ABD Başkanı Joe Biden, 20 Ocak'ta göreve başladıktan sonra Rus lider Vladimir Putin'le ilk kez bugün bir araya geldi. Biden ile Putin arasındaki zirve İsviçre'nin Cenevre kentinde başladı. İki lider görüşmenin yapılacağı binanın önüne kameralara poz verdi. Tarihi zirve el sıkışarak başladı.
Cenevre'de, Kasım 1985'te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile eski SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov arasında yapılan tarihi zirveden 36 yıl sonra, ABD-Rusya zirvesi heyecanı yaşanıyor. Zirvenin yapılacağı Leman Gölü (Cenevre Gölü) kıyısındaki Parc de La Grange villasına TSİ 13.25 sularında Putin ve Biden geldi.
PUTİN'DEN İLK AÇIKLAMA
Görüşme öncesi kısa açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Joe Biden'e şahsen görüşme girişimi için teşekkür ederek "Uzun bir yolculuk yaptınız, çok çalıştınız. Ancak Rus-Amerikan ilişkilerinde en yüksek seviyede ele alınması gereken birçok sorun birikti. Görüşmemizin yapıcı geçeceğini umuyorum." ifadelerini kullandı.
BİDEN'DAN İLİŞKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ VURGUSU
Cenevre Gölü'ne bakan eski bir İsviçre köşkü olan Villa La Grange'ın içine geçen iki lider, ön görüşmenin yapılacağı kütüphanede ilk pozlarını verdi. Yapıcı ve üretken bir müzakere isteğini yineleyen Putin'e yanıt veren Biden, Moskova ile öngörülebilir ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
İLK OTURUM SONA ERDİ
Beyaz Saray'dan gelen son dakika açıklamasına göre iki liderin ilk oturumu, 1 buçuk saatin ardından sona erdi. Biden ve Putin'in yanı sıra ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un da yer aldığı oturumun ardından yapılacak ikinci görüşmeler daha büyük bir heyet eşliğinde gerçekleşecek. Görüşmelerin 4 ila 5 saat aralığında sürmesi bekleniyor.
İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılan zirveye ilişkin resmi olarak bir gündem bulunmasa da yaşanan gelişmeler, masadaki konulara ışık tutuyor. Biden'ın ABD Başkanı seçildikten sonra Putin ile ilk defa yüz yüze yapacağı zirve, "ilişkilerin birinci elden ele alınması" bakımından tarihi anlamda önem taşıyor..
KARŞILIKLI GERİLİM HAD SAFHADA
Bir süre önce Biden'ın Putin için "katil" yakıştırması yapması ilişkilerin en gerilimli dönemini yaşattığı için böyle bir zirve kararı alınması beklenmiyordu. Biden'ın söz konusu ifadesine karşılık Putin, gerilimin tarafı olmak istememiş, diplomatik bir cevap vererek "Ona sağlık diliyorum" şeklinde bir açıklama yapmıştı.
Kırım'ı yasa dışı ilhak ettiği için 2014'ten bu yana Batı ülkeleri tarafından yaptırımlara tabi tutulan Rusya, ekonomik olarak daha fazla zarar görmemek için gerilimin tarafı olmak istemiyor. Petrol ve doğal gaz zengini Rusya'ya karşı söz konusu yaptırımlar, ABD ve Batılı müttefikleri tarafından koordineli biçimde devam ediyor.
ABD'nin yaptırımlarının Rusya ekonomisine yıllık maliyetini ölçmek petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar nedeniyle kolay olmasa da belirli göstergeler ülkenin milyarlarca dolar kaybettiğine işaret ediyor. Bu yüzden diplomatik davranmak durumunda kalan Putin, Biden ile çevrim içi yöntemle halkın izleyebileceği şekilde bir görüşme metodu da önermişti.
Son dönemde Rusya'nın batı ve güney sınırlarında NATO'nun tatbikatlar gerçekleştirmesinden duyulan rahatsızlık da Putin tarafından Biden ile görüşmede dile getirilmesi beklenen diğer bir konu. Rusya, batı sınırlarında NATO askeri hareketliliğinin 2-3 kat arttığını gözlemlediğini duyurmuştu.
Zehirlendiği gerekçesiyle Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın tedavi gördüğü Almanya'dan geldikten sonra bu yıl yolsuzlukla ilgili daha önceki bir davadan aldığı mahkumiyet nedeniyle hapse konulması, ABD'nin Rusya'daki "demokrasi ve insan hakları" konusunda rahatsız olduğu meselelerden birisi. Bu hususta Rusya'nın yaptırım uygulamalarına tabi tutulması ve iç işlerine karışılmasından duyulan rahatsızlığı Putin'in bizzat Biden'a dile getirmesi bekleniyor.
İki liderin, Rusya ile ABD arasında iş birliği yapılabilen konuların geliştirilmesine yönelik görüşlerini dile getireceği ifade ediliyor.
"RUSYA BEKLENTİ İÇİNDE DEĞİL"
Rus yetkililerin de kabul ettiği gibi "soğuk savaş döneminden bile soğuk" olan ilişkilerin ele alınacağı ve dünya kamuoyunun takip edeceği zirveden, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un dediği gibi, Rus tarafı "çok büyük bir beklenti içinde değil".
ABD tarafının, Rusya'nın eylemlerini, çıkarlarını, pozisyonunu ve kırmızı çizgilerini dikkate alacağını umduğunu ifade eden Lavrov, Rus-Amerikan ilişkilerinin normalleşmesinin ancak eşitlik, karşılıklı saygı ve birbirlerinin iç işlerine karışmama ilkelerine uyulması halinde mümkün olacağını vurgulamıştı.
İKİNCİ GÖRÜŞME DE SONA ERDİ
ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında İsviçre'nin Cenevre kentinde yapılan yüz yüze görüşme sona erdi. Görüşme yaklaşık olarak 4.5 saat sürdü.