CNN, Afganistan'ın başkenti Kabil'de Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın bulunduğu bölgede 170'ten fazla kişinin hayatını kaybettiği 26 Ağustos 2021'deki terör saldırıları konusunda ABD'nin açıklamalarının gerçekçi olmadığını öne sürdü. ABD'li haber kanalının internet sitesinde yer alan haber, o gün gerçekte ne olduğu ve bu kadar çok kişinin nasıl öldüğü konusunda zor soruları gündeme getirdi.
SORUŞTURMA 4 AY SÜRMÜŞ
Pentagon'dan yapılan açıklamada o gün ölen 170 Afgan ve 13 ABD askerinin tamamının patlamada yaşamını yitirdiğinin belirtilmesine rağmen, CNN'in dört ay süren soruşturması ölenlerin bazılarının ABD askerleri tarafından açılan ateş sonucu hayatını kaybettiği iddiasını ortaya koydu.
"TEK PATLAMADA BU KADAR ÇOK İNSANIN ÖLMESİ MÜMKÜN DEĞİL"
Haberde, 139 kişiyle yapılan görüşmeleri içeren ve üç buçuk ay süren ABD askeri soruşturma ekibi tarafından 4 Şubat'ta yapılan açıklamada, ABD Deniz Piyadelerinin patlamadan sonra iki kez ateş açtığı, mermilerden hiçbirinin kimseye isabet etmediğinin belirtildiği hatırlatıldı. Ancak 70'den fazla tanıkla ve ölenlerin aileleriyle konuşulduğu, tıbbi kayıtların incelendiği, olay yerinin video, fotoğraf ve seslerinin analiz edildiği; buna dayanarak da tek bir patlamada bu kadar çok insanın ölmesinin mümkün olmadığı aktarıldı.
TIBBİ PERSONELLE KONUŞULMAMIŞ
Saldırı kurbanlarına bakan beş hastanedeki sağlık personeli ve yöneticiler, kurşun yaralarının varlığını doğruladı ve bir doktor kurşunları kendisinin çıkardığını anlattı, hayatta kalanlar ve ölen bazı kişilerin aileleri ölü ve yaralıların bazılarının vurulduğu konusunda ısrar etti. ABD askeri soruşturması kapsamında Afganistan hastanelerinde, ABD ordusu dışındaki tıbbi personelle konuşulmadığı vurgulandı.
Araştırmada, Amerikan ve İngiliz yetkililerinin inkarlarına rağmen, terör saldırılarında silahların da yaralanma ve ölümlerde rol oynamış olabileceği ihtimalinin yüksek olduğu savunuldu.
"İDDİALAR BİLDİĞİMİZ GERÇEKLERLE ÖRTÜŞMÜYOR"
Saldırı anında kız kardeşi Shogofa ile bölgede bulunan ve patlamada omzuna şarapnel isabet eden Morsal, patlamadan kısa süre sonra, askerlerin ayakta duranlara ateş ettiğini de gördüğünü söyledi. Morsal, sonra bir kurşunun çenesine isabet ederek boynunun sağ tarafından çıktığını kaydetti. Kabil'deki Acil Cerrahi Merkezi'nden elde edilen bir tıbbi rapor, Morsal'ın bir kurşunla vurulduğunu doğruladı.
"İNSANLARI HEDEF ALIYORLARDI"
Öte yandan 19 görgü tanığı daha ya vurulduklarını ya da insanların silahla vurulduğunu gördüklerini söyledi. Kardeşi, kardeşinin eşi ve çocuklarıyla havaalanında bulunan 16 yaşındaki Nazir de patlamanın hemen ardından ateş açıldığını belirterek, iddiaların aksine "Havaya ateş açılmadı. İnsanları hedef alıyorlardı. Bu kasıtlıydı. Önümde insanlar vuruluyor ve düşüyorlardı." diye konuştu.
İDDİALAR YALANLANDI
ABD ordusu, o sırada bölgede yalnızca Amerikan ve İngiliz birliklerinin bulunduğunu doğruladı, ancak insanların vurulduğunu gördüğünü iddia eden tanıkların yanıldıklarını belirtti. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Sözcüsü Bill Urban, "Tarif ettiğiniz tanıklık, travmaya tanık olan ve beyinlerinin muhtemelen net olarak hatırlamadığı şeyleri bir araya getirmek için ellerinden gelenin en iyisini yapan sarsıcı bir olaya ilişkin karmakarışık anıları olan insanların anılarıyla benzer bir tanıklık. Ancak vurulan insanların tanıklığı, bildiğimiz diğer gerçeklerle desteklenmiyor." ifadelerini kullandı.
