Merkezi Kenya'nın başkenti Nairobi'de bulunan UNEP tarafından dün 'plastik ekonomisinin' etkilerini ele almak için gereken ekonomik ve iş modellerini inceleyen 'Musluğu Kapatmak: Dünya plastik kirliliğini nasıl sona erdirebilir ve döngüsel bir ekonomi yaratabilir?' başlıklı raporu yayınlandı. Rapor, plastik kirliliğini 2040 yılına kadar küresel olarak yüzde 80 oranında azaltmak üzere sorunlu ve gereksiz plastiklerin ortadan kaldırılmasını öneriyor ve 'yeniden kullanım' (reuse), 'geri dönüşüm (recycle) ve 'ürünlerin yeniden yönlendirilmesi ve çeşitlendirilmesi' (reorient and diversify) olmak üzere üç pazar değişimi çağrısında bulunuluyor.
Rapora göre, bu önlemlerle bile 2040'a kadar tek kullanımlık ve kısa ömürlü ürünlerden kaynaklanan 100 milyon metrik ton plastiğin güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi gerekiyor. Geri dönüştürülemeyen plastik atıkların bertarafına yönelik tasarım ve güvenlik standartlarının belirlenmesi ve uygulanması ile üreticilerin mikroplastik içeren ürünlerden sorumlu tutulmasının bu sorunu çözebileceği ifade edildi.
"700 BİN İSTİHDAM ARTIŞINA OLANAK SAĞLAYABİLİR"
Genel olarak, döngüsel ekonomiye geçişin maliyetler ve geri dönüşüm gelirleri dikkate alındığında 1,27 trilyon ABD doları tasarruf sağlayacağı ve sağlık, iklim, hava kirliliği, deniz ekosisteminin bozulması ve davalarla ilgili maliyetler gibi nedenlerden kaynaklanan problemlerin önlenmesiyle de 3,25 trilyon ABD doları daha tasarruf edilebileceği öngörülüyor. Raporda, böyle bir değişimin 2040 yılına kadar çoğunluğu düşük gelirli ülkelerde olmak üzere 700 bin net istihdam artışına olanak sağlayabileceği ve kayıt dışı ortamlarda çalışan milyonlarca işçinin geçim kaynaklarını önemli ölçüde iyileştirebileceği belirtildi.
Önerilen bu sistem değişikliği için yıllık 65 milyar dolar yatırım gerektiği ancak sistem değişikliği olmadan maliyetlerin ise yıllık 113 milyar dolar olduğu ifade edildi.
"RAPOR BİR YOL HARİTASI ORTAYA KOYMAKTADIR"
UNEP İcra Direktörü Inger Andersen raporla ilgili olarak, "Plastikleri üretme, kullanma ve imha etme şeklimiz ekosistemleri kirletiyor, insan sağlığı için riskler yaratıyor ve iklimi istikrarsızlaştırıyor. Bu UNEP raporu, plastikleri ekosistemlerden, vücudumuzdan ve ekonomiden uzak tutan döngüsel bir yaklaşım benimseyerek bu riskleri önemli ölçüde azaltmaya yönelik bir yol haritası ortaya koymaktadır" ifadelerini kullandı.
