ABD'nin Afganistan'dan çekilme kararı almasının ardından hızla vilayet merkezlerini ele geçiren Taliban güçleri, başkent Kâbil'e dört bir yandan girmeye başladı. Gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk edip Tacikistan'a gittiği aktarılırken Taliban'ın sözcüsü Zabihullah Mücahit, hükümet güçlerinin başkent Kâbil'den ayrılması nedeniyle kentin ve kamu binalarının kontrolünü almaya başladıklarını açıkladı. Yerel kaynaklar da güvenlik güçlerinin kenti bırakıp kaçtığını dile getirdi. 5 bin mahkumun bulunduğu Bagram Hava Üssü'ndeki Afgan hükümeti askerlerinin ise Taliban'a teslim olduğu bildirildi.
GEÇİCİ HÜKÜMET DEVREDE
Taliban'ın başkente girmesinin ardından yönetimin devri için müzakerelere başlandı. Afganistan İçişleri Bakanı Vekili General Abdul Settar Mirzakval, "Yönetim, barışçıl şekilde geçici idareye teslim edilecek" açıklamasında bulundu. Taliban ise, kentin barışçıl şekilde ele geçirilmesi için görüşmelerin yapıldığını açıkladı. Taliban sözcüsü, barışçıl devir için müzakerecilerin Başkanlık Sarayı'na gittiğini kaydetti. Taliban liderliğindeki geçiş hükümetine eski İçişleri Bakanı Ali Ahmed Celali başkanlık edecek.
20 YIL SONRA DÖNDÜLER
Taliban'ın Cumartesi günü Mezar-ı Şerif'i, Pazar günü de Celalabad'ı almasıyla Afgan hükümetindeki gerginlik daha da artmıştı. 11 Eylül 2001 saldırılarından sonra ABD ve İngiltere'nin 7 Ekim 2001'de, El Kaide'ye yardım ettiği gerekçesiyle Afganistan'a saldırması üzerine Taliban yönetimi sona ermişti. Kâbil'i terk eden Taliban, Pakistan'ın Veziristan bölgesi ile Tora Bora dağlarına sığınmıştı. 2001'den beri ABD ve NATO güçleriyle savaşan Taliban, 20 yıl sonra Afğanistan'ı yeniden ele geçirdi.
'ÇATIŞMADAN ALACAĞIZ'
Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, başkent Kâbil'in merkezini güç kullanarak ele geçirmeyeceklerini duyurdu. Mücahid, Kâbil'in yoğun nüfusu nedeniyle çatışmalara girmeyeceklerini, başkent merkezini müzakereler yoluyla almak istediklerini ve Taliban mensuplarına kent merkezinin giriş noktalarında beklemeleri emri verdiklerini açıkladı. Taliban'dan yapılan açıklamada, başkent Kâbil'de hastanelerin hizmet vermeye devam edeceği ve acil yardımların girişine izin verileceği belirtildi. Açıklamada, havalimanının da çalışmayı sürdüreceği ifade edildi. Ayrıca, Kadın haklarına saygı gösterileceği ve kadınların eğitim almasına izin verileceği kaydedildi. Öte yandan 34 vilayetinden 31'inde kontrolü ele geçiren Taliban, 5 bin mahkumu serbest bıraktı.
RAŞİD DOSTUM ÖZBEKİSTAN'DA
Taliban saldırısından kaçan 84 Afgan asker, Afganistan sınırını geçerek Özbekistan topraklarına sığındı. Özbekistan Dışişleri Bakanlığı, sınır koruma birliklerinde görevli 3'ü yaralı toplam 84 askerin gece sınırı ihlal ederek Özbekistan'a geçtiği ni bildirdi. Bazı basın organları, Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum'un da Özbekistan'a geçtiğini ileri sürdü. Öte yandan Taliban'ın Dostum'un evini de ele geçirdiği ortaya çıktı. Taliban militanlarının evde çektirdiği fotoğraflar kısa sürede sosyal medyada yer buldu ve viral oldu.
