ABD'de 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, Demokrat aday Harris ile Cumhuriyetçi aday Trump, ABC News kanalında yayınlanan canlı yayın tartışma programında kozlarını paylaştı.
Programın Gazze ile ilgili bölümünde iki aday da İsrail'e net şekilde destek verirken Trump, İsrail'e koşulsuz destek silah desteği sağlayan Biden yönetiminin başkan yardımcısı olan Harris'i "İsrail'den nefret etmekle" suçladı.
İsrail'e verdikleri desteğin devam edeceğini ima eden Harris, her şeyin 7 Ekim'deki Hamas saldırılarıyla başladığını savundu.
O gün yaşananları anlatan Harris, "O gün de bugün de İsrail'in kendini savunma hakkı olduğunu söylüyorum. Ancak şu da bir gerçek ki aralarında kadın ve çocukların da olduğu çok fazla masum Filistinli öldürüldü. Bu savaş sona ermeli, hemen sona ermeli." dedi.
İsrail ile Hamas arasında bir ateşkesin sağlanması ve esirlerin serbest bırakılması gerektiğini kaydeden Harris, bunun için yoğun şekilde çalıştıklarını belirtti.
"İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM İÇİN BİR YOL ÇİZMELİYİZ"
Harris, bölgede barışçıl bir çözüm konusunda ise şunları söyledi:
"İki devletli çözüm için bir yol çizmeliyiz, bu çözüm içerisinde İsrailliler için de Filistinliler için de güvenlik olmalı. Gazze'yi yeniden inşa edebileceğimiz, Filistinlilerin hak ettikleri gibi güvenlik, onur ve kendi geleceklerine karar verme imkanlarını olduğu iki devletli çözüm olmalı. Ancak bir konuda sizi temin ederim, İsrail'e her zaman kendini savunma imkanını vereceğim."
Öte yandan Trump ise, "Esirleri Hamas'ın elinden nasıl kısa sürede kurtaracaksınız?" şeklindeki soruya, "Eğer ben başkan olsaydım bu (Gazze'deki savaş) hiç başlamazdı. Eğer ben başkan olsaydım Rusya asla Ukrayna'ya saldırmazdı." dedi.
Harris'in İsrail'den nefret ettiğini savunan Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD Kongresinde yaptığı konuşmada Harris'in Kongre'de olmadığını hatırlattı.
"EĞER O BAŞKAN OLURSA İSRAİL 2 YIL İÇİNDE ORTADAN KALKAR"
Trump, "Eğer o başkan olursa İsrail 2 yıl içinde ortadan kalkar." iddiasını dile getirdi ve Harris'in aynı zamanda Arap halklarından ve Yahudilerden nefret ettiğini savundu.
Biden yönetiminin İran'a 300 milyar dolar kaynak sağladığını ve Tahran'ın da bu paraları Hamas ve Hizbullah gibi örgütlere dağıttığını savunan Trump, "(Başkan olursam) Hızlı şekilde anlaşmayı sağlayacağım. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşı sona erdireceğim. Hatta seçimleri kazanırsam başkan olmadan bile önce bunu yapacağım." şeklinde konuştu.
BİDEN CNN'DEKİ TARTIŞMANIN ARDINDAN ADAYLIKTAN ÇEKİLDİ
Aday olduğu dönemde Başkan Joe Biden ile Trump, 27 Haziran gecesi CNN'deki ilk canlı yayın tartışmasında kozlarını paylaşmıştı.
81 yaşındaki Biden, ikinci dönem adaylığında yaşı konusunda duyulan kaygıları giderecek performans sergileyememiş, program sonrası yoğun eleştirilere maruz kalmıştı.
Demokrat Partili kesimden ve Biden'ı destekleyen bazı medya kuruluşlarından, Biden'a "başkanlık seçimlerinden çekilmesi" çağrısı yapılmıştı.
Biden ise sağlık durumunun eskisi gibi olmadığını kabul ederek, Trump'a karşı en iyi alternatifin halen kendisi olduğunu belirtmiş ve yarıştan çekilmeyeceğini açıklamıştı.
Ancak Biden, 21 Temmuz'da sosyal medya platformu X'te yaptığı açıklamada, adaylıktan çekildiğini duyurmuştu.
270 DELEGEYE ULAŞAN ADAY SEÇİMİ KAZANIYOR
ABD'de Seçiciler Kurulu olarak adlandırılan seçim sistemi nedeniyle bazı eyaletler başkanın belirlenmesinde kritik önem taşıyor.
Her 4 yılda bir başkanlık seçimlerinin yapıldığı ABD'de seçmenler, başkanı doğrudan değil, oy verdikleri delegeler yoluyla seçiyor.
Bu üyeler de ABD'nin başkanı ve başkan yardımcısını seçmekle görevli olurken, seçimlerde en fazla oyu alan aday değil, en fazla delegeyi kazanan aday başkanlık koltuğuna oturuyor.
