Çocukların mahremiyet eğitimi, özel bölgeleri konusunda onları bilgilendirmek uzun süredir ailelerin gündeminde. Özellikle pedofili gibi suçların tüm dünyada artışı ebeveynleri endişelendirmiş, çocuklarını bu konuya karşı uyanık olmaları için eğitmeye başlamışlardı. Ancak sosyal medya platformlarındaki paylaşımlar tekrar endişe oluşturmaya ve ebeveynlerin kendilerini eleştirmeleri için ortam hazırladı. Sanatçı Özcan Deniz'in oğlunu öptüğü fotoğrafını sosyal medya hesabından paylaşmasıyla, "Oğlunu dudağından mı öpüyor, çocuğu bu şekilde sevmek doğru mu" gibi kavramlar tekrar tartışılmaya başladı. Her ne kadar Deniz "Dudağından değil çenesinden öptüm" dese de eleştirilmekten kaçamadı. Aynı şekilde Şeyma Subaşı'nın da kızıyla birlikte paylaştığı fotoğraf tepkilere yol açtı.
Hepimiz çocuklarımızı çok seviyoruz. Onları severken, içimizdeki yoğun duyguyla özel bölgelerinden de öpebiliyoruz. "Sonuçta anne-babasıyız öperiz tabii" diye de düşünebiliriz. Peki, gerçekten böyle mi? Annebabası olmak bize onları istediğimiz gibi öpme hakkı veriyor mu? İstemeden onlara zarar veriyor olabilir miyiz? Çocuğumuzun fotoğraflarını sosyal medyadan paylaşıyor olmamız aklımıza gelmeyen olumsuzluklara sebep olabilir mi?
İşte biz de tüm bu soruların cevabını uzman isimlerden aldık. Çocuk ve ergen psikiyatristi Yelda Tan ile çocuklarımızın fiziksel mahremiyetini ve Doç. Dr. Ebru Güzel ile sosyal medyada çocuk fotoğraflarını paylaşmanın arka yüzünde neler olabileceğini konuştuk.
DUDAKLARINDAN ÖPMEYİN
Psikiyatr Yelda Tan, hiçbir anne baba çocuğunu dudağından öpmemelidir diyor ve ebeveynleri uyarıyor: "Sağlıklı bir zihinsel, duygusal ve ruhsal gelişim için çocuğa daha dünyaya geldiği ilk andan itibaren dokunmak, sarılmak, öpmek çok önemli. Zaten içgüdüsel olarak her ebeveyn bu davranışta bulunur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bazı incelikler bulunmaktadır. Örneğin hiçbir anne baba çocuğunu dudağından öpmemeli. Bir çocuğun anne babası olmamız yanlış davranışı çocuğumuza uygulama hakkını hiçbir şekilde bize vermez. Hele bunun sosyal medyada tüm toplumla paylaşılması beraberinde oldukça büyük bir sorumluk doğurur. Sonuçta son derece yanlış olan bir davranışı sanki çok normalmiş gibi tüm topluma sunuyorsunuz ve birçok kişi bilmeden sizi model alabiliyor. Demek ki çocuk dudaktan öpülebilir algısını belki istemeden de olsa topluma yayabiliyorsunuz."
HİJYENİK DEĞİL
"Çocuklarımıza olan sevgimizi ifade ederken sözel ve sözel olmayan birçok davranışı uygularız aslında. Fiziksel olarak sevgimizi dokunarak, sarılarak, sırtını sıvazlayarak ve öperek gösterebiliriz. Ancak öpme konusu oldukça hassasiyet içeren bir durum. Çocuğumuzu alnından, yanağından, saçından, ellerinden öpebiliriz. Ancak dudaklar, popo, cinsel bölgeler gibi yerlerden çocukları kesinlikle öpmememiz gerekir. En başta birçok mikrobik durum ağızdan bulaşabildiği için dudaktan öpmek hijyenik açıdan da çocuk için zararlıdır."
"Tabii burada çocuğu dudaktan öperek aslında çocukta doğru bir şekilde gelişmesini beklediğimiz mahremiyet duygusunda büyük yaralar açabiliyoruz. Cinsel istismarın son derece arttığı günümüzde mahremiyet eğitimi çok küçük yaşlardan itibaren aile tarafından verilmesi gereken bir durumdur. Ve bu eğitimde en başta özel bölgeleri ve bu bölgelerin dokunulmazlığını çocuklarımıza öğretmeliyiz. Ama eğer biz çocuğumuzu dudağından öpersek çocukta gelişecek olan düşünce 'annem babam beni dudağımdan öptüyse bu doğru bir davranıştır ve herkes beni dudağımdan öpebilir' şeklinde olacaktır."
