Genel olarak deyimler, söz öbeklerinden oluşur, ancak nadiren cümle şeklinde deyimlere rastlamakta mümkündür. Atasözleri ise az kelime ile çok şey anlatan eskiden günümüze dile gelen özlü sözlerdir. Akılda kalıcıdırlar ancak eski Türkçeden bir takım kelimeler barındırdığından anlamlarını öğrenmek için sözlükten ya da benzer yerlerden araştırma yapmak durumunda kalınabilir. 5. Sınıf Türkçe derslerinde atasözleri ve deyimler hakkında kapsamlı bilgiler edinilir hatta kompozisyon yazılarak atasözlerinin anlamlarına da değinilmektedir. Bu sayede her ikisinin benzer özellikleri ve farklılıkları birbirinden kolay bir şekilde ayırt edilebilir. Konu hakkında birçok öğrenci çeşitli araştırmalar yaparken yazımızda atasözleri ve deyimler sözlüğü anlamları konusunu ayrıntıları ile ele alacağız…
ATASÖZLERİ VE DEYİMLER KONU ANLATIMI
Atalarımız tarafından geçmişten günümüze ulaşan, söyleyenin belli olmadığı ve deneyim ve öğütlerin aktarıldığı özlü sözlere atasözü adı verilir. Gerçek anlamın yanında mecaz anlam da içerebilirler. Ancak mana açısından mecaz anlam vurgulanır. Hiçbir kelimesi değiştirilemeyen atasözlerinde, zaman zaman kinayeli söylemlerde yer alır. Toplumun düşünce, duygu, kültür ve inanç yapısını yansıtmaktadır.
Deyimlerde ise belli bir durum ele alınır. Genellikle kalıplaşmış sözlerden oluşurlar. Ayrıca deyimler atasözleri gibi öğüt vermez yani yol gösterici değildir. Sadece bir olayı etkili ve kısa bir şekilde anlatmak için kullanılırlar. Deyimlerde mesajlar örtülü verilir, atasözlerinde ise bir işin nasıl yapılacağı hakkında fikir vericidir.
Öte yandan atasözleri ve deyimler arasında bazı ortak özellikle bulunmaktadır. Her ikisi de tecrübelere dayalı iken, ine her ikisinin söyleyeni belli değildir. Halkın ortak ürünü olan deyim ve atasözlerinde kelimelerin yerinde ya da sözcüklerde herhangi bir değişim yapılamaz.
ATASÖZLERİ VE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ ANLAMLARI
Türkçemiz ve Ulusumuzun kültür değerlerinden biri olan atasözleri ve deyimler yaşamımızdaki duygu ve durumları net ve etkileyici bir şekilde ifade etmemize olanak sağlar. Bir iş yapmadan önce nelerle karşılaşabileceğimizle alakalı atasözleri zaman zaman bizlere yol göstericidir ya da bir olay hakkında neler yapmamız ve nelerden kaçınmamız gerektiği konusunda bu özlü sözlerden etkilenir ve bu doğrultuda bir seçim yapabiliriz. Sonuç olarak atasözleri ve deyimlerin yaşanan tecrübelerin sonucu ortaya çıktığını göz önünde bulundurduğumuzda onlardan alınacak çok ders olduğunu fark edebiliriz. Şimdi bazı atasözleri ve deyimleri ele alarak anlamlarına ve nerelerde kullanabileceğimize bir göz atalım;