Seçimlerden sonra toplanarak ABD başkanını seçen Seçiciler Kurulu üyelerinin sayısı ise her eyaletteki ABD Kongresinin iki kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senatodaki toplam üye sayısına eşit. Kongre'de temsilcisi olmayan başkent Washington'ın de Seçiciler Kurulu'nda 3 üyesi bulunuyor.
Seçiciler Kurulu'nun her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delegesi bulunuyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor. Aynı sisteme göre bir eyalette rakibinden 1 oy dahi fazla alan başkan adayı, o eyaletteki tüm delegeleri kazanıyor (winner-take-all).
7 EYALET "KRİTİK"
Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçilerin yoğunlukta olduğu birçok eyalet bulunuyor. 1 fazla oyun bile tüm delegelerin kazanılmasına imkan tanımasından dolayı iki siyasi görüş arasında dengenin olduğu eyaletler ise başkanlık seçiminde kritik önem taşıyor.
ABD seçim sistemine göre, örneğin, California'nın 54 delegesi bulunurken, Texas'ın 40, Florida'nın 30 ve New York'un 28 delegesi bulunuyor ancak delege sayısı fazla olan bu eyaletlerin parti eğilimleri uzun yıllardır pek değişmediği için toplamda sonuca etkileri büyük olmuyor. Örneğin, California ve New York uzun yıllardır Demokrat, Texas ve Florida ise uzun zamandır Cumhuriyetçi eğilimiyle biliniyor.
Bu sistemde başkanlık seçimlerinin kaderini Cumhuriyetçi ile Demokratlar arasında gidip geldikleri için "salıncak eyaletler" olarak da adlandırılan "kritik eyaletler" belirliyor.
2024 seçimlerinden önce, başkanlık için ulaşılması gereken toplam 270 delege sayısının 93'ünü teşkil eden Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pensilvanya, North Carolina ve Georgia şeklinde 7 "kritik eyalet" bulunuyor.
Güncellenen delege sayılarına göre Arizona'nın 11, Nevada'nın 6, Wisconsin'ın 10, Michigan'ın 15, Pensilvanya'nın 19, North Carolina'nın 16 ve Georgia'nın ise 16 delegesi var.
KRİTİK EYALETLERDE DENGE VAR
ABD'de seçim anketlerini yayımlayan Real Clear Politics (RCP) adlı haber platformunun verilerine göre, Trump ile Harris, yarışı başa baş götürüyor.
Ülkede yapılan anketlerin ortalamasına göre Harris yüzde 48,4, Trump ise yüzde 47,2 oya sahip.
Harris kritik eyaletlerden Wisconsin, Michigan, Nevada'da rakibinden daha fazla oya sahipken, Trump, North Carolina, Georgia ve Arizona'daki yarışta Harris'in önünde gözüküyor. Pensilvanya'da ise başkan adayları arasındaki durum dengede.
Kritik eyaletlere tek tek bakıldığında ise North Carolina'da Trump yüzde 47,9, Harris yüzde 47,8; Georgia'da Trump yüzde 48,3, Harris yüzde 48; Arizona'da Trump yüzde 48,4 Harris yüzde 46,8; Wisconsin'de Trump yüzde 47,2, Harris yüzde 48,7; Michigan'da Trump yüzde 47,1 Harris yüzde 48,3; Nevada'da Trump yüzde 47,4 Harris yüzde 48; Pensilvanya'da Trump yüzde 47,6 Harris yüzde 47,6 oy oranıyla yarışı götürüyor.
Diğer eyaletlerde ise anket sonuçları şu şekilde:
California'da Trump yüzde 35, Harris yüzde 59,5; Texas'ta Trump yüzde 50,3, Harris yüzde 43; Florida'da Trump yüzde 49, Harris yüzde 43; New York'ta Trump yüzde 39, Harris yüzde 53; New Hampshire'da Trump yüzde 45,7, Harris yüzde 50,7; Minnesota'da Trump yüzde 44,5, Harris yüzde 50; Virginia'da Trump yüzde 44, Harris yüzde 48; Ohio'da Trump yüzde 52, Harris yüzde 43; Maine'de Trump yüzde 41, Harris yüzde 58; Montana'da Trump yüzde 56,3, Harris yüzde 38,7.
Indiana, Kentucky, Tennessee, Mississippi, Alabama, West Virginia, South Carolina, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New Jersey, Delaware, Maryland, North Dakota, South Dakota, Nebraska, Kansas, Oklahoma, Iowa, Missouri, Arkansas, Louisiana, Illinois, Washington, Oregon, Idaho, Utah, Wyoming, Colorado, New Mexico, Alaska, Vermont, Hawaii eyaletlerinde ise RCP'de ABD Başkanı Joe Biden'ın başkanlık adayından çekilmesinden önceki tarihlere ait anket sonuçları yer alıyor.