ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, DAEŞ ile mücadele çerçevesinde Suriye'de 10 ayda düzenlediği bin 774 hava saldırısından yaklaşık bin 200'ünün, PKK'nın Suriye'deki uzantısı Demokratik Birlik Partisi (PYD) güçlerini desteklemek için kullanıldığı görülüyor.
ABD, geçen yıl yaz aylarında DAEŞ ile mücadelede Irak güvenlik güçlerine havadan destek vermeye başlarken, stratejinin Suriye ayağı ise geçen yılın Eylül ayında hayata geçti.
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'dan edinilen bilgiye göre, DAEŞ ile mücadelenin başladığı Ağustos'tan bu yana ABD ve koalisyon güçleri Irak'ta 2 bin 850 hava saldırısı düzenlerken, Suriye'de bu sayı bin 774 oldu. Koalisyon güçleri iki ülkede toplam 4 bin 624 hava saldırısı yaptı.
Bunların, bin 930'u Irak'ta, bin 666'sı Suriye olmak üzere toplam 3 bin 596'sını ABD güçleri gerçekleştirirken, koalisyona katılan diğer ülkeler de bu zamana kadar Irak'ta 920, Suriye'de 108 olmak üzere bin 28 hava saldırısını üstlendi.
Australya, Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, Ürdün, Hollanda ve İngiltere Irak'taki, Bahreyn, Kanada, Ürdün, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de Suriye'deki hava operasyonlarına destek verdi.
Hava saldırılarında PYD güçlerine destek daha fazla
ABD, DAEŞ ile mücadelede Irak'ta, federal hükümetle koordineli biçimde çalışırken, Suriye'deki zorluğu, sahada belirli düzenli güçler bulunmaması olarak gösterdi. Bu noktada ABD yönetimi, Suriye'de ılımlı muhaliflerden hangilerini desteklemesi gerektiği konusunda çekinceler ortaya koydu.
Ancak Suriye'nin kuzeyindeki Kobani'nin DAEŞ'ten geri alınmasından bu yana ABD'nin, bölgede PYD ve onunla hareket eden diğer güçlerle koordinasyon ve işbirliğini diğer muhaliflere göre daha fazla yapmaya başladığı görülüyor.
Pentagon'un verilerinden elde edilen bilgiler de ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin sahadaki PYD güçlerine artan desteğini ortaya koyuyor.
Buna göre, koalisyon güçleri, özellikle PYD güçlerinin DAEŞ ile ağırlıklı savaştığı bölgelere 10 ayda bin 187 hava saldırısı desteği verdi. Koalisyonun 10 ayda Suriye genelinde toplam bin 774 hava saldırısı düzenlediği göz önüne alındığında, bunların büyük çoğunluğunun bu bölgelere yönelik olduğu görülüyor.
Koalisyon güçlerinin özellikle Suriye'nin kuzeyinde DAEŞ'in tedarik ağlarını kesmeye ve Irak'a baskısını azaltmaya çalıştığı belirtilirken sahadaki PYD güçlerinin DAEŞ ile mücadele isteklilik göstermesinin de ABD'nin tercihinde etkili olduğu yorumları yapılıyor.
Kobani süreci başlattı
Bu süreçte özellikle Kobani'deki mücadele etkili oldu. Geçen Ekim ayında Kürt nüfusunun yoğunlukta olduğu Kobani bölgesinde DAEŞ ile yerel güçler arasındaki çatışmaların artmasıyla ABD'nin hava saldırıları bu bölgede yoğunlaşmıştı. Kobani'nin geri alındığı Ocak ayına kadar sahadaki güçlere 639 hava saldırısıyla destek verildi. Bu saldırıların aylara göre dağılımı da şöyle oldu: Eylül'de 14, Ekim'de 181, Kasım'da 102, Aralık'ta 131, Ocak'ta 211.
Koalisyon güçlerinin, Kobani alındıktan sonra da kent çevresindeki hava saldırılarını sürdürerek hem DAEŞ'in buradaki varlığını güçlendirmesinin önüne geçmeye hem de örgütün yabancı savaşçı ve kaçak petrol gibi konularda tedarik ve finansman güzergahlarını kesmeye çalıştığı görülüyor.
