Çavuşoğlu, Güney Afrika Cumhuriyeti Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı Naledi Pandor ile Pretorya'da Bakanlıkta düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin 19. yüzyılın sonlarına dayandığını kaydeden Çavuşoğlu, dün son Osmanlı Başkonsolosu Mehmet Remzi Bey'in Johannesburg'daki kabrini ziyaret ettiklerini ve Türkiye'nin Cape Town Başkonsolosluğunun yeni binasının açılışını gerçekleştirdiklerini söyledi.
Çavuşoğlu, bugün mevkidaşı Pandor ile ikili ve uluslararası konularda kapsamlı görüşmeler yaptıklarını belirterek, bu yıl ilk İki Uluslu Komisyon toplantısını Türkiye'de gerçekleştirmeyi istediklerini ifade etti.
"2022 yılında ticaret hacmimiz yüzde 50 artarak 3 milyar doları aştı." diyen Çavuşoğlu, ekonomik işbirliğinin tüm yönlerini görüşmek için 4. Karma Ekonomik Komisyon toplantısını Türkiye'de düzenlemek istediklerini dile getirdi.
Çavuşoğlu, Türkiye-Güney Afrika İş Forumu'nun tekrar toplanmasına dair olasılıkları ele aldıklarını söyledi.
Bakan Çavuşoğlu, mevkidaşıyla altyapı ve enerji projelerinde fırsatları değerlendirdiklerini belirterek, ilgili makamlar arasında Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Mutabakat Muhtırasının imzalandığını bildirdi.
Türk Hava Yollarının (THY) Johannesburg ve Cape Town'a seferlerini artırmasının ticaret ve turizmi geliştireceğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Bugünkü görüşmede salgın öncesi seviyelere ulaşmamız gerektiği konusunda hemfikir olduk. Potansiyel var, bu nedenle Türkiye ve Afrika ilişkilerini desteklemeye devam edeceğiz." dedi.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Pretorya Ofisinin de 2017'de hizmete açıldığını, bugüne kadar restorasyon, sağlık, eğitim ve mesleki eğitim başta olmak üzere birçok alanda 50 proje hayata geçirdiğini vurguladı.
Çavuşoğlu, TİKA'nın ayrıca nisanda Güney Afrika Cumhuriyeti'nin doğusundaki Kwazulu-Natal eyaletinde meydana gelen sel felaketinin ardından bölgeye ilk gıda kolisi ulaştıran kuruluşlar arasında da yer aldığını söyledi.
"TÜRKİYE MAARİF VAKFI İKİNCİ OKULUNU CAPE TOWN'DA AÇACAK"
Mevkidaşı Pandor için de eğitimin önemli bir konu olduğunu aktaran Çavuşoğlu, "Türkiye Maarif Vakfı ikinci okulunu Cape Town'da açacak. İlk okul 2021 yılında Johannesburg'da açılmıştı." dedi.
Çavuşoğlu, Johannesburg Yunus Emre Kültür Merkezinin 2017'den itibaren faaliyette bulunduğunu ve Güney Afrikalıların buna çok ilgi duyduğunu belirterek, "Türkiye Bursları'ndan yararlanan öğrenci sayımızı artırmaya hazırız." ifadesini kullandı.
Vize ve çalışma izinleri gibi konsolosluk meselelerini de görüştüklerini kaydeden Çavuşoğlu, yakın zamanda Ankara'da Konsolosluk Müzakereleri görüşmesi yapmak istediklerini dile getirdi.
Çavuşoğlu, FETÖ'yle mücadeleye ilişkin, "Yalnızca Türkiye ve Güney Afrika'ya değil, her ülkeye tehdit oluşturan FETÖ'ye karşı mücadelenin öneminin altını tekrar çiziyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Bölgesel ve küresel konularda da görüş alışverişinde bulunduklarını aktaran Çavuşoğlu, Türkiye'nin Afrika'ya yaklaşımının eşit ortaklık, karşılıklı saygı ve kazan-kazan stratejisi üzerine inşa edildiğini belirtti.
AFRİKA KITASIYLA İLİŞKİLER
Çavuşoğlu, Afrika Ortaklık Politikası kapsamında Güney Afrika ile çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.
Türkiye'nin Güney Afrika ile G20'de iyi bir işbirliğinin olduğunu aktaran Çavuşoğlu, Güney Afrikalı mevkidaşını Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan ülkeler grubu (BRICS) başkanlığını tekrar almaları nedeniyle tebrik etti.
Çavuşoğlu, Ukrayna, Etiyopya ve Afrika'daki gelişmeleri de görüştüklerini kaydederek, "Etiyopya hükümeti ile TPLF arasındaki anlaşmadan memnuniyet duyuyoruz ve Güney Afrika'nın bunu sağlamadaki rolünü takdir ediyoruz." dedi.