DIŞLANMASINA SEBEP OLABİLİR
"Aynı şekilde duygusal olarak da çocukta hoşnutluk duygusu yaratır ve çocuk bu davranışı arkadaşlarına, kendinden büyüklere uygulayabilir. Bu da dışlanmasına, kötü davranışlara maruz kalmasına yol açabilir. Dudaktan öpme erişkin cinselliğine uygun bir davranış olduğu için çocuğun dudağından öpülmesi bu anlamda da hoş olmayan duygulara yol açabilmektedir. Cinsellik algısını zedeleyebilir, ileride birçok açıdan cinsel yaşantısında zorlanmalar yaşayabilir. Yine aynı şekilde çocuk henüz bebekken yatakları ayırmak çocuğun her zaman kendisine ait bir yatakta yatmasını sağlamak da çok önemlidir.
Kısacası çocuklarımıza güzel sözler söyleyelim, onları ne kadar çok sevdiğimizi her zaman belirtelim. Çocuğu yanağından, alnından, başından, ellerinden öpmenin hiçbir sakıncası yoktur. Ancak dudak, popo, cinsel bölgelerinden öperek mahremiyet alanlarına dokunmayalım. Bu bölgelerin özel bölgeler olduğunu, hastalık gibi bazı özel durumlarda ebeveyn ya da doktor dışında kimsenin dokunmaması gerektiğini öğretelim."
SOSYAL MEDYA TUZAKLARLA DOLU
Doç. Dr. Ebru Güzel, Eşikteki Çocuk adlı kitabıyla çocukların içinde bulunduğu tehlikeye dikkat çekmişti. Ebeveynlerin çocuklarını kullanarak paylaştıkları fotoğraflar konusunda da endişeli: "Bir fotoğraf çektiğimizde o artık biz değilizdir. İkondur, Umberto Eco'nun bu tip göstergebilim çözümlemeleri çoktur. Çocuğuyla fotoğraf paylaşan, bir örnek giysiler giyen, çocuğunun menajerliğini üstlenen, fenomenliğin övgüsüne kapılan anneler için böyle bir gerçeklik yaratıldı. Alıcısı, destekçisi var. Bir yanda pedofili, taciz, çocuk pornosu tartışırken diğer yanda çocuğunu dudağından öpen ikonik göstergeler büyük bir çelişkiyi gösteriyor. Kabul edelim yetişkin-merkezli toplum projesinin içindeyiz ve burada çocuğa yer yok.
Ailelerin görünenin ötesini fark edip, ben biliyorum egosundan ve masum bir eylem yapıyorum edasından sıyrılması gerekiyor. Düz değil yan anlama bakmaya, eleştirel okumaya geçmenin zamanı! Eşikteki Çocuk kitabıyla çocukların içinde bulunduğu tehlikeyi anlatmaya çalıştım ama görüyorum ki kendi kendime tencere çalmaktan öteye gidemedim! Acaba gerçekten çocuklarımız umurumuzda mı, önce bu soruya cevap aramalıyız.
MİNİKALAR 4 YAŞINDA
Bu ay dördüncü yaş gününü kutlayan minika dergileri yine zengin içerik ve hediyeleriyle göz dolduruyor. üç-altı yaş için çıkan etkinlik ve eğlenceli minikaÇOCUK dergisi doğum günü konusunu kapağına taşırken minik okurlarına parti süsleri, hediye kutu maketleri, havalı maskeler, sıfırüç yaş için minik adımlar eki ve neşeli çıkartmalar hediye ediyor.
Yedi-14 yaş gurubu izin çıkan minikaGO dergisi ise böceklerin gizemli dünyalarına ayırmış sayfalarını. Edebiyat, bilim, teknoloji ve eğlenceyi buluşturan derginin dördüncü yıl hediyesi tam altı tane: Oyunlu hayvan kartları, yılbaşı tebrik kartları, mini masal kitabı, 2021 takvim posteri, bilim-tarih eki ve eğlenceli bilmece- bulmaca eki.
EL BECERİ DERGİSİ: BRİKO
Turkuvaz Medya tarafından çıkarılan yeni bir dergi yayın hayatına başladı. minikaÇocuk ekranlarında yayınlanan yeni çizgi animasyon Briko'nun bir de dergisi var artık. İki ayda bir yayımlanacak derginin konsepti oldukça özgün ve faydalı. El becerilerini geliştirmeyi, atık malzemeleri kullanmayı ve çevre bilincini artırmayı hedefleyen dergi, eğitici etkinlik ve önerilerle çocukların gözdesi olacak gibi. Üç-altı yaş grubu için çıkarılan derginin bu ilk sayısında icat malzemeleri kutusu, Briko eğlence yapbozu, hareketli animasyon kartı ve Briko maskesi hediye...
ÇEVRİMİÇİ EĞLENCEYE DEVAM
2020 boyunca evlerde çocuklarımızla birlikte çevrimiçi etkinliklere katıldık. Bu süreç yeni yılda da devam ediyor. Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Öğrenme Programları, beş-14 yaş grubundaki çocuklara yönelik etkinlikleri oldukça eğlenceli...
Ocak boyunca hafta sonları gerçekleştirilecek çevrimiçi atölyeler, resimden grafitiye, felsefeden santranca geniş bir yelpazeden temalar içeriyor.