Kobani civarındaki hava saldırıları Şubat'ta 95, Mart'ta 67, Nisan'da 91, Mayıs'ta 27 ve Haziran'da şu ana kadar 24 oldu. Böylelikle koalisyon güçleri, Kobani ve çevresi için geçen Eylül ayından bugüne kadar 10 ayda toplam 943 hava saldırı yaptı.
Haseke ve Tel Abyad için de destek
PYD'ye bağlı güçler doğuya doğru ilerlerken, Pentagon'un verileri de Haseke, Tel Abyad ve Ebu Kemal bölgesindeki hava saldırılarının son dönemde arttırıldığını ortaya koyuyor.
Buna göre bu iki bölgede, Eylül'de 5, Ekim'de 5, Kasım'da 4, Aralık'ta 5 hava saldırısı yapılırken, bu sayılar Ocak'ta 13, Şubat'ta 33, Mart'ta 14, Nisan'da 44, Mayıs'ta ise 88'e çıktı. Haziran'da da şimdiye kadar 33 hava saldırısı gerçekleştirildi.
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest'ın bu kesimleri "sahadaki kapasiteli ve etkili yerel savaşçılar" olarak nitelendirmeye başlaması da dikkati çekti. ABD yönetimi, PYD'ye bağlı güçlerin Tel Abyad'daki ilerlemesi karşısında da "koalisyonun bu tür güçlere havadan destek vermesinin DAEŞ'e karşı önemli kazanımlar elde edilmesini sağladığını" kaydetti.
Diğer hedefler DAEŞ'in kontrolündeki yerler
DAEŞ'in kontrolde tuttuğu Rakka ve Deyru'z Zor da 10 aydır koalisyonun hedef noktalarını oluşturuyor.
Bu kapsamda Rakka'ya Eylül'de 7, Ekim'de 14, Kasım'da 4, Aralık'ta 14, Ocak'ta 14, Şubat'ta 5, Mart'ta 2, Nisan'da 5, Mayıs'ta 12, Haziran'da da şimdiye kadar 19 olmak üzere 96 hava saldırısı düzenlendi.
Benzer şekilde Deyru'z Zor'a da Eylül'de 13, Ekim'de 15, Kasım'da 20, Aralık'ta 3, Ocak'ta 13, Şubat'ta 6, Mart'ta 1, Mayıs'ta 11, Haziran'da da şu ana kadar 13 olmak üzere 95 hava saldırısı yapıldı.
Muhaliflerin Esed ile savaşlarına hava desteği yok
Buna karşın, koalisyon güçlerinin özellikle Esed rejimi ile bölgedeki diğer muhalif gruplar arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı yerlere çok fazla hava desteğinde bulunmadığı görülüyor. Nitekim, ABD, Suriye'deki hava saldırılarında ana amacının Esed rejiminden çok DAEŞ'i zayıflatmak ve bu noktada DAEŞ ile mücadele eden güçlere hava desteği vermek olduğunu belirtiyor.
Pentagon'un verilerine göre, şiddetli çatışmaların olduğu Halep'te Eylül'de 2, Ekim'de 1, Kasım'da 2, Aralık'ta 5, Ocak'ta 1 hava saldırısı düzenlenirken, Şubat ve Mart aylarında hava saldırısında bulunulmadı. Koalisyon güçleri Halep'e Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında da sadece birer hava saldırısı desteği verdi.
Esed güçleriyle muhaliflerin mücadele verdiği Humus civarına ise hiç hava saldırısı desteği yapılmadığı dikkati çekiyor.
ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Suriye'deki bazı hava saldırılarına dair tablo şöyle:
Yer Kobani Rakka Haseke ve Tel Abyad Deyru'z Zor Halep Ebu Kemal Humus Diğerleri Toplam
Eylül 14 7 5 13 2 3 0 0 44
Ekim 181 14 5 15 1 0 0 11 227
Kasım 102 4 4 20 2 0 0 7 139
Aralık 131 14 5 3 5 2 0 4 164
Ocak 211 14 13 13 1 3 0 1 256
Şubat 95 5 33 6 0 0 0 3 142
Mart 67 2 14 1 0 0 0 3 87
Nisan 91 5 44 1 0 0 0 141
Mayıs 27 12 88 11 1 0 0 1 140
Haziran 1-21 24 19 33 13 1 0 0 0 90
Toplam 943 96 244 95 14 8 0 30 1430
