Kış beslenmesi
Kış aylarında çocuklar için kereviz, brokoli, Brüksel lahanası, ıspanak, şalgam, soğan, turp, havuç, lahana, bal kabağı; meyveleri ise, elma, ayva, nar ve armut çok şifalıdır. Sebze ve meyvelerin bol miktarda ve taze olarak, çiğ ya da az pişmiş şekilde tüketilmesi çok sağlıklıdır. Yapraklı sebzeler çiğ ya da az su ile buharlı tencere veya toprak güveçlerde zeytinyağı ile birlikte kısa süreli pişirilmelidir. Brokoli ve lahana gibi sebzeler uzun süre pişirilirse tadı bozulabilir. Köklü sebzeler ise çok iyi pişirilmelidir; yoksa hazımsızlık yapabilir. Havuç gibi sebzeler ve meyveleri, vitaminlerinin kaybolmaması için kalın doğramak gerekir.
Kış sebzelerinin faydaları
Yeşil renkli sebzeler, folik asit açısından çok iyi birer kaynaktırlar. Sarı renkliler grubuna giren portakal, limon, mandalina C vitamini kaynağıdır. Ancak kuşburnu, kırmızı ve yeşilbiber, kivi, maydanoz ve rokada bulunan C vitamini daha fazladır. C vitamini, viral enfeksiyonlara karşı koruyucu özelliğe sahiptir. Beyaz kan hücresi aktivitesini artırarak kansere karşı güçlü bir koruma sağlayan havuç, ıspanak, brokoli, pırasa gibi sebzeler ihtiyaç duyulan A vitaminini karşılamada önemli bir rol üstlenir. Koyu yeşil yapraklı sebzelerden, kırmızı et, tavuk, kuru kayısı ve kuru üzümden demir; tahıl, sebze, süt ve deniz ürünlerinden magnezyum; balık ve diğer deniz ürünlerinden selenyum; yumurta, et, süt, tahıl ve deniz ürünlerinden de çinko elementleri temin edilebilir. Kırmızı renkli meyve ve sebzeler de en kıymetli antioksidandır, yani kansere karşı koruyucudur. Yapılan çalışmalar; koruyucu olanın, düzenli beslenme olduğunu gösterir.
BAL KABAĞI: Yüksek A vitamini, fosfor ve kalsiyum içeren bal kabağı sadece tatlılarda değil; çorba ve mezelerde de kullanılmalıdır
BROKOLİ: A vitamini ve potasyumdan zengin, folik asit için iyi bir kaynak olan brokolinin mineral kaybı en az olacak şekilde pişirilmesi çok önemlidir. Bu nedenle az pişirilmeli ve haşlama suyu dökülmemelidir.
HAVUÇ: A, B1, B2 vitamini ve lif kaynağıdır. Enerji verir. Karaciğerin safra salgılamasına ve kolesterolü dengelemesine yardım eder. Su içeriği yüksek olduğu için şeker hastaları rahatlıkla tüketebilir. Ayrıca mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir. Ancak pişirildikten sonra hemen tüketilmelidir.
ISPANAK: Demir yönünden zengin olan ıspanak, diğer yapraklı sebzelere nazaran daha çok protein içerir. Tansiyonu düşürür, kan pıhtılaşmasını azaltır. Betakaroten içerdiği için yaşla birlikte ortaya çıkan göz hastalıklarına karşı da etkilidir. Bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmıştır.
KABAK: 100 gram kabak, günlük folik asit ihtiyacının dörtt e 1'ini karşılayabilir. Haşlanmış kabakta bulunan karoten maddesi, etkili bir antioksidandır. Yüksek orandaki potasyum, sıvı-tuz dengesini sağlar.
KARALAHANA: Kalsiyum, bakır, demir, potasyum ve C vitamini bakımından zengindir; ayrıca kükürt içerir. Çiğ olarak yemek veya sıkıp suyunu içmek daha faydalıdır. Kansızlığı giderir, idrar söktürür. Mide ve bağırsak yaralarını yumuşatır. Kabızlığı giderir. Kandaki şeker miktarını düşürür. Vücudu hastalıklara karşı korur. Sarılık ve safra kesesi hastalıkları için iyidir. Astımda faydalıdır. Romatizma, siyatik, lumbago ve Apsede yararlıdır. Ses kısıklığını giderir, iştah açar. Ancak guatrı olanlar tüketmemelidir.
