UNESCO ve Yunus Emre Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen etkinlikler çerçevesinde, Türkiye'nin önde gelen rap'çilerinden Yener Çevik, Sayedar, Sansar Salvo, Odry G ve Nasihat Türkçe şiirin öncüsü Yunus Emre için 'Selam Olsun' isimli bir rap parçası yaptı. Yunus Emre'nin sözlerini dünyanın farklı noktalarındaki insanlarla, özellikle genç kuşaklarla buluşturmayı hedefleyen projeye katılan rap'çilerle konuştuk...
-Yunus Emre sizin için ne ifade ediyor?
- Yener Çevik: Bilge, alim gönül ve sevgi dünyası. Türk bilim insanı. Felsefemiz...
- Sansar Salvo: Bu proje vesilesiyle Yunus Emre'nin bilmediğim birkaç şiirini okudum, dönemine nazaran protest olarak algıladığım mısralarını keşfettim.
- Sayedar: Anadolu'da Türkçe şiirin öncüsü. Dizeleri, görüşleri, eleştirileri ile halkın ta kendisidir.
- Nasihat: Türkçe şiirin başlangıç noktası.
- Odry G: Cemal Süreya'nın Yunus'u anlatan bir şiiri vardır. "Yunus ki, süt dişleriyle Türkçe'nin ne güzel biçmişti gök ekinini" diye başlar şiir... Üstadın Allah ve insan sevgisinden çok etkilendim.
- Nasıl bir araya geldiniz?
- Yener Çevik: Ben proje yöneticileri tarafından davet edildim.
Sanat yaşamımın onur noktası oldu.
- Sansar Salvo: Bize teklif geldi. Böyle bir projeye konuk olmak hem genel kültür hem de kariyer açısından hoş oldu. Nasihat ile ilk defa bir araya geldik. Diğer isimler de çok yetenekli. Özellikle bu parçadaki performansları ile ilgili Sayedar'ı ve Odry G'yi tebrik ederim.
- Odry G: Çalışmadan haberdar olduğumda parçası olmak istedim. Katkı sağlayabileceğime inandım. Enstitü de bu yönde kanaat belirtmiş oldu.
- Sayedar: Açıkçası Yunus Emre Enstitüsü'nün daveti ile gerçekleşti. Projede aramızdan en fazla emeği Nasihat verdi, müziği oluşturdu, biz sadece kendi bölümlerimizi yazıp kaydettik.
- Nasihat: Gurbette doğup, yaşayan biri olarak ülkemize ve dilimize bağlılığım üst seviyededir.
Eserlerimde de manevi değerleri işlerim. Bu gerekçelerle bana ulaştıklarını düşünüyorum.
- Her biriniz Yunus Emre'den birer dörtlük seçmişsiniz. Yunus'un bu sözlerinin yaşam felsefenizde bir yeri var mı?
- Yener Çevik: Benim felsefemdir "Bilmeyen ne bilsin bizi, bilenlere selam olsun."
- Sansar Salvo: Ben proje geldiğinde Yunus Emre'nin şiirlerini araştırdım ve farklı şiirlerin başlıklarını birleştirerek anlamlı bir kompozisyon yaratmaya çalıştım.
- Odry G: Ben Yunus Emre'nin sözünü kullanmadım, onun sözlerinin anlattığı felsefe ile ilgilendim.
Ve o felsefeyi günümüz Türkçesi ile anlatmam gerekiyordu. Benim seçtiğim dörtlük değil de Yunus Emre'nin ideolojik düşünceleri diyelim. Dünya hayatının son bulacağı ve ölüm gerçeği, bölünmek yerine bölüşmek ideolojisi ile yaşama, dünya denen tekneyi benim değil bizim olarak görmemiz gerektiği ve ilmi kendini tatmin etmek için değil cümle cihana yarar sağlama gibi düşüncelerini anlatmaya çalıştım.
Yunus Emre'nin felsefesinde hayatımda yer bulan kısım, kesinlikle ölüm ve Hakk'a döneceğim gerçeğidir.
- Sayedar: Ben bazı dizelerinden örnekler kullandım ve kendi fikirlerimle harmanlamaya çalıştım.
Yunus Emre her şeyden önce iyi bir insan olabilmemizi öğütlüyor. Bu konu üzerinde durdum.
- Nasihat: Yunus Emre'yi ilk tanıdığım şiirini kullandım.
Söz yazmaya başladığımda Türkçemi geliştirmek için Yunus Emre şiirleri okuyordum.
İlk karşılaştığım 'Keleci bilen kişinin' şiiri oldu. Bu şiirde kullanılan söz diziliminin ve kafiyelerin rap'e uygun olduğunu düşünüyorum. Hep aklımdaydı bu şiiri bir gün şarkıya çevirmek, bu projeye nasip oldu.
- Siz yaptığınız müziği ne olarak tanımlıyorsunuz?
- Yener Çevik: Benim tarzım 'Ritmik Türk şiiri'. Yani yeni nesil ozanım. Aşık edebiyatından esinlenip bu zamandaki anları yazarım.
