Özşefkat ve kendine saygı duymak duygusal anlamda iyi hissetmemizin en önemli formülüdür. Öz şefkat kişinin kendisine duyduğu şefkati ifade eder. Kendine acıma, kendini beğenmişlik değildir. Özşefkat, kendimize yönelik sevgi, anlayış, nazik bir şekilde davranmaktır. Özşefkatin kriterlerinden biri olan öz nezaket kendimize karşı olan yaklaşımımızda sert ve yargılayıcı olmak yerine kendimize şefkat göstermeyi içerir. Özşefkatin diğer bileşenlerinden biri olan ortak insanlık hissiyatı hepimizin benzer şeyler yaşayabileceğinden bahseder. Olumsuz deneyimler yaşadığımızda olumsuz yaşadığımız olayı sanki sadece biz yaşıyormuşuz gibi gelir. O an kendimizi herkesten ayrı tutarız. Ama aslında her insan benzer deneyimleri yaşamaktadır. İnsanlığın ortak hissiyatı tüm insanların başarısız olabildiğini, hatalar yaptığını ve kendine güvensiz hissettiğini söyler. Özşefkatin bir diğer bileşeni olan bilinçli farkındalık kişinin anda kalmasını destekler.
Yaşadığımız tüm deneyimlerin ne olduğunu ve o anı yaşadığımız o anda fark edebilmektir. Yaşadığımız şeyi o anda fark ediyor olmak fark ettiğimiz şeye şefkatli bir tutumda olmamızı sağlar. Kendinize karşı özşefkatli olup olmadığınızı analiz etmek için zor bir durum yaşarken kendinize davranış biçiminizle zor bir durum yaşayan sevdiğiniz birine nasıl davrandığınızı karşılaştırmak yerinde olur. Şimdi birlikte düşünelim. Çok sevdiğiniz bir arkadaşınız kötü bir olay yaşadı. Kendini çok değersiz, yetersiz ve başarısız hissediyor. Bu kişi sizinle acısını paylaştıktan sonra ona neler dersiniz? Onunla hangi ses tonunda konuşur, ona nasıl yaklaşırsınız? Şimdi işler değişti. Sizin başınıza çok kötü bir olay geldiğini varsayalım. Bu acıyı yaşarken kendinize karşı nasıl bir yaklaşımda olursunuz? Kendinize neler söyler, nasıl bir ses tonu ile konuşursunuz? İşte özşefkat tam bu noktada kendini gösteriyor. Kişinin sevdiği birine olan tutumuyla kendisine olan tutumu arasındaki benzerlik veya farklılık özşefkat konusundaki siz hakkında bilgi vermektedir. Zor durumlarda kendime karşı nasıl destek sağlarım? Özşefkat konusunda size yardımcı olabilecek en önemli sorulardan biridir.
ÖZŞEFKAT DUYMAK İÇİN ÖNERİLER
1. BİLİNÇLİ ANLAMDA FARKINDALIK: Zihnimizden geçen düşünceler ve hissettiğimiz duygularımız bizi biz yapan en önemli durumlar. Bundan ötürü de düşüncelerinizi ve duygularınızı anlamak, bunları değerlendirmek ve kendinizi analiz etmek bunun bilinçli olarak farkında olmanızı sağlayarak sizi duygusal anlamda güçlendirecektir.
2. KENDİNİZ İÇİN KULLANDIĞINIZ KELİMELERE DİKKAT ETMEK: Kendinize karşı olan yaklaşımınızda nasılsınız? Suçlayıcı, eleştirel ve bir türlü taleplerinizin bitmediği bir dilde mi yoksa pozitif ve destekleyen cümleler mi? Kendinize karşı kullandığınız dilin destekleyici, pozitif ve şefkatli olmasına özen gösterin.
3. KENDİNİZİ SUÇLAMAYIN, HATALARINIZI KABUL EDİN: Her insan hata yapabilir. Hatalar hayatınızın birer öğrenme aracıdır. Hata yaptığınızda kendinize karşı daha nazik olun. Öğrenmeniz gerekeni öğrenip yolunuza devam edin.
4. KENDİNİZE DUYGUSAL DESTEK SAĞLAYIN: Zor duygu ve düşüncelere kapıldığınızda kendinize psikolojik destek sağlayın. Kendi içsel yanlarınızı, dayanıklılığınızı, gücünüzü keşfedin. Ne yaşanırsa yaşansın diğer gün elbet güneşin doğacağını unutmayın. Dayanılamaz sandığınız bu durum bir ay sonra aynı hissettirmeyecek. Hissettiğini duyguyu ve düşünceyi bastırmadan anlamaya çalışın. Kendinizi anladıkça kötü hislerin nasıl yavaş yavaş kaybolduğunu göreceksiniz.
