Moda dünyasında algıların değiştiği bir dönemdeyiz. Artık sürekli alışveriş yapan ve her trendi takip edenler demode! Şimdi ikinci el mağazaları takip etme ve dolabınızdaki kıyafetleri ileri dönüşümle yeniden hayata döndürme zamanı!
Bu köşede, özellikle de son bir yıl boyunca, tüketim çılgınlığının ve hızlı moda kavramının çevreye ve dünyaya ne kadar büyük zarar verdiğini defalarca birlikte irdeledik. Geri dönüşümden, çevreye duyarlı üretim yapan markalardan, akılı alışverişten, satın almak yerine kiralama yapmaktan, ikinci el ve vintage parçalara yönelmekten dolabımızdaki parçaları yeniden yorumlamaktan bahsettik... Küresel ısınmaya kurban giden ve milyarlarca insanın iklim değişikliğiyle karşı karşıya kalmasına neden olan birçok şeyin arkasında bizim bilinçsiz tüketim alışkanlıklarımız, ucuz alıp çöpe atma zihniyetimiz ve her trendi takip etme çılgınlığınız bulunuyor. Artık bunu biliyor ve konuşuyoruz. Algımız bu konuda son beş yıla göre çok daha açık. Ama çoğumuz da çevreye duyarlı ve bilinçli bir dolaba sahip olmak için neler yapmamız gerektiğini bilemiyoruz. İşte tam da bu noktada gazeteci Lauren Bravo'nun kısa süre önce piyasaya How to Break up with Fast Fashion (Hızlı Moda ile Nasıl Ayrılırsınız) isimli kitabı tam bir yol gösterici...
DOLABINIZI TANIYIN
Yapılan son araştırmalara göre genel olarak aldığımız bir parçayı sadece dört kez giriyoruz. Ve ortalama bir insan dolabındaki parçaların sadece yüzde 20'sini kullanıyor. Bu da kısaca şu demek "Evinizde bir maden yatağı var ve sizin orayı keşfe çıkmanız gerekiyor!"... Dolabınızda ne olduğunu bilmeden yaptığınız her alışveriş sadece sizin değil dünyanın da zararına...
AKILLI ALIŞVERİŞ
Kabul edelim her trend olan kesim, her renk, her kalıp hepimizin vücuduna uygun değil. Basenleriniz genişse dar bir pantolon ve kısacık bir üst giymekte tabii ki serbestsiniz. Ama bunun yerine İspanyol paça bir pantolon ve şık bir tünik giydiğinizde göründüğünüz kadar iyi görünmeyeceğinizi de kabul edin. Yani vücudunuzu tanıyın, sizi en iyi gösteren kesim ve renkleri öğrenin ve bunların dışına asla çıkmayın. Trendler geçer ancak sizin kötü göründüğünüz günler fotoğraflarınızla sonsuza kadar arşivinizde yer alacak.
TERZİLER DOSTUNUZ OLSUN
Bir jean ceketi bir marka her trende göre her sezon yeniden yeniden ve yeniden yapacaktır. Bu zaten para kazanması için kaçınılmaz bir durumdur. Oysa ki sizin iyi bir jean ceketiniz varsa ve ertesi yıl taşlı modeller popüler olduysa yapacağınız şey yeni bir jean ceket satın almak değildir. Hemen kendinize iyi bir terzi bulmanız gerekiyor. Emin olun sizdeki, annenizdeki, büyükannenizden kalan, kuzenlerinizden gelen ne kadar çok parça varsa bunların her biri birkaç küçük rötuşla sezona uygun bir hale gelir. Ve siz de iyi bir parçaya çok daha uygun fiyata sahip olmuş olursunuz.
ORTAK EKONOMİ
Kendinize uymadığını ve artık sizi yansıtmadığını düşündüğünüz parçaları aile fertlerinizle ve arkadaşlarınızla değiştirin. Emin olun satın almayı düşündüğünüz parçalardan biri onların dolaplarında ve kullanılmayanlar arasındadır.
İKİNCİ EL VE VİNTAGE
60'lar, 70'ler ve hatta 80'ler denmesinin en büyük nedeni o dönemki kumaşların kalitesi, dikişin ve kalbının dayanıklılığı... Yani ikinci el mağazalarından alacağınız bir parça emin olun şu an ortanın üzerinden satın alacağınız bir markanın ürünlerinden kumaş ve dikiş kalitesi olarak çok daha iyi olacak. İkinci el mağazalardan, internet sitelerinden ve vintage alabileceğiniz noktalar sizin akıllı ve çevreci bir dolap oluşturabilmenizin sırrı...
ASLI FİLİNTA TEK BİR ÜRÜNÜ KURTARARAK BAŞLAYIN
Tasarımlarımda, hiçbir zaman moda, trend veya o sezonun renklerinin peşinde koşmadım.
Bir tasarımcı olarak elimde bulunan kumaşları, dantelleri, aksesuvarları düzenli olarak yeniden hayata nasıl sokabilirim diye düşünüyorum.
Şu an upcycle kavramı markamın DNA'sına girdi. Bu kelimeyi Türkçeye ileri dönüşüm' olarak çevirebiliriz.
Bu kavramla en başlarda daha içli dışlı olmam oğlum sayesinde oldu. Hızlı büyüdüğü için az giymiş olduğu kazakları üç yaş daha büyütecek formüller bularak başladım bu işe.
