Pandemi nedeniyle eğitimin uzaktan olması en çok bu sene ilkokula yeni başlayan çocukları ve ailelerini zorladı. Çünkü okuma yazmayı uzaktan öğrenmek hiç de kolay değildi. Zaman zaman okula gitseler de bu adaptasyon için yeterli olmadı. Aileler ise evde çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda çaresiz kaldılar. İşte biz de bugün anne-babalar için Özel Eğitim Öğretmeni/Dil ve Konuşma Bozuklukları uzmanı Sevda Karaca Al'dan tüyolar aldık.
- Çocuğu birinci sınıfa başlayan veliler evde çocuklarının okuma yazmayı öğrenmesine nasıl destek olabilirler?
- Etkileşim temelli öğretim gerçekten önemli. Öğretmen ve veliler çocukların konuları ne kadar anladıklarını saptayabilmekte zorlanıyorlar. Çocuklar kendisine verilen bilgileri, görevleri anlayamadıklarında ya da zorlayıcı ise vazgeçiyor. Daha birçok genel veya kişiye özel sorun sayılabilir fakat bu benzeri görülmemiş koşullarda anne-babalar, çocuklar ve öğretmenler takdire şayan şekillerde sebat ediyorlar. Önerilerim:
Çalışma alanı ile dinlenme alanı arasında fiziksel bir sınır oluşturmaya, canlı ders saatlerinde dikkatinin dağılmasını en aza indirmeye çalışın. Yazma için el kaslarını geliştirecek daha fazla tekrar ve pratik yaptırılmalı. Ayrıca fiziksel hareketler yapma imkânı sağlamak enerjisini boşaltıp dikkatini toplamasını destekleyecek.
Evde, doğru çalışma ortamı, çalışma düzeni oluşturmaya gayret edin. Çocuğun okul malzemeleri için basit, taşınabilir depolama alanı kullanın.
Öğretmenle iletişim önemli, programlar, duyurular iyi takip edilmeli.
Gününüzü planlayın. Uyanmak, kahvaltı etmek ve giyinmek için bir zaman belirleyin. Hafta içi/ hafta sonu rutinini bozmamaya özen göstermeniz önemlidir.
Online ders saatlerine göre takip etmeleri gereken derslerin programını haftalık ders programı şeklinde birlikte hazırlayıp çalışma masasına koyun. Böylece zihinsel olarak hazırlanmalarına destek olabilirsiniz.
Uyku saatleri gözden geçirilmeli, televizyon ve bilgisayarlara sınır getirilmeli, üstelik bu kısıtlama sadece evin öğrencisini değil diğer üyelerini de kapsamalı. Bütün aile üyeleri televizyon seyreder ya da gezmeye giderken bir kişinin ders çalışmasını beklemek haksızlık.
Uzaktan eğitim süreci esnasında mümkün olduğunca sessiz bir ortam ve dersi dinlemelerini sağlayacak fiziksel koşulları sağlayın. Dikkatlerini dağıtacak oyuncak, tablet, telefon gibi uyaranları kaldırın.
Hafta içi ders planına göre bir düzen oluşturup, hafta sonunda çocuğunuzun kendi başına ve aile bireyleriyle birlikte yapabileceği bu yeni düzene uygun, keyifli etkinlikler planlayıp yapabilirsiniz.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLABİLİR
- Peki, hangi durumlarda endişelenmeli ve bir uzmandan yardım almalılar?
- Sınıfın çoğu okuma-yazmaya geçtiği halde bazı çocuklar sesleri tanımada, birleştirmede, sözcükleri doğru okuma ve yazmada ya da okuduğunu anlamada güçlük yaşayabilir. Bu güçlüklerin şöyle nedenleri olabilir:
Okul öncesi eğitimi almamış olması veya okul öncesi dönemde erken okur-yazarlık çalışmalarını yapmaması.
Sesbilgisel ve fonolojik farkındalık çalışmalarını ayırt edememesi.(Seslerin sözcüklerde bulunan durumunu fark etme)
Dil konuşma gelişiminde sorunlar olması.
İşitsel dikkatte (dinlediğini anlama güçlükleri) sözcük dağarcığının sınırlı olması.
Özellikle bu dönemde çocuğun bireysel özelliklerine uygun, etkili eğitim yapılamaması.
Bazı çocuklar okuma-öğrenme güçlüğü (disleksi), bazıları okula hazır olmadan başlama nedeniyle güçlükler yaşayabilir
Bu nedenlerin belirlenmesi ve müdahale için destek almak gerekir. En önemli öneri, çocuğunuz için doğru olduğunu bildiğiniz şeyi yapmanızdır. Hiç kimse ebeveynlerin sınıf öğretmenleri yerine geçmesini beklemiyor. Panik olmadan, ama rehavete de kapılmadan eğitim için çocuğunuza zaman ayırın sonunda herşey normale dönüşmeye başlayacak ve eksikler tamamlanacak.
DENGE İÇİN ÇABALAYIN
- Aileler çocuklarının zor öğrendiklerini, anlamadıklarını düşünebilirler. Bu onları endişelendirmeli mi?
- Her çocuğun öğrenme hızı ve şekli birbirinden farklıdır. Çocuklarının derslerini takip eden aileler sınıftaki bazı çocukların çok iyi okuduğunu ya da yazdığını görerek umutsuzluğa kapılabiliyor. Çocuğunuzu sınıf arkadaşlarıyla ya da çevresindeki akranlarıyla kıyaslamayın. Her çocuğun farklı zamanlarda ve farklı şekillerde öğrendiğini unutmadan, panik olmadan, öğretmenle mutlaka irtibat kurarak çocuğun durumunu değerlendirin. Her dersten sonra neleri öğrendiğini sorarak ayrıntılı olarak övün, çabasını takdir edin. Denemekten sıkılmışsa, yorulmuşsa ya da bir şeyi başardığını düşünüyorsa bu durumları fark ettiğinizi bilsin. Öğrenemediğini ifade ettiğinde yardım etmelisiniz, bilmediğiniz noktalarda araştırın, gerekirse yardım alın. Denge için çabalayın. Her gün biraz okuma, yazma, matematik ve fiziksel egzersiz yapın. Yaşananların alışılmadık olduğunu unutmayın.