CUMHURBAŞKANI EŞREF GANİ TACİKİSTAN'DA
Taliban'ın başkent Kåbil'e girmesinden sonra Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk etmesiyle ilgili olarak Afgan yetkililer güvenlik gerekçesiyle henüz bir bilgi vermezken yerel kaynaklar Cumhurbaşkanı'nın helikopterle Tacikastan'a gittiğini ileri sürdü.
ABD TAHLİYE İÇİN SÜRE İSTEDİ
ABD, Taliban'dan personelinin tahliyesi bitinceye kadar Kâbil'e girmemesini istediği belirtildi. New York Times gazetesinin ABD'li bir yetkilinin açıklamasına dayandırdığı habere göre, ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Taliban militanlarına Amerikan vatandaşlarının ve Afgan uyruklu elçilik görevlilerinin başkentten tahliyesi tamamlanıncaya kadar Kâbil'e girmeme çağrısında bulundu. Tahliye operasyonu için Kâbil'e 5 bin asker gönderen ABD, büyükelçilik personelinin tahliyesine başladı. Başkan Joe Biden, ABD askerlerinin Afganistan'dan çekilmesini hızlandırma kararını savunarak "başka bir ülkedeki iç çatışmanın ortasında Amerikan varlığının sonsuza kadar süremeyeceğini" ifade etti. Öte yandan NATO, AB personelinin 'daha güvenli' bir bölgeye nakledildiğini açıklarken Rusya, Kâbil'deki elçiliğini boşaltmak gibi bir planının olmadığını açıkladı. 20 yıldır Afganistan'da bulunan ABD ve NATO'ya bağlı birlikler ülkeden çekilmelerini tamamlamak üzere.
'VATANINI SATTI, GANİ VE EKİBİNE LANET OLSUN'
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, önceki gün akşam saatlerinde Kâbil Havalimanı'ndan kalkan bir uçakla ülkesinden ayrıldı. Dün sabah saatlerinde Taliban'ın başkent Kâbil'e girmesinin ardından, 2014 yılından beri ülkenin cumhurbaşkanı olan Gani, Afganistan'ı terk etti. Gani, daha önce yaptığı açıklamada, Taliban'a karşı cumhurbaşkanı olarak vatanını savunmaya devam edeceğini duyurmuştu. Gani'nin ayrıldığını sosyal medya hesabından paylaştığı bir video ile doğrulayan Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ise "Afganistan'ı zor zamanda terk etti. Allah ondan hesap soracak." ifadelerini kullandı. Afganistan Savunma Bakanı Vekili Bismillah Muhammedi ise Twitter'dan yaptığı paylaşımda "Ellerimizi arkamızdan bağladılar ve vatanı sattılar. Gani ve ekibine lanet olsun" dedi.
TALİBAN KİMDİR?
Sovyet işgalinin sona ermesiyle iç savaşın ortasında yolsuzlukların, infazların ve rüşvetin ayyuka çıktığı bir dönemde ortaya çıkan Taliban, Afganistan'ın son 25 yılına damga vurdu. Taliban (öğrenciler) adını benimseyen örgüt, ülkenin güneyinde Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte 1994'te kuruldu. Gelenekçi bir yapıya sahip Afgan toplumu içerisinde hızla taraftar toplayan ve yükselen grup, amacını, Sovyet savaşı ve akabinde patlak veren iç savaşlar sırasında ortaya çıkan savaş ağalarından kurtulmak olarak tanımladı. Kuruluş felsefesini de Afganistan'da İslam'a dayalı bir yönetim getirmek olarak tanımladı. Analistlere göre, örgütün kuruluşundan itibaren en büyük destekçisi ve yol göstericisi kuşkusuz Pakistan istihbarat teşkilatı (ISI) oldu.