Yunanistan'da Yargıtay 5. Ceza Dairesi, Yunan ordusunun "1922'deki Anadolu hezimetinden ve 2 milyona yakın Anadolulu Rum'un mübadele ile Yunanistan'a göç etmek zorunda kalmasından" sorumlu oldukları gerekçesiyle 1922'de kurşuna dizilerek idam edilen 6 kişinin "vatan haini olmadıkları" kanaatine vardı. 15 Kasım 1922'de askeri mahkemenin aldığı karardan 2 saat sonra kurşuna dizilerek idam edilen dönemin Başbakanı Petros Protopapadakis'in torunu Mihail Protopapadakis, idamlıklar üzerindeki "vatan haini" damgasını kaldırmak amacıyla 2 yıldır verdiği mücadelede Yunan yargıtayına toplam 3 kez başvurdu. İlk iki başvuruyu "delil yetersizliği" gerekçesiyle reddeden Yargıtay sonunda "yeni verilerin incelenmesi" amacıyla, davanın yeniden açılmasını kabul etti ve sadece "vatan hainliği" ile ilgili suçun lağvedilmesine ikiye karşı üç oyla kanaat getirdi.
GÖÇ EDEN RUMLAR KARŞIYDI
Ancak aynı Yargıtay, idama mahkum olanların Yunan ordusunun bozguna uğramasında ne denli suçlu oldukları konusunda, "davanın zaman aşımına uğradığı ve askeri mahkeme tutanaklarının kaybolduğu" gerekçesiyle herhangi bir yargıya varılamayacağına da kanaat getirdi. İdam edilen 6 kişi arasında üç başbakan, iki bakan ve bir başkomutan vardı. Petros Protopapadakis, Dimitris Gounaris ve Nikolaos Stratos; 1920-22 arasında Başbakanlık yapmıştı. Emekli subaylardan Nikolaos Baltacis ve Nikolaos Thotokis ise Maliye ve Askeri İşlerden Sorumlu Bakanlık görevlerini yürütmüştü. Georgios Hacanestis de Anadolu bozgunu sırasında Yunan ordusunun son Başkomutanıydı. Askeri mahkeme aslında 8 kişiyi yargılamıştı. Ancak bunlardan yine bakanlık görevi yapan Amiral Mihail Goudas ile General Ksenofon Stratigos, ömür boyu hapis cezası hükmü giymişlerdi. Yargıtay'ın incelediği "yeni veriler" arasında üç belge dikkat çekiyor. İlki 6 kişinin vatan hainliği ile suçlanmaması gerektiğini açıklayan Yunan önder Eleftherios Venizelos'un mahkeme üyelerine ilettiği mektup. İkincisi Venizelos'un infazdan sonra Yunan parlamentosunda yaptığı konuşma ve üçüncüsü İngiltere, ABD, İtalya, Belçika ve İsveç'in idamlara karşı dönemin Yunan hükümetine yaptıkları müdahaleleri kanıtlayan dokümanlar. Yargıtay'ın kararını değerlendiren torun Protopapadakis, "Şimdi, bu damganın tarih kitaplarından da çıkması için mücadele edeceğim" dedi. Ancak Yunanistan'da Yargıtay'ın kararından hoşnut olmayanlar da var. Bozgundan sonra imzalanan mübadele anlaşmasıyla Yunanistan'a göç etmek zorunda bırakılan 2 milyona yakın Anadolu Rumlarını temsil eden 185 dernek, davanın yeniden açılmasına karşı çıkmıştı.
