Sağlık hepimizin endişelendiği bir alan. Bu endişe bizleri bazen aceleci davranmaya, yetersiz tıbbi bilgi ile bir bunalıma itebiliyor. Tanı konulduktan sonra ilk olarak Google doktorlarına başvurmamız bunun bir sebebi. Hal böyle olunca kafalar karışıyor. Kanser ilaç firmalarının bir uydurması mı? Kanser değil kemoterapi mi öldürüyor? Kanserin çözümü bulundu ama bizden mi saklanıyor? gibi birçok soruyla insanların kafası karışmış durumda. Prof. Dr. Canfeza Sezgin bu karışıklığı gidermek için Kanserde Doğru Bilinen Yanlışlar adlı kitabını kaleme aldı. Hayykitap'tan çıkan kitapta, kanserle ilgili 103 doğru bilinen yanlışı ve 28 adet gerçek vakanın iyileşme sürecine yer verdi. Sezgin hem Türkiye'de hem de yurt dışında aldığı eğitimlerle şekillendirdiği 21 yıllık meslek hayatını kansere adadı. T.C. Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Bilimsel Danışma Kurulu'nda görev alan Sezgin, Fitoterapi Derneği'nin başkanlığını yürütüyor.
- İnsanlar kanser konusunda en çok hangi noktada yanılıyor?
- Kanserin kesin çözümü olduğu ve bunu ilaç firmalarının sakladığı düşüncesi, maalesef bütün hasta ve hasta yakınlarımızdan duyduğum bir söylem. Bir yerde bulunan bitkinin çayının kanseri kesin tedavi ettiği, kemoterapi alan hastanın çabuk öldüğü, kanserli kitleden biyopsi yaptırmanın kanserin yayılmasına neden olduğu gibi yanıltıcı efsaneler de var.
- Kanser tanısını internet üzerinden araştırmak ne kadar doğru?
- İnternette 'kanser' arandığı zaman reklam amaçlı haberler ilk sıralarda geliyor. Özellikle 'bitkisel tedavi', 'kanserin kesin tedavisi', 'yan etkisiz kanser tedavisi' diye arama yapıldığında, kanser tedavisi konusunda eğitimsiz insanların ticari işleri karşımıza çıkıyor. İnsanlara cazip gelen karşılıksız vaatler hastaları kandırıyor. Bu, maddi manevi suiistimallere neden oluyor. Gerçek kanser tedavisine başlanmadığı için vakalar sakatlık ve ölümle sonuçlanıyor.
- "Hastalar kanserden değil kemoterapiden ölüyor" gibi bir algı var. Ölümle sonuçlanan bir vakada hastalık ve tedavi payı sizce ne kadar?
- Kemoterapiye bağlı ölüm ileri evre hastalarda yüzde 2-3 oranında. Erken evre hastalarda ise yüzde 1'in altında. Kemoterapiye bağlı hasta ölümlerini engellenmek ve yaşam kalitesini arttırmak için hastanın yaşı, cinsiyeti ve genel duruma göre tedavi uyguluyoruz. Hastaya özel kemoterapi planlaması öldürücü değil hayat kurtarıcıdır.
- Kanserden korunmanın en etkili yöntemi nedir?
- Basit yaşam değişiklikleri ile hastalıktan korunmak mümkün. Bilim dünyası kansere karşı korunmada en etkili yöntemin Akdeniz tipi beslenme, balık tüketimi, zararlı alışkanlıklardan uzak durma ve düzenli egzersiz yapılması olduğunu belirtiyor. Tüm bunlar kanser riskini yüzde 30-40 azaltıyor. Yani, kanserin en etkili ve ucuz tedavisi kanserden korunmaktır.
- Kanserin en büyük tetikleyicisi nedir?
- Hastalığın yaklaşık yüzde 33'ü tütün ürünlerinin tüketilmesi, yüzde 20'si şişmanlık ve aşırı kilo ile ilişkilidir. Hareketsizlik, mesleki riskler, mikrobik etmenler, aile hikayesi, alkol, radyasyon, hava kirliliği gibi diğer faktörler de kanseri tetikler.
- Günümüzde sıkça tükettiğimiz besinler kanseri etkiliyor mu?
- Evet. Hipokrat'ın dediği "Besinler ilacınız, ilacınız besininiz" olsun sözü 2 bin 500 yıl sonra bile geçerliliğini sürdürüyor. Fast food tarzı beslenme, hayvansal yağlar, kırmızı ve işlenmiş et ürünleri, trans yağlar, alkol ve şekerli gazlı içecekler gibi modern hayatın getirdiği Batı tipi besin tüketimi kansere neden oluyor.
- Kanser genetik bir hastalık mı?
- Ailesel genetik geçiş oranı yüzde 5-10 civarındadır. Fakat meme kanserinde ailesel genetik geçiş daha yüksek olup yüzde 10-15'dir. Ailede kanser bulunması, kişinin mutlaka kanser olacağı anlamına gelmez.
BU UYGULAMALAR İYİLEŞME ŞANSINI İKİYE KATLAR
- Kanser olan kişi, çevresi tarafından, acıma duygusu ile nasıl baş edebilir?
- Kişi dünyanın sonunun geldiği ve ölüm fermanının yüzüne okunduğu hissine kapılır. Ama sosyal çevresiyle pozitif etkileşime girdiğinde acıma duygusunu engelleyerek, normal bir birey gibi hayatına devam edebilir. Birçok hastama, çalışma hayatına devam etmelerini, özel durumlar haricinde maske kullanmamalarını, hobi ve faaliyetlere katılmalarını söylüyorum.
- Bir kanser hastasına uygulanması gereken en etkin tedavi hangisidir?
- Başarılı kanser tedavisinin temelinde kişiye özel tedavi planlaması yatıyor. Yaşam tarzının gözden geçirilmesi, psikolojik değerlendirme, kansere özel beslenme planlaması, uyku durumu gibi parametrelerin değerlendirilmesi gerekiyor. C vitamini uygulaması ve bitkisel tedaviler ile kanser aşılarının kullanılması fayda sağlar. Bu uygulamalar iyileşme şansını iki kat artırmaktadır.
