Çocukların fiziksel aktivitelerle ilgileniyor olmaları, onların okul başarısından tutun da beden sağlığını, özgüvenini, sosyalleşme yeteneğini, zihinsel gelişimini kısaca tüm yaşantısını olumlu etkiliyor. Bir dans türü olan bale de aynen böyle. Çocuklara planlı ve programlı bir yaşam biçimi kazandıran bale, asiliğin ve zarafetin de sembolü olarak görülüyor. Çocuklarını baleye yönlendirmek isteyen anne-babaları aydınlatacak bilgiler veren Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi'nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Ruhsan Cihan, balenin sanıldığı kadar kolay bir dans türü olmadığını söylüyor. Çünkü yanlış uygulamalar, çocukların bedensel sağlığı için risk teşkil edebiliyor.

Bale nasıl bir dans?
Bale; dinginliğin ve asilliğin sembolü olarak görülür. Mim sanatçılarının tiyatro ve halk danslarında kullandıkları küçük adımlardan ortaya çıkan bale, kibar ve ritmik fi gürleri içinde barındırır. Erkek dansçıya balet, kadına ise balerin denir. Vücudun bütün ağırlığının parmak uçlarına verildiği bir dans olarak balenin kolay olduğunu söylemek zordur. Sıkı ve düzenli bir çalışma sürecini gerektirir. Yıllarca yapılan bir danstır. Klasik müzikler eşliğinde çok sayıda dansçı ile birlikte yapılır. Belirli bir koreografi si ve hikayesi vardır. Ayrıca tütü, point, leotard vb. kıyafetlere ihtiyaç duyulur.

Baleye başlama yaşı
Çocukların bale yapmaya başlamaları için en ideal yaş aralığı 4-11 arasıdır. Ayakucu çalışmalarına ise en erken 12 yaşlarında başlanmalıdır. Daha önce başlanması ise, geri dönüşü olmayan hasarların meydana gelmesine neden olabilir. Kız çocukları, bale yapmaya erkeklere kıyasla daha erken başlayabilir. Çünkü kızların ayakucu çalışmalarına geçmeden önce, bacak ve kaslarını yeterince güçlendirmesi gereklidir. Bebek balesi adı verilen sınıfl arda ise 3-3.5 yaşındaki öğrencilere özel temel eğitimler verilebilir. Avustralya'da Sydney Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre, her 7 bale dansçısından 2'si her yıl bilek burkulması sorunu yaşar. Sakatlanma yaşayan dansçıların yüzde 60'ı ise üç yıl sonra bile yine aynı noktadaki problemlerden şikayet etmeye devam edebilir.

Yararları
Balenin; sağlıklı ve güçlü bir bedene sahip olmada, duruş tarzında, kendini ifade etme yeteneğinde, yürüyüş becerisinde ve estetik bir fi zik yapısının oluşmasında olumlu katkıları vardır. Özellikle çocukların okul, özel ve ilerideki iş hayatlarında disiplinli çalışma prensibinde, planlı ve projeli çalışma becerisi geliştirmesinde, zaman yönetimi ve zeka gelişiminde etkilidir. Vücudun tüm organ ve eklem uçlarında koordinasyonlu bir şekilde kullanma becerisi sağlar. Dikkat yeteneği, etkin karar verme ve düşünme yetisinden tutun da algılama ve kavramaya kadar gelişime yararlıdır. Çocuklar sevdikleri bir sanat dalıyla uğraştıkları için mutlu olurlar. Gösteriler sayesinde grup çalışmalarının bilincine varırlar, ekip ruhu geliştirirler. Kendilerini ifade güçleri gelişir.

"Ayakkabı seçimi ve zemin önemli"
Bale yapanlarda yanlış ayakkabı ve zemin seçimleri, ergenlik döneminde ciddi kas-iskelet problemleri görülmesine neden olabilir. Seçilen ayakkabılar, bale dansına uygun şok emici olmalıdır. Zemin ise ne çok sert ne de çok yumuşak olmalıdır. Dans çalışma alanı zemini, dansçıya hareketlerini yapma konusunda kolaylık sağlamalıdır. Örneğin; zemin, kayıp düşme ihtimaline neden olacak kadar kaygan olmamalıdır. Zemin, hareketlerin akışını normal standartta sağlayacak yapıda olmalıdır. Tahta parke veya PVC kaplamalı bir zemin idealdir. Anne-babaların bu gibi önemli noktalara dikkat etmeleri gerekir.
Dr. Ruhsan Cihan

Sakatlanma riski olan bir dans
Bale, vücudu sürekli yük altında bırakan bir sanat dalıdır. Bu nedenle kas ve iskelet sisteminde birtakım sorunlara yol açabilir. Ayak problemleri daha çok bale yapan kişilerde izlenir. Bale yapanlarda boyun ve bel bölgesinde kas zorlanmaları, diz önü ağrıları, menisküs yırtıkları, ayak bilek tendinitleri, aşil tendon tendinitleri, ayak bilek sıkışma sendromları, ayak bilek dış yan bağ zedelenmeleri, ayak bilek burkulmaları, halluks valgus (başparmak deformitesi) halluks rijidus (sert başparmak), plantar fasciitis (ayak taban altında ağrı) sık görülür. Bu problemler küçük yaşta baleye başlayan kişilerde ve ergenlik döneminde daha çok görülür. Dans sırasında kalçalarını rahatlıkla dışa döndürebilenler şanslıdırlar, ancak döndüremeyen kişilerde bu baskıyı iskelet sisteminin diğer bölgeleri kompanse etmeye çalışacağından bel ağrıları, düşük ayak kavsi, diz önü ağrıları ve tendon hastalıkları daha kolay oluşabilir. Bale yapan dansçılar arasında diz-eklem ve ayak-bilek problemleri, ilk sıralarda yer alır. Bu yaralanmalara etki eden pek çok faktör olmakla birlikte, en önemlisi yüklenme ile birlikte dansçıların provalar ve temsiller sırasında "şok emici" özellikleri olmayan ayakkabı kullanmaları sonucunda reaksiyon kuvvetlerinin bacaklar tarafından absorbe edilmemesidir.