Biz çocukken olağanüstü neler yaşadık diye düşünüyorum. Irak-İran Savaşı ve Srebrenitsa Katliamı'nın beni nasıl etkilediğini hatırladım ilk olarak... Suların sık sık kesildiğini, elektrikler gidince ders çalışamadığımızı, kar yağınca okulların tatil olduğunu anımsıyorum en fazla... Salgın bir hastalığın hepimizi evlere kapatacağını duymak sadece bilimkurgu filmlerinde olabilirdi. Bizim hayal edemeyeceğimiz şeyler şimdi çocuklarımızın gerçekliği oldu. Okula gidemiyorlar, uzaktan eğitim alıyorlar, arkadaşlarıyla bir araya gelemiyor, ne salıncağa biniyor ne de kaydıraktan kayabiliyorlar. Korona günlerinde çocuk olmak yetişkin olmaktan daha zor. Ancak insan her koşulda hayata devam edebilecek ortamı hazırlıyor kendine. Bu çocuklar için de geçerli, evde kendi oyunlarını kurup kendi hayal dünyalarını kuracaklar. Birer yetişkin olduklarında çocuklarına anlatacakları pek iyi olmayan anıları da olacak. Ama şimdi oyun oynayarak unutacaklar gözlerinin gördüklerini ve kulaklarının duyduklarını...
Peki, ebeveynler olarak evde geçen bu günlerde çocuklarımız ile neler yapabiliriz? Hangi oyunları oynayıp hangi kitapları okuyabiliriz. Çok fazla tablet ve telefonlara sarılmadan onları evde tutmayı nasıl başarabiliriz? İşte koronavirüs günlerinde çocuk ve ebeveyn olanlar için tavsiyeler...
ATMAYIN BOYAYIN
Eminim evinizin her yeri oyuncak doludur. Ama bir süre sonra çocukların gözü bu oyuncakları görmüyor ve sürekli sizinle yeni oyunlar oynamak istiyorlar. Bu gibi durumlarda ben ilk olarak boyalardan faydalanıyorum. Evdeki farklı türdeki makarnaları bir tabağa koyup birlikte boyayabilirsiniz. Tahta mandalları da boyamak çocukların çok hoşuna gidiyor. Boşalan kâğıt havlu ve tuvalet kâğıtlarının rulolarını da atmıyoruz. Çünkü onlar en güzel etkinlik malzemeleri... Bu rulolardan köpek ya da aslan yapabilirsiniz ya da bir robot... Hepsi çocuğunuzun hayal gücüne ve sizin rehberliğinize bağlı...
ESKİ OYUNLAR GERİ DÖNSÜN
Kendi çocukluğunuzu hatırlayın. Henüz bilgisayar ve akıllı telefonlar yokken neler oynuyordunuz? İsim şehir mesela... Üstelik hazır aile olarak evdeyken hep birlikte oynayabilirsiniz... Bakalım hanginizin hafızası daha kuvvetli. Beş taş, tombala, kâğıttan kuş, gemi, uçak yapmak... Peki ya bilmeceler ve tekerlemeler... Hafızanızda kalan bilmeceleri çocuğunuza öğretebilir, onun sorduklarına cevap arayabilirsiniz. Bir de tekerlemeleri hem hızlı hem de dil sürçmesi yapmadan söyleme yarışına ne dersiniz?
BIRAKIN SIKILSIN
Uzmanlar çocukların her anını aktivitelerle doldurmanın da sakıncalı olduğunu söylüyor. Bırakın biraz sıkılsınlar. Sıkılan çocuk kendine oyun üretmek için uğraşacak ve böylelikle yaratıcılığını kullanmaya başlayacak. Hangimiz çocukken üfleyip püfleyip sıkılmadık ki! Böylelikle evde vakit geçirmeyi öğrendik. Yastıklardan evler, çarşaflardan çadırlar yaptık. Kitaplığımızı düzenleyip yatağımızı düzenledik. Bir nevi yetişkinlik dönemlerimizin hayat düzenleyen pratiklerini hep o anlarda inşa ettik.
OKUMAK İÇİN FIRSAT
Çocuklar uzaktan eğitime devam edecek. Ama dersleri bittikten sonra kitap okumak için bol bol zamanları olacak. Çocuk klasiklerini okumaya başlamak için güzel bir fırsat. Define Adası, 80 Günde Devri Âlem, Küçük Prens, Dede Korkut Hikâyeleri, Gulliver'in Gezileri, Küçük Kara Balık, Dünyanın Ucundaki Fener, Çocuk Kalbi, İki Sene Okul Tatili, Pembe İncili Kaftan ve daha niceleri...
TELEFON VE TABLETE SARILMAYIN
Dışarıda vakit geçirmek kısıtlı, park ve bahçeler virüs yuvası, evde bütün gün çocukları tutmak çok ama çok zor. Arada çocuklara bir süre tablet vermek ebeveynler için dinlenme arası olabilir. Ama bu süreleri kısıtlı tutmalısınız. Hatta olumlu içerikler belirleyerek izin sürelerinde onları izlemelerini sağlayabilirsiniz.
GİTMEDEN İZLE VE DİNLE
Dışarı çıkmıyoruz ama etkinlikler ekranımıza geliyor. Pek çok müze ve galeriyi internet sitelerine girerek ya da uygulamalarını indirerek sanal olarak gezebilirsiniz. Ayrıca çocukların gidemediği etkinlikler onların ayağına geliyor. İşte örnekler:
31 Mart tarihine kadar her gün saat 16.00'da en merak edilen çocuk kitapları KidZania İstanbul resmi instagram hesabından canlı yayın aracılığıyla okunacak. Yazar Şermin Yaşar'ın Oyun Takvimi adlı kitabı her güne bir oyun sunuyor. Kitabın PDF'ini yazarın sosyal medya hesabından ya da Elma Yayınevi'nin internet sitesinden indirebilirsiniz.
Can Çocuk da sosyal medya hesaplarından canlı yayınlar yaparak çocuk kitaplarını yazarlarının sesiyle dinleyiciyle buluşturuyor. Çocuklar Benim Adım Titi adlı öyküyü yazarı Sevim Ak'tan dinlediler.
