'Ulaşılabilir sanat'a ulaşma yolları

Milyon dolarlara satılan güncel sanat çalışmaları, rekorlar kıran müzayedeler, devamlı rakamların konuşulduğu fuarlar... Tüm bunlar, sanat eserlerinin artık bir lüks tüketim unsuru haline geldiğini gösteriyor. Peki sanat eserlerine sahip olmak isteyen orta halli kesim ne yapacak? 'Ulaşılabilir sanat' (affordable art) kavramını ortaya çıkaran, işte bu soru. Dünyada oldukça bilinen bir sanat türü bu; öyle ki pek çok yerde fuarları yapılyor. Örneğin 15-18 Mart arasında Londra'da yapılan The Affordable Art Fair'e tüm dünyadan 120 galeri ve sanatçı grubu katıldı. Etkinliğin en önemli özelliğiyse, sergilenen çalışmaların fiyatlarının 4 bin pound'un altında olmasıydı. Diğer yandan Türkiye'de de ulaşılabilir sanat kavramını son zamanlarda daha sık duymaya başladık. Bu kavrama öncülük edenler, edisyon mantığıyla çalışan galeriler. Edisyon, bir sanat eserinin, sanatçının onayıyla, farklı sayılarda baskı yoluyla çoğaltılması anlamına geliyor. Ulaşılabilir sanat eserlerini nasıl alabileceğinizi merak ediyorsanız, mini rehberimize bir göz atın.

ÇUKURCUMA'DA KÜÇÜK BİR GALERİ...
Ulaşılabilir sanat galerilernden biri, Çukurcuma'da Aralık 2010'dan beri hizmet veriyor; adı da Edisyon. Tasarımcı Yetkin Başarır ve fotoğrafçı Çağlar Kanzık'ın açtığı mekana, sonradan üçüncü ortak Ali Kabaş katılmış. "Ressam, grafiker, fotoğrafçı arkadaşlarımız var. Ancak eserlerini sergileyecekleri bir yer yoktu. Bu ihtiyaca cevap veren bir model belirledik. Asıl amacımız sergi düzenlemek; satış bu mekanın kendini döndürebilmesi için gerekli," diyor Çağlar Kanzık. Yetkin Başarır ise edisyon mantığını şöyle anlatıyor: "Edisyon, sanatçısının ismiyle ve imzasıyla, belli sayıda çoğaltılan işlere deniyor. Bizim bu işi yapan diğer kişilerden farkımız, ana akım güncel sanat piyasası içinde kendini ifade etmeye imkan bulamayan kişilerin işlerini sergiliyor olmamız." Edisyon'un bir diğer önemli özelliği, üretken bir yer olması. 10-15 günde bir sergi değişiyor. Şu an Edisyon'da 90 sanatçının 400 tane işi var. Çoğunlukla karma sergi yapıyorlar ve bu karma sergilere katılan işlerin boyutları aynı oluyor. Farklı sayıda edisyon yapılıyor. Sanatçısı kim olursa olsun, ilk baskıyı 150 TL'ye satıyorlar. İlerleyen edisyonlardaki fiyat artışını sanatçı belirliyor. "Örneğin 10 edisyonlu bir çalışma. İlk baskının parasını biz alıyoruz. İkiden dokuza kadar sanatçıyla yarı yarıya alıyoruz. Sonuncunun parası sanatçıya kalıyor. Yani, koleksiyon yapmak istiyorsanız, sergi açılışında gelirseniz, ilk edisyonu 150 TL'ye alabilirsiniz." www.edisyonlar.com

FRANSA'DAN POP-ART SERVİSİ
Artapot, 'ulaşılabilir sanat' sloganıyla yola çıkan bir marka. Pop-art çalışmaları yapılıyor; yeniden yorumlanan albüm kapakları, süper kahramanlar, ironik bir gözle değerlendirilen ünlü oyuncular, Artapot'un resimlerinde yer buluyor. Sahibi, Fransız Stephanie Triau. 2010'da İstanbul'a taşınmış. Üniversitede sanat tarihi ve müze çalışmaları bölümünde okumuş, mezun olduktan sonra Paris'te yağlı boya tablo satmaya başlamış. "Zaman geçtikçe bir şeyin farkına vardım; insanların çoğu, sanat eserlerini satın almaya çekiniyorlar. Onlar için bir platform kurulmalıydı," diyor. Bunun üzerine yakın arkadaşı Dominique Carrier'le uygun fiyatlarla, kaliteli ve aynı zamanda el yapım ürünleri hazırlamaya karar vermişler ve Artapot'u kurmuşlar. Çalışma sistemini şöyle anlatıyor: "Şu an sadece İstanbul'un çeşitli yerlerinde, 'geçici şovlar' yaparak eserlerimizi sergiliyoruz. Ne bir online mağazamız, ne de bir galerimiz var. Bu yıl ilk kez katıldığımız Contemporary İstanbul'un ardından Nişantaşı BiberBar, PRfit-Bebek ofisi gibi yerlerde tablolarımızı sergiliyoruz. Ayrıca, Beşiktaş'taki atölyemiz de ziyarete açık. " Şu an sadece internet sitelerindeki koleksiyonlarından satış yapıyorlar ama talep üzerine çalışmalar da yapılıyor. Her çalışmanın genellikle beş versiyonu var. Hepsi Fransa'da yapılıyor, son rötuşları ve çerçevelemeleri Türkiye'de tamamlanıyor. Fiyatlar ise 900- 1500 avro arasında. www.artapotgallery.com

BİR ÇALIŞMAYA ÜÇ FARKLI BOYUT
Akaretler'de Aralık 2010'da açılan Artlimits, şık ve dekoratif çalışmalar satan bir mekan. Aşkın Süzener'in açtığı Artlimits'i de bir sanat galerisi olarak görmek mümkün. Ama klasik bir galeri gibi çalışmıyor. Örneğin düzenli sergiler yok; içeri girdiğinizde, bir galeride pek rastlanmayan şekilde, çalışmaların altında fiyatları yazıyor. Artlimits de adı üzerinde, edisyon mantığıyla çalışıyor. Çoğu yabancı olmak üzere 32 sanatçının işleri var. Süzener, yakın gelecekte Artlimits'i bir zincir haline getirmek istediğini de belirtiyor. İkinci şubenin hazırlıklarına başlamış bile... Burada ne tarz çalışmalar bulabileceğinizi Süzener şöyle anlatıyor: "Ağırlıklı olarak dijital bazlı çalışan sanatçıların eserlerine yer veriyoruz. Bundan sadece fotoğraf algılanmasın. Bilgisayar programlarıyla çalışan çok fazla sanatçı var. Örneğin 40 yıldan beri İngiltere'de yaşayan Hamza Arcan; Saints Martins'den mezun olduktan sonra, orada uzun süre akademisyenlik yapmış. Burada tanınmayan bir isim, biz kendisini bulduk." Edisyon çeşitlerine gelecek olursak, burada bir çalışmanın üç farklı boyutta edisyonlarını bulabilirsiniz. Eser boyutu küçüldükçe fiyatı azalıyor. Zaten boyut küçüldükçe edisyon adedi de çoğalıyor. Bunun yanı sıra, birinci edisyonla 50. edisyon arasında fiyat farkı yok. En düşük fiyat, 30 dolar artı KDV. Bazı eserlerde ise fiyatlar 1000 dolara kadar çıkıyor. Çok özel çalışmalarda 4 bin dolara kadar çıkan rakamları görmeniz mümkün. tr.artlimits.com