"UYARI ATEŞİ AÇILDI"
ABD'li müfettişlerden biri, Albay CJ Douglas da ABD Deniz Piyadeleri ve Birleşik Krallık birliklerinin kanal üzerinde "askerlik yaşındaki iki erkeğe" patlamanın ardından ateş açtığını ancak mermilerin hiçbirinin hedeflerine isabet etmediğini kaydetti. Douglas, bunların uyarı ateşi olduğunu ve kimsenin zarar görmediğini savundu.
SİVİL KAYIPLAR PATLAMAYA BAĞLANDI
Bir Birleşik Krallık savunma sözcüsüne göre, Birleşik Krallık birlikleri de "kalabalığı" önleme umuduyla yakındaki Zohak köyü yerleşkesindeki bir kuleden havaya az sayıda uyarı ateşi açtı ancak kimse vurulmadı.Soruşturmada yer alan üst düzey bir askeri yetkili de insanların silahla vurulduğunu reddederek, "Soruşturmadaki hiçbir şey, açılan ateşlerden herhangi birinin herhangi bir şekilde sivilleri vurduğu sonucuna varmamızı sağlamadı. Tüm sivil kayıplar patlamaya bağlandı." ifadelerini kullandı.
TIBBİ KAYITLAR GÖRGÜ TANIKLARININ İFADELERİYLE UYUŞUYOR
CNN araştırmasına göre, hayatta kalanların vurulan insanları gördükleri iddiaları, tıbbi belgeler ve doktorlarla yapılan görüşmelerle de destekleniyor. 14 vakada, tıbbi raporlar veya ifadeler hastanın veya mağdurun silahla vurulduğunu gösteriyor. Hayatta kalan üç kişi, biri ABD ordusunun Maryland'deki Walter Reed Ulusal Askeri Tıp Merkezi'nden olmak üzere, kurşun yaralarını doğrulayan tıbbi raporlara sahip.
"DAHA FAZLA ŞÜPHE UYANDIRDI"
O gece hastaların tedavi edildiği beş Kabil hastanesindeki tıbbi personelle konuşan CNN, ölenlerden 11'inin kurşunla vurulduğunu doğrulayan tıbbi belgelere ulaştı. Araştırmada, "kesin olmamakla birlikte, bu kurumlardaki personelin tanıklığı, Pentagon'un ısrar ettiği gibi 180'den fazla kişinin bir bombayla öldürülüp öldürülmediği konusunda daha fazla şüphe uyandırıyor." ifadelerine yer verildi.
DOKTORLARDAN AÇIKLAMALAR
İddialara karşılık CENTCOM Sözcüsü Urban, sağlık personelinin yaralanmalarının yanlış değerlendirdiğini söyledi. Wazir Ekber Khan Hastanesi'ndeki hastalardan mermi çıkaran doktor ise farklı yaralanmaları tespit edebildiğini belirterek, "Afganistan'da geçirdiğim 15 yıllık hekim tecrübeme göre bomba ve kurşun yaraları çok farklı." dedi.
GÖRÜŞ AYRILIĞI YAŞANIYOR
ABD'li müfettişler 5 Şubat'ta, soruşturma için yalnızca ABD ve koalisyon personelinden tanıklık aldıklarını kabul etti. Müfettişlerden biri olan General Curtis, "Soruşturmamız sırasında Afganlarla karada konuşma fırsatımız olmadı." diye konuştu. CNN'in ulaştığı uzmanlar patlamaya sebep olduğu düşünülen 20 kilogramlık bir cihaz için bu ölüm oranının mümkün olup olamayacağı konusunda görüş ayrılığına düştü.
Bazı uzmanlar bunun mümkün olduğunu düşünse de diğerleri, Abbey Gate çevresindeki duvarlardaki hasarın bombanın o kadar güçlü olmayabileceğini gösterdiğini söyledi.
NE OLMUŞTU?
Ülkeden tahliye çalışmalarının sürdüğü Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'na yakın bölgede iki ayrı patlama meydana gelmişti. Saldırıları çok sayıda ülke ve Taliban kınamıştı. ABD Başkanı Joe Biden konuya ilişkin, "saldırıyı gerçekleştirenleri avlayacağını" söyleyerek intikam almaya yemin etmiş, "Saldırı DEAŞ/H olarak bilinen grup tarafından yapılmıştır." ifadesini kullanmıştı. Son haftalarda DEAŞ/H'nin Kabil'deki havalimanına saldıracağına ilişkin istihbarat aldıklarını belirten Biden, bu nedenle de Afganistan'daki misyonlarını 31 Ağustos'a kadar bitirmekte kararlı olduklarını söylemişti.