Ukrayna konusunda Çavuşoğlu, "BM'de İstanbul Tahıl Anlaşması'nın operasyonunun sorunsuz şekilde ilerlemesi için Güney Afrika ile elimizden geleni yapıyoruz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, düşmanlıkların sona ermesinin ve adil bir barış için müzakerelerin başlamasının gerektiğine dair iki ülkenin de aynı görüşü paylaştığını ve bunun için birlikte çalışmaya devam edeceklerini söyledi.
Basın toplantısının ardından Pretorya Üniversitesinde Maarif Türkiye Çalışmaları Merkezinin açılışını yapacaklarını aktaran Çavuşoğlu, içerik paylaşımına dair Antalya Diplomasi Forumu (ADF) ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (ISS) arasında da bir anlaşma imzalanacağını açıkladı.
Çavuşoğlu, Pandor'un geçen yıl ADF'ye katıldığını ve bu yılda Güney Afrikalı mevkidaşını orada görmek istediğini dile getirdi.
Son olarak teşekkürlerini ileten Çavuşoğlu, "İki önemli ülke olarak işbirliğimiz, güncel küresel sorunlara dikkat çekme noktasında bir fark yaratacak. Bunun için sizinle çalışmaya devam etmeye hazırım." ifadelerini kullandı.
"BU SAVAŞIN MÜZAKERE MASASINDA SONA ERECEĞİNE İNANIYORUZ"
Ukrayna'ya ilişkin sorulara yanıt veren Çavuşoğlu, Türkiye'nin bu konuda yoğun çaba gösterdiğini ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başından beri hem ateşkes hem de kalıcı barış için çalışmaları sürdürdüğünü belirtti.
Çavuşoğlu, "Tabii ki hedefimiz kalıcı bir barış ve karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm. Biz bu savaşın müzakere masasında sona ereceğine inanıyoruz. Bu ne kadar erken olursa o kadar iyi." dedi.
Türkiye'nin çabalarını anlatan Çavuşoğlu, "Ama yeni parametreler ve gerçekler var. Rusya, şu an müzakerelere hazır olduğunu ifade ediyor. (Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir) Zelenskiy ise 10 noktalı bir barış planı önerdi. Biz Türkiye olarak bu planı destekliyoruz ve çalışmalarımızı sürdürüyoruz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, savaşa rağmen diplomasinin sonuçlarını gördüklerini ve birçok boyutta görüşmelerin devam ettiğini aktararak, "İstanbul'da görüşmelere ev sahipliği yapıyoruz. Bir savaş devam ediyor ama biz her iki tarafla da bir etkileşim ve angajman içindeyiz. Bu savaşa bir an önce son vermeye çalışıyoruz." dedi.
"(BREZİLYA) BU DURUM İSTİKRARA KAVUŞMALI"
Brezilya'da eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro taraftarlarının Ulusal Kongre binasına girmesine ilişkin soruya yanıt veren Çavuşoğlu, bu durumun "gerçekten kabul edilemez olduğunu" ve "Türkiye'yi endişelendirdiğini" belirtti.
Çavuşoğlu, Türkiye olarak bu saldırganlığı kınayan güçlü bir beyanatta bulunduklarını anımsatarak, "Brezilya Cumhurbaşkanı'nın (Luiz İnacio Lula da Silva) görev tesliminde de oradaydık. Bunun her şekilde Brezilya halkının iradesi olduğuna ve herkes tarafından kabul edilmesi gerektiğine inanıyorum. Bu durum istikrara kavuşmalı." dedi.
Gıda güvenliği ve Afrika halkının desteklenmesiyle ilgili Çavuşoğlu, bu konuda ciddi problemlerle karşı karşıya kalındığını, gıda ve enerji güvenliğinin son derece önemli olduğunu vurguladı.
Çavuşoğlu, tahıl anlaşmasına değinerek, "Bu aslında kıtanın halkları ve ülkeler için ihtiyaç duyulan bir şey olduğundan onları rahatlatan bir düzenleme oldu. Gıda fiyatında artışlar, anlaşmanın ardından yüzde 9 azaldı. 2008'den bu yana artmakta olan fiyatların düşmeye başladığı gördük." dedi.
"AFRİKA KITASINA ÇOK DAHA FAZLA TAHIL VE GÜBRE GÖNDERİLMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYORUZ"
Bakan Çavuşoğlu, Afrika ülkelerinin gerçekten çok daha fazla gübre ve tahıl alması gerektiğinin altını çizdi.
Çavuşoğlu, konuyla ilgili hem Rusya hem Ukrayna ile görüşmeleri sürdürdüklerini belirterek, Türkiye'nin bu anlamda Afrika'ya serbest ihracat gerçekleştirebileceğini ifade etti.
Afrika'nın çok önemli bir potansiyeli olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, bunun için gübreye ve tahıla ihtiyaç duyulduğuna dikkati çekerek, "Biz Türkiye olarak kalkınmakta olan ve az gelişmiş ülkelere, Afrika kıtasına çok daha fazla tahıl ve gübre gönderilmesi gerektiğine inanıyoruz." dedi.
