Yaşamını
Antalya'da sürdüren Aziz Tavil, çok yönlü bir sanatçı. Güzel Sanatlar Akademisi'nde hem resim hem de heykel okudu, ama grafik bölümünden mezun oldu. Akademiden sonra sanatıyla uğraşırken kültürel rehberlik de yaptı. Türkiye'deki bilinçsiz ağaç bakımından rahatsız olunca, Almanya'da ağaç tırmanma kursuna giden Tavil, 'Ağaç terbiyecisi' kavramını dilimize kazandırdı. Çevremizdeki ağaçların durumunu düzeltmek için tüm kapıları çaldığını söyleyen Tavil, ilgi görememekten şikayetçi.
- Ağaç terbiyecisi nedir?
- Ağaç terbiyesi, vahşi doğada geçerli değil. Çünkü orada ağaçlar, kendi ortamlarında yaşıyor. Ancak insanlarla iç içe yaşayan ağaçlarda bu terbiye şart. İnsanoğlu ağaçlara kötü davranıyor. Ağacın bir dalı, otomobili ya da bahçesine değiyorsa, hemen o dalı kırıp atıyor. Ben bu işi 30 yıldır yapıyorum; yaşam sınırları içindeki ağaçların insanlara dokunmayacak şekilde büyümesini sağlamaya çalışıyorum. Bunu doğru açıdan budayarak yapıyorum. Bir zamanlar Ataköy'de 3.5 dönüm bahçesi olan bir apartmanda yaşıyordum ve dikilmiş bütün ağaçları, otomobillere sürtmesinler diye ters yöne doğru budadım. Ağaçların büyüme yönünü değiştirince aynı dönemde dikilenlere göre daha çok uzadılar. Terbiye, bir ağacın insanlar arasında daha sağlıklı büyümesini sağlamak.
- Objelerinizi hep ahşaptan mı yapıyorsunuz?
- Evet. Ahşap, sıcak bir malzeme. Atölyemde 30 yıldır biriktirdiğim ahşaplar var. Bin yıllık bir ardıç ya da sedire tırmanınca onun yukarıda kuruttuğu kısımları toplamaya başladım. Ağaç toprağa değince, çürümeye başlıyor. Ama havayla temas ettiğinde çürümeden kuruyor. Ağaç suda da çok iyi kurur, ama rutubetli ortamlarda çürür.
- Ağaçlara ilginiz nasıl oluştu?
- Dağcılık, trekking, kampçılık yapıyorum. Türkiye'deki ağaçların durumunu gördükçe, bir şeyler yapma ihtiyacı duydum. Büyük ağaçları olmayacak yerlerden buduyorlar. İnsanlara ağaçların yaşlanabilen bir varlık olduğu gösterilmeli. Bizde 'orman gençleştirme' diye bir kavram var. Tüm ormanlar genç olamaz. İnsan gibi düşünün; gençler de var, yaşlılar da... Genelde yaşlı ağaçları yaşatmıyorlar, hemen kerestelik oluyor. Doğayı severseniz, doğa da sizi sever. Anıt ağaçlarla ilgili bir proje üretmeye karar verdim.
- Nasıl bir proje bu?
- Ağaçlara hep aşağıdan bakıldı. Kimse ağacın içinden, ağacın dünyaya bakışını gösteren bir görüntü vermedi. Anıt ağaçlarla ilgili bir belgesel çekmek, bir geceyi ağaçta geçirip, yaşananları filme almak istiyorum. Vakıflarla görüşüyorum. Tabii ağaca zarar vermeden tırmanmak gerekir.
MÜNİH'TE AĞAÇLARA TIRMANMAYI ÖĞRENDİ
- Bu tekniği nasıl öğrendiniz?
- Almanya'da Münih Ağaç Tırmanma Okulu'na gittim. Kursa ağaç bilgisi olanlar katılıyor; orman mühendisleri ya da ağaç bakımıyla çalışanlar için zorunlu. Temel güvenlik eğitimi de veriliyor. Mesela iş yerlerinde tekniği öğrenmeden ağaca çıkıp düşerseniz sigorta, masraflarını karşılamıyor. Bu belgeye yüksekte çalışanların sahip olması gerekiyor.
- Nerelerde uygulamalar yaptınız?
- Fethiye çevresinde tırmanma pratikleri yaptım. Çünkü en az 300 saat pratik şart. Bu tırmanışlar hata kabul etmiyor, yer çekimiyle karşı karşıyasınız. Düğümü yanlış atınca, dal kopabilir, düşebilirsiniz. Ağacın tohumdan büyümesine kadar geçirdiği evreleri ağaca bakıp okuyabilirsiniz. Ağacın dışarıya doğru oluşturduğu bazı boğum ve yapılar var. Ağaç büyüdükçe statik yapısına bir şeyler ekleniyor. Frtınaya yakalanmış ise gövdesinde çatlaklar oluyor ve ağaç onu sonra onarıyor. Onarımda yeni yapılar ortaya çıkıyor. Bu teknikleri öğrendiğinizde, ağacın biyografisini çıkartabilirsiniz. Bu 500 ya da bin yıllık ağaçlarda çok ilginç oluyor. Ağaçlardan çok şey öğrenebiliriz.
- Ağaçlar size neler kazandırdı?
- Dağcılık yaptım, ama tırmanma başka bir olay. Burada kayaya sikke çakmıyorsunuz, düğüm tekniklerine dayalı bir tırmanış. Ağaç tırmanma dersleri de veriyorum. Yükseklik korkusu olanları ağaç tırmandırınca korkularını yeniyorlar.
Ağaçların üstünde sergi açmak istiyor
- Gelecek için projeleriniz var mı?
- Bebek Parkı'ndaki asırlık ağaçlarda bir sergi açmak istiyorum. Objelerimi tırmanarak bu ağaçlara yerleştirebilirim. Boğaz'ın en yüksek ağaçları orada ve sonbaharda ağaçlar çıplaklaşıyor. Ortaya çok güzel bir dal dokusu çıkıyor. Ben de sonbaharda hem denizden hem de parktan izlenebilen dallara yerleştirilmiş objeler koymak, ağaçlarda yaşayan bir koloni yaratmak istiyorum. Canlı bir sergi olması için ağaçlara tırmanıp o koloniyle yaşamayı düşünüyorum.
