Anne, baba ve çocuklardan oluşan toplumsal sisteme aile denir. Yıllardır kitaplarda aile tanımı bu şekilde yapılır. Oysa değişen dünyanın etkisi tüm sistemlerde olduğu gibi, aile üzerinde de görülmektedir. Sanayileşme ve kentleşmenin en çok etkilediği sistemlerden biri ailedir. Hemen her ülkede, kırsal yaşamda aileler daha geniş, komşuluk ilişkileri daha yoğun, birlikte çalışan ve üreten topluluklardı.
Yerleşim yerlerinin küçüklüğü nedeniyle ailelerin kendi içlerinde, komşularla ve sosyal yapılarla etkileşimi daha çoktu. Şehirleşme ile öncelikle geniş aileler dağıldı. Geniş ailenin dağılması aile içindeki rolleri, otoriteleri ve etkileşimleri değiştirdi. Ailenin kuruluş ve sürdürülme aşamasında görülen, mutlak aile büyüğü etkisi azaldı. Komşuluk ilişkileri gibi resmi olmayan sosyal destek sistemleri az çalışır hale geldi.
PSİKOLOJİK ZORLUKLAR ARTIYOR
Tüm dünyada ailelerin sahip olduğu çocuk sayısı azaldı. Ailenin kendine ait üretimi yapması için gerekli iş gücünün azalması, annenin dışarda üretime katılması ve ailelerin daha az çocuk sahibi olma gereğini doğurdu. Eskiden yaşamı sürdürebilmek için akraba desteği önemliydi. Bunun olumlu ve olumsuz yönleri bulunmakla birlikte, kentleşme ile bağımlılık azaldı. Daha kuralsız olan çocukların eğitimi, çalışması gibi durumlar kurallı hale geldi.
Aile yapısında oluşan bu değişiklikler ergenlik döneminde daha da önem kazandı. Değişim ergen için babanın mutlak otoritesi ve etkisinden, akran gruplarının etkisine kayma şeklinde olmuştur. Bunun bir nedeni de artan genç nüfus ve okul gibi sistemler ile ailelerden daha fazla, akranlarla bir arada olma zorunluluğudur. Sosyal değişim aile içinde değişikliklere de neden olmuştur. Ergenler, kendi ailelerinin büyüdüğü aile yapılarından farklı sistemlerde büyümeye başlamıştır. Hızlı sosyal değişim, ergenin karşılaştığı sosyal, ekonomik ve psikolojik zorlukları artırmıştır. Ergenler, kendi ebeveynlerinin ergenlikte karşılaştıklarından farklı zorluklarla karşılaşmaktadır.
EN ÇOK ERGENLER ETKİLENDİ
Ülkemiz aile sistemi ve ergen-aile ilişkisi benzer etkileşimleri yaşamıştır. Özellikle büyük şehirlerde aynı anda değişimi yaşamış, yaşamakta olan ve yeni yaşamaya başlayan aileleri bir arada görmek değişimin doğasını anlamak açısından önemlidir. Aynı kentin bir kısmında tamamen değişmiş, çekirdek, komşu ve akraba bağlantıları sınırlı, aile içi sistemleri, ebeveyn sayıları farklı aileler vardır.
O ailelerde ergen-aile ilişkisi başka kurallarla sürmektedir. Bir kısım ise şekilsel olarak çekirdek aile sistemine geçmiş görünmekle birlikte, aile apartmanları ya da sokakları içinde geçiş dönemindedir. Kent sistemine yeni katılanlar ise, geniş aile olarak yaşamı sürdürürken, kentin getirdiği değişimlerle eski sistemleri arasındaki çatışmayı yaşar. Bu çatışmadan en çok etkilenenler ergenlerdir. Bu durumun olumsuz sonuçlarını azaltabilmek için sorunları bilmek ve çözümler üretmek gerekmektedir.
