Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı'nın açılışında yaptığı konuşmada, İran, Kuzey Kore ve Suriye'deki nükleer faaliyetlerin denetlenmesine ilişkin güncel bilgileri paylaştı.
Ajans'ın Kuzey Kore'de denetim yapamadığını ve nükleer programı hakkında çok sınırlı bilgiye sahip olduğunu belirten Amano, buna rağmen Kuzey Kore'nin talep etmesi durumunda ülkeye dönmeye hazır olduklarını bildirdi.
Yongbyon tesislerindeki gelişmeleri uzaydan elde edilen görüntü ve fotoğraflarla takip ettiklerini anlatan Amano, "Tesis içerisinde bazı yenileme ve inşa faaliyetleri gözlemledik. Bu, Kuzey Kore'nin nükleer kapasitesini daha fazla geliştirdiği yönündeki açıklamalarına büyük oranda uygun görünüyor" dedi.
Amano, Kuzey Kore'yi Ajans ile işbirliği yapmaya, yükümlülüklerini yerine getirmeye ve sorunları çözmeye çağırdı.
İran'ın nükleer programı
Güvence Denetimleri Anlaşması çerçevesinde İran'ın sunulan nükleer materyalleri denetlemeye devam ettiklerini belirten Amano, Ajans'ın İran'ın açıklanmayan nükleer materyallerinin olmadığı güvencesini veremeyeceğini söyledi.
Ajans'ın, İran ile 5+1 ülkeleri arasında 14 Temmuz'da varılan "Kapsamlı Ortak Eylem Planı" çerçevesinde İran'ın yükümlülüklerini denetleme ve onaylama yetkisinin bulunduğunu ifade eden Amano, anlaşmaya göre, İran'ın Ek Protokolü uygulayacağını ve bunun Ajans'ın İran'daki tesislere ve bilgilere daha kolay ulaşmasını sağlayacağını vurguladı. Amano, İran'ın ek şeffaflık önlemlerini uygulayacağını ve bunun da Ajans'ın İran'ın nükleer faaliyetlerini daha iyi anlamasına yardımcı olacağını aktardı.
Denetim faaliyetleri kapsamında finansal yardıma ihtiyaç duyduklarını belirten Amano, bunun ek bütçeyle karşılanacağını söyledi.
Ajans ile İran'ın, 14 Temmuz'da nükleer faaliyetlerinin açıklığa kavuşturulması için "Yol Haritası" anlaşması imzaladığını hatırlatan Amano, İran'ın 15 Ağustos'ta ilgili bilgileri Ajans'a teslim ettiğini ve 15 Eylül'e kadar Ajans'ın sorular yönelteceğini kaydetti.
Suriye
Suriye'de de Mayıs 2011'den beri denetim yapılamadığını söyleyen Amano, nükleer reaktörün bulunduğu Deyr El Azur tesislerine ait binaların büyük ihtimalle yıkıldığını ifade etti. Amano, "Suriye'yi bütün sorunların çözümü için Ajans ile işbirliği yapmaya çağırıyorum" dedi.