- Sansar Salvo: Rap protest altyapısı olan fakat eğlenceli ve duygusal içerikler de barındıran bir müzik. Müzikte hiçbir şeyi gereğinden fazla kalıba sokmamak lazım.
- Sayedar: Adına underground rap demek daha doğru, çünkü "Ne yapsam daha çok dinlenirim?" kaygım olmadı. Müziğim genellikle kelime oyunlarından oluşuyor. İç dünyamdan ve toplumsal sorunlardan besleniyorum.
Hiciv ve metafor çok kullanırım.
- Nasihat: Rap düşünceleri dışarıya vurmaktır. Rap'i sadece isyan olarak tanımlamaya karşıyım; her konuya değinebilirsiniz. Değindiğim konular ruh halime bağlı, bazen eğlenceli, bazen sert ve bazen de düşündürücü.
MÜZİĞİMİZİN KALIBI YOK İSYAN DA VAR, EĞLENCE DE!
- Rap dünyasında müzisyenlerin birbiriyle atışmalarına şahit oluyoruz. Oysa Yunus Emre birleştirici bir felsefenin altını çizer. Bu proje rap'çilere mesaj olabilir mi?
- Yener Çevik: Sadece rap dünyasına değil. Yunus Emre'nin yüzyıllar öncesinden, bizlerinse bugün evrene verdiğimiz tek mesaj; sevgi.
- Sansar Salvo: Müzik kültürümüzde ozan atışmalarının zaten mevcut olduğunu birçok isim defalarca dillendirdi, o yüzden bu konuda uzun bir açıklama yapmayı gereksiz buluyorum.
- Odry G: 'Yarım doktor adamı candan, yarım imam adamı imandan eder' sözü aklıma geldi. Rap 'isyan' diye bir kalıba oturtulmuş, lakin öyle değil, rap ile her konuyu ele alabilirsiniz. İsyan etmek isteyen isyan eder, savaşı anlatmak isteyen anlatır.
Örneğin; ben uyuşturucuya karşı şarkı yapmış olsam isyan etmiş olmam. Şu an yaptığımız şarkı en net örnek olabilir. Yeri gelince isyan, yeri gelince eğlence, yeri gelince atışma, hepsi olur. Rap'in belli bir kalıbı yoktur, tercih meselesidir.
- Sayedar: Rap içerisinde bir miktar ego barındıran bir müzik. Atışma kültürü ise rap'in doğasında var. Bu doğaçlama şeklinde de, şarkı olarak da kimi zaman dostane, kimi zaman da gövde gösterisi olarak yapılıyor. Yunus Emre de birleştiriciliğinin yanında, kendini derviş sananlardan yönetime kadar pek çok kişiyi, konuyu da eleştirmiş bir şair. Proje genelinde konuşmak gerekirse; değerlerimize sahip çıkmak yeni nesillerin görevi olmalı ve Yunus Emre'yi anlamak; fazlasıyla materyalist ve basit dünyevi dertlerle boğuşan genç kardeşlerimiz için hayata başka bir pencereden bakabilmeyi de mümkün kılabilir.
- Nasihat: 'Battle' ve 'Diss Track' dediğimiz şeyler hip hop kültürünün parçası. Zamanında çeteler arası şiddete karşı çıkmak için sanatsal şekilde sözlerle birbiriyle atışmalar başlatıldı. Tabii ki zamanla bu ruh da kaybolmaya başladı, dissleşmeler farklı boyutlara vardı. Aslında diss atma olayının temel amacı şiddeti önlemek. O yüzden bu şarkının ille böyle bir mesajı olması gerektiğini düşünmüyorum.
AYNI HEDEFE VARMAYA ÇALIŞAN YOLCULARIZ
- Müzisyenlerin bir arada çalışması zordur, siz sıkıntı yaşadınız mı?
-
Yener Çevik: Hepimiz profesyonel sanatçılarız. Çok iyi bir çalışma sunduk. Umarım rap dinleyicisi gençlerin kalbine Yunus'u bir an olsun düşürebilmişizdir.
-Sansar Salvo: Nasihat ile ilk defa tanışma fırsatı buldum ama diğer isimlerle çalışmıştık.
-
Odry G: Kadrodaki sanatçılar tanışığız, hepimiz dostuz, kardeşiz. Üstesinden gelemeyeceğimiz zorluk yaşamadık. Aynı hedefe varmaya çalışan yolculardık.
- Sayedar: Sansar Salvo ile çocukluk arkadaşıyız. Nasihat sevdiğim bir arkadaşım, Odry G de öyle.
Yener abiyi albümü Yeraltı Operasyonu 1 zamanından beri severim. Arkadaşlık bağlarına profesyonellik de eklenince zorlanmadık.
- Nasihat: Aranje kısmında her sanatçı düşüncesini belirtiyor, görüş farklılıkları olabiliyor. Ama bu sorun değil hatta şarkının daha güzel olmasına katkı sağlıyor.