5. KİŞİSEL BAKIM ÖNEMLİ: Kişisel bakım sadece dış görünüşünüze dikkat etmeyi değil fiziksel ve zihinsel anlamda da dikkat etmeyi içerir. Sağlıklı bir yaşam ve kendinize özşefkat duyabilmeniz için fiziksel, zihinsel anlamda kendinizi önemseyin.
6. ULAŞILABİLİR HEDEFLER BELİRLEYİN: Merdiven çıkarken ilk basamaktan son basamağa ulaşmak nasıl imkansızsa hedefler de ilk basamaktan sonraki adımı en yüksekte belirlemek kişinin hem motivasyonunu alır hem de canını acıtır. Bundan ötürü hayattaki hedeflerinizi hep bir sonraki basamağa göre şekillendirin. Bu basamaklara her ulaştığınızda da kendinize küçük ödüller verin. Başardıklarınızı görmek ve kutlamak kendinize olan özşefkatinizi arttıracaktır.
7. KÖTÜ HİSSETTİREN DÜŞÜNCE ŞEKLİNİZİ KEŞFEDİN: Bir hata yaptığınızda, yanlış düşündüğünüzde, kötü ilişkiler kurduğunuzda bunun hayatın getirdiği deneyimler olduğunu kabullenin. Kendinizi bunun için suçlamayın veya cezalandırmayın. Kendinize bu durumlarda eğer ki kötü davranıyor ve kötü cümleler kullanıyorsanız bu kalıpları tanıyın. Ve bu tarz davranışlar ve düşünceler gerçekleştirdiğinizde tanıdığınız bu kalıplardan çıkmak için kendinize özşefkat gösterin. Durumu normalleştirin.
8. EMPATİ DUYMAK VE NEZAKET: Kendinizi bir başkasının yerine koyabilmek üzerine olan empati becerisi kendi hislerinize ulaşmada da önemli bir anahtar. Yapılan ve söylenenlerin bir başkasına nasıl hissettirdiğini anlarsanız bir başkasına dikkat ettiğiniz gibi kendinize de dikkat edersiniz. Ve aynı zamanda kendiniz karşı nazik ve kibar oldukça bir başkasına karşı da aynı yaklaşımda olacağınızdan ötürü insan ilişkilerinizin nasıl güçlendiğini görebilirsiniz.
9. VÜCUDUNUZU RAHATLATIN: Sağlıklı bir şekilde beslenin. Vücudunuzu rahatlatmayı ve dinlendirmeyi ihmal etmeyin. Boynunuza, ellerinize masaj yapıp kendinizi rahatlatın.Düzenli yürüyüşlere çıkın. Fiziksel anlamda kendinize yapacağınız her şey iyi hissetmenize etki ederek özşefkatinizi artıracaktır.
10. KENDİNİZE MEKTUP YAZIN: Sizi üzen acı çekmenize neden olan bir durumu yazın. Örneğin sevgilinizden ayrılmak... Kimseye öfkelenip suçlamadan sadece kendi hissettiklerinizi anlatan bir yazı yazıp hissettiklerinizi kabul edin.
11. KENDİNİZİ DESTEKLEYİN: Kötü bir olay veya durum yaşadığınızda arkadaşınız da aynı şeyi yaşasaydı ona ne tepki vereceğinizi düşünüp kendinize de aynı tutumla yaklaşın.
12. ÖZŞEFKAT EGZERSİZLERİ YAPIN: Bu egzersizler düşündüklerinizi ve hissettiklerinizi olduğu haliyle kabul etmek içindir.
Aynadaki kendinize hoşlanmadığınız halinizle bile şefkatli tavırla kendini kabulu içermektedir. Stres altında ve olumsuz hissettiğinizde elinizi kalbinizin üzerine koyarak 2-3 kez derin nefesler alın. Bunu yaparken kalbinizi de sevebilirsiniz. Göğsünüzün yavaşça alçalıp yükseldiğini hissederek iyi hissedene kadar bu uygulamada kalın. Eğer ki elinizi kalbinize koymak sizi rahatsız ederse de yüzünüze koyabilir, ya da kendinize sarılma şeklinde uygulamayı değiştirebilirsiniz. Kendinizi sevme becerisi kazandıktan sonra hiçbir zorluk sizin için artık üstesinden gelinemeyecek kadar zorlu olmayacaktır.
