Mezenin İspanyolcası tapas ve pilavların en zengini paella... En çok bu bölgede tüketilen taptaze deniz mahsulleri ve alabildiğine safran! Oldukça yaygın kullanılan badem ile kuru meyveleri de unutmamak lazım pek tabii! Son olarak Akdeniz'in sembolü haline gelmiş domates, sarımsak ve taptaze aromatik otları da saydık mı al sana Endülüs! Anlayacağınız kokusu, görüntüsü ve eşsiz lezzetiyle tam bir melez bu mutfak. Anlatacak çok şey var bu zengin mutfak için. Birkaç ay sonra gitmeyi planladığım İspanya seyahatimden sonra daha detaylı konuşmak üzere burada küçük bir virgül koyuyorum sözlerime. Merak etmeyin! Çok sürmeyecek, yaz sonuna doğru ikinci bir İspanya çıkarması yapıp deneyimlerimi paylaşacağım, hem de en ince ayrıntısına kadar!
ÜNLÜ İSPANYOL TARİFLERİNDEN
Gelelim bugünkü tarifimize... Aztekler tarafından yetiştirildiği bilinen domates, yenidünyanın keşfiyle hayatımıza girmiş olsa da, zaman kaybetmeden birçok yemeğe kendini ekletmeyi başabilmiş, bravo! Bunun en önemli sebebi ise kendine özgü bir lezzeti olmasına karşın, çok baskın bir karakteri olmaması ve girdiği her yemekte diğer lezzetlerin de ahenkle birbirine geçmesini sağlamasıdır bence. Taptaze, buz gibi bir domates çorbası yapmanın da zamanı geldi diye düşünüyorum. Evet! Yanlış okumadınız! Sıvayın kolları, en ünlü Endülüs yemeklerinden biri olan gazpacho yani soğuk domates çorbası için mutfağa giriyoruz beraber. Kimileri çorba diyor ona, kimileri ise salata... Bazıları Yunan ve Roma etkisinden türediğine inanıyor bazıları da Kuzey Afrika'dan gelen Arap etkisinden... En ünlü İspanyol tariflerinden biri olmasından mütevellit hakkında söylenmiş onlarca rivayet mevcut. Yapımı ise oldukça pratik ve sonuç hayranlık uyandıracak kadar leziz... Ve bu çorba, tam bir vitamin deposu.
HALK SOFRASINDAN ÇIKMA
Peki, tam olarak nedir bu gazpacho? Aslında hikaye çok basit. Daha önce de lüks ve pahalı restoranların menülerini süsleyen yemeklerin halk soflarından çıkma lezzetler olduğundan bahsetmiştim. Gazpacho'da onlardan biri. Anlayacağınız fazlasıyla mütevazı bir yemek kendisi! Hem ucuz, hem pratik, hem tok tutuyor hem de lezzetli. Daha ne olsun! Üstüne üstlük yaz sıcaklarında harareti kesmek için de birebir! Ancak bu kadar ballandıra ballandıra anlattığım bu yemek ile ilk tanışmamız çok da samimi olmamıştı sanırım. Çok bilindik bir otel zincirinde katıldığım davette, küçük bardaklar içinde servis edilmişti bana. Pek başarılı bulmamıştım tarifi o zaman. Bir şeyler eksikti içinde muhakkak! Daha sonra İspanyol bir arkadaşımın annesi Lola, sıcak bir ağustos akşamüstünde kendi evlerinin balkonlarında bizim için özel olarak hazırlamıştı. Mest olmuştum! Bizim güvecin daha kısa ve geniş ağızlısı içinde özel ezici tokmağı ile püre haline getirilen sarımsağa, ıslatılmış bayat ekmekleri eklemişti önce Lola... Fondaki Flamenko müzikleri eşliğinde müziğin ritmine göre kah hızlanıp kah yavaşlıyordu malzemeleri eklerken. Bulamaç haline gelen sarımsak ve ekmek karışımına yavaş yavaş zeytinyağını ekliyor, tuz ve biber ile lezzetlendirip sirkeyi de koyduktan sonra çorbanın bazının hazır olduğunu söyleyip oturuyor yanıma. Aslında üç çeşit olurmuş gazpacho; beyaz, yeşil ve kırmızı... Beyazı badem kaynatıldıktan sonra püre haline getirilir ve bu yapılan sarımsaklı ekmek bazına, meyveler (tercihen elma ve yeşil üzüm) ile birlikte eklenirmiş. Kırmızı için ise baza eklenen domates ve kırmızı biber olurmuş. Ve yeşil için de salatalık, sarı biber ve nane gerekli diyor üzerine basa basa. Günümüzde ise insanların damak tatlarına göre geleneksel lezzetleri çeşitlendirdiğinden de bahsetmeyi ihmal etmiyor. Mesela artık yeşil olana avokado da ekleniyormuş... Kısacası hazırlanan sarımsaklı baz istenilen sebzelerle lezzetlendirildikten sonra biraz soğutulup hemen tüketilebiliyor. Sıcak yaz öğleden sonralarında için birebir ve domatesin başarı hikayesinden türemiş enfes bir lezzet için hazırsanız girelim mutfağa.
Domates gazpacho
Malzemeler:
1 kg domates
3 diş sarımsak
3 dilim bayat ekmek içi, hafif su ile ıslatılmış
2 çorba kaşığı elma sirkesi
5 gr kişniş taze
5 gr fesleğen taze
30 gr pudra şekeri
6 damla tabasco
10 gr tuz
Taze çekilmiş tane karabiber
200 ml zeytinyağı
Fesleğen yağı için:
50 gr fesleğen
80 ml zeytinyağı
Servis ederken
Taze renkli kiraz domatesler
Fesleğen yaprakları
Yapılışı:
Domates, baharatlar tuz, karabiber, tabasco ve şekeri bir kasede karıştırın. Belirtilen miktarda yağın yarısını da domateslerin üzerine ekleyin. Blendar içine sarımsakları ve ekmek içlerini koyup çekmeye başlayın. Yağın kalan diğer yarısını da yavaş yavaş ekmeğe ekleyin. Bir kaseye alın. Domates karışımınızı blendarda homojen bir püre haline gelene kadar çekin. Dilerseniz bu işlemi 2 eşit parça halinde yapabilirsiniz. Sarımsak ve ekmek karışımınızı domates karışımınızla birleştirin. Bir kez daha blendarda çekin. Karışımı ince bir süzgeçten geçirin. Süzdükten sonra süzgeçte kalan posayı kaşığın arkasıyla ezerek mümkün olan maksimum lezzeti çorbanıza eklemeyi ihmal etmeyin. Dolapta soğumaya bırakın. Çorbanız soğurken fesleğen yağınızı hazırlayabilirsiniz. Fesleğen yapraklarınızı ayıklayın. Kaynayan suda 45 saniye bekletin ve hemen buzlu soğuk suya alın. İyice soğuduktan sonra tek tek kurulayın ve yağ ile birlikte çekin. Renginin parlak ve canlı olması için çeker çekmez bir kabın içinde buzlu suda soğutun. Servis edeceğiniz tabağa veya kaseye çorbanızı alın Üzerine kiraz domateslerinizi, fesleğen yapraklarınızı ve fesleğen yağını ekleyerek servis edin.