Yıllar önce kolumdaki istem dışı ataklar sebebiyle yolum Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'ne düşmüştü. Orada Multipl Skleroz (MS) hastalığı ile tanıştım.
Kısaca MS; bağışıklık sistemimizin, bilinmeyen bir nedenden dolayı bozulup kendi hücrelerimize hatta beyin ve omurilik hücrelerimize saldırması. Bu tanışıklık sonrası ilgi alanıma giren MS ile geçtiğimiz hafta yolumuz yine kesişti. 30 Mayıs Dünya MS Günü sebebiyle Türkiye MS Derneği, Gen firmasının desteğiyle bir klasik müzik konseri düzenliyordu. Dikkat çekici olan, Internum Oda Orkestrası'nı idare edecek Şef Aytuğ Ülgen'in de MS hastası olmasıydı. MS rahatsızlığı olanların büyük ilgi gösterdiği konser sonrası Şef Ülgen ile konuştuk.
- MS hastalığıyla ilk olarak yollarınız nasıl kesişti?
- Mesleğe başladığımdan bu yana yıllardır aşağı yukarı her gün bir başka şehir veya ülkeye yaptığım uçuşlar, yorucu provalar ve geç saatlerde biten etkinliklerle dolu çok yoğun bir turne ve konser programım var. Son yıllarda vücudumda hissettiğim kas ağrıları ve uyuşmaları, bu yoğun çalışma programına bağlıyor ve dinlenmek için fırsat kolluyordum. Ancak dikkatli bir nörolog arkadaşımın gözlemleri ve ufak bir kontrol sonrası durum ortaya çıktı.
- MS hastaları zaman zaman evden çıkmama, hayata küsme, doktor kontrolünü ihmal etme, ilaçları almama gibi hatalar yapabiliyor.
Size de oldu mu?
- Elbette oldu. Yıllar boyunca edindiğim fiziksel ve mesleki motor becerilerimin elimden kayıp gideceği bir sürecin başlamış olduğunu düşünmek insanı çok yıpratıyor. Uzun bir süre hem içime hem de eve kapanıp durumu sindirmeye, yakın çevremle bile paylaşmadan önce kendimle bu konuda makul bir anlaşmaya varabilmeye ihtiyacım oldu. Ne mutlu ki ailem, dostlarım ve eşsiz doktorlarım sayesinde karanlık düşüncelerden hızla uzaklaşarak önümde yeni bir kapı aralandığının farkına vardım.
BİR HOBİ EDİNMEK GEREK
- Benzeri bir rahatsızlığım var. Zaman zaman ataklar geçiriyorum. Sizin MS sebebiyle yaşadıklarınız ve aldığınız önlemleri öğrenebilir miyim?
- Öncelikle eski hayatıma oranla çok daha sakin bir çalışma tempom var. Konser ve turneleri azaltmak başlıca önlemlerimden biri oldu. Bu da bana yeni eserler yazma ve yaratabilme konusunda fırsat sağladı. Düzenli yürüyüşler yapmak, dikkatle uyguladığım beslenme programı, vitamin ve ilaç kullanmak başlıca önlemlerim. Keyif veren bir hobiyle uğraşmak, müzik dinlemek, kitap okumak ve hatta yaratıcı bir uğraşıya yönelmek, kimi zaman ilaçlardan daha hızlı etki gösterebiliyor.
- MS hastalığı sebebiyle uyguladığınız ketojenik beslenmeyle ilgili bilgi verir misiniz?
- Bu tip bir beslenmeye geçiş ihtiyacım, sadece rahatsızlığımla değil aynı zamanda pandemi sürecinde herkes gibi evde uzun süre hareketsiz kalmış olmanın getirdiği tombikleşme sorunuyla da ilgili. Günlük yaşamım ve rahatsızlığımın tüm ihtiyaçlarına aynı anda yanıt verebilecek şekilde uygulayabileceğim bir beslenme programı araştırırken, ketojenik beslenme ile karşılaştım.
Genel olarak yüksek oranda örneğin zeytinyağı ve ghee gibi kaliteli yağ alımı, nispeten düşük protein ve çok daha düşük düzeyde karbonhidrat alımı ile vücudun mevcut yağ rezervlerini kullanmaya başlamasını tetikliyor. Bu sayede beynin, karbonhidrat temelli şeker ihtiyacını asıl gıdası olan keton ile devşiren bir sisteme adapte oluyorsunuz. Bu beslenmeyi, aralıklı açlıkla da birleştirince en yüksek verime ulaşılıyor. Tüm bunları elbette doktorlarımın kontrolü altında uyguluyorum.
- Benim telefonumda şifre yok ve hızlı aramalarımın ilk sırasında nöroloğum var. Sizin de atak gelirse diye aldığınız önlemler var mı?
- Elbette. Akıllı saat teknolojisinden hiç hoşlanmasam da kullandığım saat, kan basıncımdan vücut pozisyonuma kadar her şeyi analiz ederek sıra dışı bir durumda acil yardım çağrısı yapıyor. Ayrıca haber vermesi gereken telefonlar ve iletilecek mesajlar da belleğinde hazır.
Ne mutlu ki şimdiye kadar hiç ihtiyaç olmadı.
KONSERE EZAN MOLASI
- Konserde akşam ezanı başlayınca orkestrayı yavaşça sessiz moda aldınız... - Konserde hem mikrofonları etkileyen hem de notaları uçuran kuvvetli bir rüzgar vardı. Biraz hafiflemesi için konserimize yarım saat geç başlattık. Böylece daha evvel bitireceğimizi düşündüğümüz konser, ezan saatine sarkmış oldu. Aslında ezan öyle bir zamanda başladı ki, çaldığımız eserin bölüm arasına denk geldi. Biz de yeni bölüme başlamadan önce gerek segah makamında ve çok güzel okunan akşam ezanına, gerekse icra ettiğimiz müziğe eşit ve karşılıklı bir saygı gösterdik.
MS konusunda şanslı bir ülkeyiz
Türkiye MS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Doç. Dr. Melih Tütüncü, MS konusunda 12-13 farklı tedavi yöntemi olduğunu söylüyor. Tütüncü, "Kimse MS'ten korkmasın. Bu rahatsızlığa karşı en büyük silahımız umut. Sonra sigara içmeyecekler, spor yapacaklar, fazla tuzlu yemeyecekler, Akdeniz mutfağını tercih edecekler. Devletin MS hastalarına verdiği destek de önemli. Bu konuda şanslıyız. MS ilaçlarının hepsinin geri ödemesi yapılıyor" diyor.