KEREVİZ: Kükürtlü sebzelerdendir ve kesildikten sonra en kısa sürede tüketilmesi faydalıdır. Sakinleştirici özelliğinin yanı sıra kanı temizler ve böbrekler için çok yararlıdır.
KIRMIZI VE SARI SOĞAN: Her ikisi de güçlü antioksidanlardır. Sarı ve beyaz olanların besin öğeleri biraz daha yoğundur. Savunma sistemini güçlendirir. Grip, nezle, astım gibi enfeksiyonlarda sarımsakla birlikte etkin bir role sahiptir. Öksürük söktürücüdür; bronşları temizler.
LAHANA: Yaşlanmayı önleyici mineral olarak kabul edilen selenyum, sağlıklı bir cilt verir. Sadece lahana çeşitlerinde bulunan U vitamini, mide ve bağırsakların iç yüzeyini korur, oralardaki yaraların iyileşmesini sağlar.
SARIMSAK: Enerji verir. Kükürt ve sülfürden zengin olduğu için güçlü bir kanser savaşçısıdır. A, B, C, P vitaminleri içerir. Yüksek tansiyonu düşürür. Kanı temizler. İştah açar. Hazmı kolaylaştırır. Kabızlığı giderir. Romatizma ve eklem iltihaplarında yararlıdır.
Kış meyvelerinin faydaları
ARMUT: Sulu ve tatlı bir meyve olan armut, yemeklerden önce tüketilmelidir. Zengin karoten içeriği nedeniyle sarı ve yeşil renge sahiptir. A, B1, B2, B3, B6 ve C vitamininden zengindir. Kabuklu olarak tüketilmesi, bağırsak sağlığı açısından çok faydalıdır. Kabızlığı tedavi etmek için sık sık tüketilebilir. Kandaki üre asidi ve üre tuzlarını dışarı atarak böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar.
AYVA: Altın sarısı renginde hoş kokulu bir meyve olan ayva, A ve B vitaminleri, yüksek miktarda potasyum ile tanin ve kireçli tuzlar içerir. Zindelik verir. Çekirdekleri yoğun pektin içerdiği için ishal önleyici olarak kaynatılıp suyu içilebilir. Bronşit, müzmin öksürük ve verem tedavisinde kullanılır.
ELMA: A ve C vitamini içeriği yoğundur. Ayrıca çözünen ve çözünmeyen lifl er içermesi nedeniyle hem ishal hem de kabızlık tedavisinde kullanılır. Yine kolon kanserlerinden korunmak adına sıklıkla tüketilmelidir. Bağışıklık sistemini güçlendirir; sindirimi kolaylaştırır. Kolesterole iyi gelir. Kokusu rahatlatır ve kan basıncını düşürür. Artrit, romatizma ve gut hastalıklarına karşı da yararlıdır.
GREYFURT: C Vitamini açısından zengin olan greyfurt, bağışıklık sistemi için yararlıdır. Ancak ilaç kullanıyorsanız dikkatli olmanızda fayda var.
KİVİ: C vitamini deposu olan kivi, enfeksiyonlarla mücadele etmek ve cilt kusurlarını engellemek için faydalıdır.
MANDALİNA: Zengin C vitamini içeriğiyle, özellikle kış aylarında soğuk algınlığı, nezle ve gribe karşı savunma mekanizmamızı güçlendirir. Yüksek orandaki potasyum içeriğiyle yüksek tansiyonu düşürür.
NAR: Bağışıklık sistemini güçlendirdiği için sıklıkla tüketilmelidir. Folik asit, A ve C vitaminleri içerir. Ayrıca selenyum, magnezyum, fosfor gibi mineralleri çok fazla içermesi nedeniyle, halsizlik durumlarında da kullanılabilir.
PORTAKAL: C vitamini ve folik asit kaynağı olan portakal, bağışıklık sistemini güçlendirir ve kansızlığa iyi gelir.
Hazırlayan: Aytülike Keskin
