da inşa edilmiş olup Anadolu'nun batısında da agoralara sıklıkla rastlanırdı.
Tarih içerisinde zaman ileri doğru aktıkça agoraların da şekli değişmeye başladı ve agoralar bazı yerlerde din merkezleri halini aldılar. Buradaki anıtların o toplumda yaşamış önemli ve soylu kişilerin lahitleriyle de süslendiği bilinmektedir.
Romalılar, ünlü forumlarını aslında kendilerinden daha evvel güçlü bir varlık göstermiş olan Helen yani Yunan uygarlığından almış ve onun biçimini değiştirip adına da forum demişlerdir.
