Gerek ekonomik gerekse sosyal nedenlerden dolayı günümüzde pek çok kadın hem anne hem de işkadını kimliğini bir arada yürütmeyi tercih ediyor.6 Ancak çalışan annenin zihninin bir köşesinde oluşan; "Acaba doğru mu yapıyorum?", "Çocuğumla daha fazla zaman mı geçirmeliyim?" gibi soru işaretleri hiç bitmiyor. Toplumdaki yaygın kanı, hala kadının çocuk sahibi olunca işini bırakması yahut ara vermesi yönünde olsa da annenin çalışmasının çocuğa zarar verdiğini gösteren bilimsel bir araştırma yok. Tersine çalışan kadın, iş özel hayat dengesini iyi kurduğu zaman çocukları için daha olumlu bir rol model oluyor. İşte Pedagog Duygu Çalışır, çalışan annelerin iş ve aile hayatı arasındaki dengeyi nasıl kurabilecekleri konusunda önerilerde bulundu.
Bebeğin bakımını üstlenen kişinin belirlenmesi
Kadının anne olduktan sonra çalışma hayatı içerisinde yer alması, beraberinde bazı sıkıntıları da getirir. Bu zorlukların başında anne işteyken çocuğa kimin bakacağı konusu vardır. Bu durumda profesyonel bir bakıcıdan mı yardım alınacağı yoksa aile büyüklerinin mi çocuğa bakacağı konusu gündeme gelir. Her ikisinin de avantaj ve dezavantajları vardır. Büyük ebeveynin çocuğa bakması hem ekonomik hem de güvenlik açısından tercih edilir. Ancak büyük ebeveynlerin çocuğun bakımını üstlendiği durumlarda çocuğun farklı disiplin yöntemleri ile yetiştirilmesi, bu nedenle de anne çocuk büyük ebeveyn arasında sorunlar yaşanması sıklıkla karşılaşılan sorunlardandır. Aile büyüklerinin şehir dışında yaşıyor olması ya da sağlık sorunlarının bulunması nedeniyle aileler profesyonel bakıcıları da tercih etmek zorunda kalabilirler. Bu durumda da bakıcının uzun süreli bakım verebilecek ve güvenilir biri olma endişesi, çalışan annenin en büyük zorluklarından biridir. Her iki durumda da çocuğun bakımını üstlenen kişinin yedirmek, uyutmak, temizlemek gibi bakım işlemlerinin yanı sıra çocukla sevgi ve güvene dayalı ilişki kurması, oyun oynaması çocuğun hem psikolojik gelişimi hem de anneden ayrı kaldığı zamanlarda güvende hissetmesi açısından önemlidir.
Annenin psikolojisi çocuğu da etkiliyor
Annenin çalışmasının çocuk üzerinde yaratacağı etkiler annenin eğitim düzeyi, çalışma nedeni, çalışma koşulları, statüsü, kazancı, iş tatmini, anne çocuk ilişkisinin kalitesi, aile ilişkileri, annenin yokluğunda çocuğa kimin bakacağı, bakan kişinin özellikleri, bakımın sürekli ve dengeli olup olmaması, çocuğun içinde bulunduğu gelişim basamağı, ailedeki çocuk sayısı gibi etkenlere bağlıdır. Yapılan çalışmalar, annenin çalışmasının çoğu zaman çocuğu olumsuz olarak etkilemediğini gösterir. Çalışmayan annelerin bütün gün evde çocuklarıyla birlikte olmaları, çocuğun bakımı ve disiplini konusunda daha fazla enerji harcamaları anne çocuk ilişkisinin yıpranmasına neden olabilir. Çalışmayan annenin yaşadığı maddi sıkıntılar da anne çocuk ilişkisini olumsuz yönde etkileyebilir. Çocuğuna bakmak zorunda olduğu için işten ayrılan annelerde ise sosyal yaşamdan izole olmanın getirdiği sıkıntılar çocuğa kızgınlık olarak yansıyabilir. Bu da anne çocuk ilişkisinin bozulmasına neden olur. Buna karşılık çalışan anneler planlı olarak bazı etkinlikler yapabilmek ve birlikte olabilmek için daha fazla zaman ayırabilirler. Evde oldukları zamanda çocukları ile daha fazla ilgilenerek birlikte olmadıkları zamanı telafi etmeye çalışırlar. Çalışan anne çocuğuyla sinemaya, alışverişe gitmek, ona kitap okumak, çeşitli aktivitelere katılmak konusunda daha rahat organizasyon yapabilir.
Her gün belirli bir zaman dilimini çocuğunuza ayırın!
Kaliteli zaman geçirmek, nitelikli ve sürekli beraberlik kurmak anlamına gelir. Kaliteli zaman çocuğun etkin şekilde dinlendiği, isteklerinin, duygu ve düşüncelerinin anlaşılmaya çalışıldığı, oyun oynama, sohbet etme, etkinlik yapma gibi beklentilerinin karşılanabildiği zamandır. Çocuğa ayrılan zaman dolu ve anlamlı geçirilebilirse birçok olumsuzluk önlenebilir. Çocukla birlikte geçirilen süre içersinde çocuğun yaşı ve becerileri doğrultusunda ona sorumluluklar vermek, birlikte bir iş yapmak, bu sırada günlük yaşamdan konuşmak, çocuğun anlattıklarını ilgi ve dikkatle dinlemek anne çocuk iletişimini arttıracak; böylece annenin çalışıyor olmasının getirdiği olumsuzluklar en az düzeyde yaşanacaktır. Her gün belirli bir zaman diliminin paylaşılması, çocuğun duygusal gelişimi için önemlidir.
Hazırlayan: Ayütlike KESKİN
