Tayvan lideri Tsai'nin Orta Amerika ülkelerini ziyaret etme sürecinde önce ABD'nin New York kentinde görüşmeler yapması, dönüş yolunda da Los Angeles kentine uğraması Washington ile Pekin arasındaki ipleri gerdi.
Çin, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Tayvan'ın lideri Tsai Ing-wen'in ABD'yi ziyaretinin ilişkilerde ciddi cepheleşmeye yol açabileceği uyarısında bulundu. Çin'in Washington Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Şu Şueyüen, Tsai'nin New York'a varışının ardından düzenlediği basın toplantısında, Tsai'nin daha önce ABD'ye "transit ziyaretler" yapmış olmasının emsal kabul edilemeyeceğini, bunun Pekin'in tepkisini azaltmayacağını belirtti.
"TAYVAN KIRMIZI ÇİZGİMİZDİR"
Tayvan sorununun, Çin'in temel çıkarının merkezi ve ABD ile ikili ilişkilerde aşılmaması gereken "kırmızı çizgi" olduğunu vurgulayan Şu, "İster Tayvan liderleri ABD'ye gelsin, ister ABD liderleri Tayvan'ı ziyaret etsin, bu, Çin-ABD ilişkilerinde, tekrar ediyorum, ciddi, ciddi cepheleşmeye yol açabilir." dedi.
Şu, Washington'ın Tayvan liderlerinin geçmişte de ABD'ye geldiklerini anımsatarak Çin'in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söylemesine karşılık olarak, "Geçmişteki hatalar emsal oluşturamaz, bu tepkimizi azaltmayacaktır." ifadesini kullandı.
ABD'nin Tayvan ile üst düzey temasları artırarak ve Ada'ya daha fazla silah satarak meseleyi giderek önemli hale getirdiğini savunan Şu, "Bu bir tehdit değil; Çin hükümeti, 'tek Çin' ilkesinin ihlaline tepki vermek zorundadır." diye konuştu.
KRİZ YARATAN ABD ZİYARETLERİ
Tayvan lideri Tsai Ing-wen, Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaret edeceği, öncesinde ve sonrasında ABD'nin New York ve Los Angeles şehirlerinde temaslarda bulunacağı 10 günlük yurt dışı gezisi için dün yola çıkmıştı. Tayvan Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre, Tsai, 1-3 Nisan'da Guatemala'yı, 3-5 Nisan'da Belize'yi ziyaret edecek
Tsai Ing-wen, Orta Amerika ülkelerine yapacağı 10 günlük ziyaret öncesi Çin'in itirazlarına karşın ABD'ye ulaştı.
Tayvan lideri, ziyaretlerinde, Guatemala Devlet Başkanı Alejandro Giammattei ve Belize Başbakanı John Briceno ile görüşecek, Tayvan'ın Ekonomi ve Kültür Temsilcilikleri yetkilileri ile bu ülkelerde yaşayan Tayvanlılarla bir araya gelecek. Guatemala'ya gidiş yolunda ABD'nin New York şehrine uğrayacak Tsai'ye burada Hudson Enstitüsünce düzenlenecek etkinlikte ödül verileceği iddia ediliyor.
Belize ziyareti dönüşünde ise Los Angeles şehrine uğrayarak Ronald Reagan Kütüphanesi'nde düzenlenecek toplantıda konuşacak Tsai'nin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesi bekleniyor.
"BU BİR PROVOKASYON OLUR"
Çin Devlet Konseyine bağlı Tayvan İşleri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien dün yaptığı açıklamada, "Eğer Tayvan lideri Tsai, McCarthy ile buluşursa, bu 'tek Çin' ilkesini ihlal eden bir provokasyon olur. Bu durumda kararlı karşı tedbirler alırız." ifadesini kullanmıştı.
ABD: AŞIRI TEPKİYE GEREK YOK
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in resmi olmayan ABD ziyaretiyle ilgili, bunun sadece bir "transit ziyareti" olduğunu ve Çin'in aşırı tepki vermesini gerektirecek bir durum bulunmadığını söyledi.
Tayvan liderlerinin daha önce böyle yaptığını anlatan Patel, Tsai'nin 2016'dan bu yana 6 kez ABD üzerinden bölge ülkelerini ziyaret ettiğini, bu seyahatinin de yedinci olacağını söyledi. Bu uygulamanın ABD'nin tek Çin prensipleriyle uyuştuğunu ifade eden Patel, Washington'un Ada'yla ilgili statükonun korunması konusundaki politikasında bir değişiklik olmadığını belirtti.
Sözcü yardımcısı, "Pekin'in ABD politikaları ile uyumlu bu transit yolculuğu farklı yorumlayıp aşırı tepki vermesine gerek yok. Daha önce de söylediğimiz gibi taraflardan herhangi birinin statükoyu tek taraflı olarak değiştirmesine karşıyız. Tayvan'ın bağımsızlığını desteklemiyoruz." dedi.
ÇİN – TAYVAN AYRILIĞI
Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hâlâ devam ediyor.
Pekin, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.