Oğlumun kıyafetlerini sosyal medyada paylaştıkça kendi müşterilerimiz, yıkama hatası ile küçülmüş kaşmir kazakları için aynı uygulamayı yapmamızı rica etti. Ve gerisi geldi...
Bunun sonunda da şu an Kuveyt'teki iyi bir müşterimiz olan zincir mağaza ile ileri dönüşüm üzerine bir proje geliştiriyoruz.
Ayrıca kısa süre önce özel bir hizmeti hayata soktuk. Web sitemizdeki Upcyle bölümünden bize ulaşabilir ve yenilenmesini istediğiniz ürününüzü bize gönderebilirsiniz. Biz de o ürünü sizin zevkle kullanabileceğiniz bir hale getirebiliriz.
Şu an elimizdeki stok kumaşların tamamını kullanıyoruz. İhracatta plastik askı ve naylon kullanımımızı sonlandırdık.
11 Şubat'ta New York'ta yapacağımız defilede elimizdeki stok kumaşları ve aksesuvarları kullanarak hazırladığımız koleksiyonu tanıtacağız.
Dolabımdaki tüm kazaklar ileri dönüşüm ürünü diyebilirim. Hızlı tüketim moda mağazalarına adım atmıyorum. İkinci el Japon tasarımcı markalarından alışveriş yapıyorum.
Dolabınızdaki tek bir ürünü kurtararak çevre bilinci olan bir dolap oluşturmaya başlayabilirsiniz.
ECE GÖZEN ESTETİK DEĞİL ETİK DEĞERLER ÖNEMLİ
Kendimi bir bio-tasarımcı, materyal araştırmacısı ve eğitmen olarak tanımlıyorum.
Kurucusu olduğum Gozen Institute bünyesinde bu konularda çalışmalar yapıyorum. Bilimin, tasarımın ve sanatın sadece moda için değil sürdürülebilir bir dünya ve insan yaşamı için çalışması öncelikli amacım.
Deri ve plastiğin yerine alternatif olarak doğada çözülebilen bio-materyaller geliştirmek için bilim insanları ile işbirliği yapıyorum.
Hiç bir zaman alışverişle aramda düzenli bir ilişi olmadı. Son beş senedir neredeyse hiçbirşey almamaya ve elimdekileri dönüştürmeye çalışıyorum.
Sanıyorum senede yedisekiz parçayı geçmiyor dolabıma eklediğim yeni parçaların sayısı. Eklediklerimin de etik ve çevreci bir anlayışta üretilmiş olmasına özen gösteriyorum.
Alışveriş alışkanlıklarını değiştirmenin ilk adımı sadece ihtiyaçlar doğrultusunda dolaba yeni ürünler eklemek. Ayrıca eskileri tadilatla uğraşmaktan kaçınmayıp yeniden kullanılabilir hale dönüştürmek. Alışveriş yapmanız gerekiyorsa da Tabiiki alışveriş içeriğinin ne olduğu önem taşıyor.
Upcycle; yani ileri dönüşüm; elde kalan her türlü atık malzemeyi yeniden değerlendirerek, kullanışsızı kullanışlı yapmak ve daha iyi kalite ve çevre şartlarını gözönünde bulundurarak yeniden yaratmaktır. Ben her zaman upcycle'dandan yararlanarak hem bugünü faydalı bir hale getirmeye çalışıyorum hem de geleceğin yeni materyalleri üzerinde yoğunlaşarak, sürdürebilirlik bilincini arttırmaya yönelik çalışmalar yapıyorum.
İkinci el ürünleri satın almak ya da kiralamak şu an en mantıklı en çevreci çözüm gibi gözüküyor. Sektör pazar paylarındaki araştırmalar da bunu gösteriyor.
HAFTANIN KONUĞU
GAMZE SARAÇOĞLU'NUN TERCİHLERİ
Ünlü moda tasarımcısı Gamze Saraçoğlu ile stil kodlarını ve alışveriş tüyolarını konuştuk:
Bu sezonun en sevdiğim trendi klasik iyi kesim ceketlerin her tarza uygun olarak kombinlenmesi. Beğendiğim bir diğer trend ise triko kazak ve elbiselerin güçlü tasarımlarla karşımıza çıkması.
Trend parçaları kullanmayı çok sevmiyorum. Bu sezon başında ilk olarak The Row markasından kahve rengi deri trençkot aldım. Ayrıca yeni keşfim Khaite markasının büyük tote çantasını, Toteme'den bir blazer ceketi dolabıma ekledim. Bir de Gilan Hafsa'dan altın küpe satın aldım.
Çok değişmeyen bir tarzım var. Sakin, zamansız parçaları tercih ediyorum. Genelde blazer ceket kullanmayı seviyorum. Rahat, özgür hareket edebilmeyi seviyorum. Kıyafetlerimi de buna göre kombinliyorum
Blazer ceketler, kaşmir kazaklar, ipek gömlekler, loafer'lar, çizgili üstler ve halka altın küpeler dolabımın vazgeçilmezleri.
Bu sezon için kurtarıcı kombinim ipek midi elbiseler üzerine blazer ceket ve çizme. Ayrıca blazer ceket, dik yakalı kaşmir kazak, midi etek ve spor ayakkabı da çok sık kullandım.
Klasik parçalara yatırım yapmayı seviyorum. Sezonluk giymek için pek ürün almam. Neoh renkli ürünlerle de aram hiç iyi değil.
