sabah.com.tr / Hazal ATEŞ
Türkiye'nin 2023'te dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girme hedefinde önemli bir kilometre taşı olması beklenen Türkiye Varlık Fonu, bünyesine katılan dev şirketlerle gücüne güç kattı. Yıllık büyümeye 1.5 puanlık katkı sağlayacak, yüzbinlerce kişiye istihdam yaratacacak mega projelerin finansmanını kolaylaştıracak ve piyasalardaki dalgalanmaların da önüne geçecek olan Türkiye Varlık Fonu'na dün de Türk Hava Yolları'nın yüzde 49, Halkbank'ın ise yüzde 51.1 hissesi katıldı. Fon'a ilk etapta şans ounları ile at yarışlarına ilişkin lisans hakkı devredilmişti.
700 MİLYARLIK AKTİF BÜYÜKLÜK
Halka açık olan her iki şirketin Varlık Fonu'na devredilen hisselerinin toplam piyasa değeri 11.3 milyar TL seviyesinde bulunuyor. Varlık Fonu bünyesine son iki günde katılan 11 şirketin toplam sermayesi yaklaşık 24 milyar TL olurken, bu şirketlerin aktif büyüklükleri ise 700 milyar liraya ulaştı. Ayrıca mülkiyeti Hazineye ait Antalya, Aydın, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve Muğla'da bulunan 2.3 milyon metrekare arazi tahsisleri kaldırılarak Fon'a devredildi.
MİLLİ SEKTÖRLERİN ÖNÜ AÇILACAK
Hayata geçirilecek mega projelerin finansmanının kamu kesimi üzerindeki yükünü alması beklenen Türkiye Varlık Fonu ile özellikle savunma sanayisi ve yüksek teknoloji üretimi gibi stratejik sektörlerin finansmanı sağlanabilecek. Bu yolla hem yeni istihdam alanları açılarak ekonominin büyümesine katkı sağlanacak, hem de dışa bağımlılık azaltılarak, yerli ve milli sektörlerin önü açılmış olacak. Güçlü bir Varlık Fonu, ekonomik dalgalanma dönemlerinde piyasalara da gerekli güvenin verilmesinde öncü rol oynayacak.
UCUZ KAYNAK TEMİNİ KOLAYLAŞIYOR
Türkiye Varlık Fonu, bünyesine aldığı şirketlerin hisselerini teminat göstererek, Türkiye'nin 2023 vizyonu için büyük önem taşıyan mega projelere yurtdışından düşük faizli kaynak sağlayabilecek. Yurtdışından sağlanacak kaynağın kredinin yanı sıra uluslararası piyasalarda sukuk ya da konvansiyonel borçlanma araçlarıyla da elde edilebileceği belirtiliyor. Bakanlar Kurulu kararında Fon'un projeye dayalı kaynak yaratma, dış proje kredisi sağlama ve kaynak temin faaliyetlerini birincil ve ikincil piyasalarda yürütebileceği belirtilmişti. Bünyeye katılan şirketlerin temettü gelirleri de Fon'a aktarılabilecek. Fon proje geliştirme, dış proje kredisi sağlama ve diğer yöntemlerle kaynak temini işlemlerini gerçekleştirebilecek.
İNŞAAT SEKTÖRÜ UMUTLANDI
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) de, Varlık Fonu'nun kuruluşunun altyapı yatırımları ve inşaat sektörü için olumlu bir hikâye yaratabileceğine işaret etti. TMB tarafından yapılan analizde, "Etkin, şeffaf ve sürdürülebilir bir rota çizilip uygulanması halinde, ekonominin büyüme performansı ve finansal sistemin direnci dışında altyapı yatırımlarını ve inşaat sektörünü desteklemek adına da Türkiye Varlık Fonu memnuniyet verici sonuçlar yaratabilir" denildi.
KAMUNUN YÜKÜ AZALACAK
Destek Yatırım Araştırma Uzmanı Kutay Gözgör, "Türkiye VarlıkFonu, büyüme oranlarında artış, sermaye piyasalarında büyüme, büyük projelere finansman imkânı başta olmak üzere birçok katkı sağlayacak" dedi. Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, Türkiye'nin doğalgaz gibi stratejik sektörlerde bürokratikkısıtlamalara takılmadan yurtdışında yatırım yapabileceğine dikkat çekti. Erkan, büyük kamu ve altyapı projelerine kamunun borç yükü artırılmadan finansman sağlanacağını kaydetti. İntegral Menkul Değerler Araştırma Müdür Yardımcısı Beste Naz Köksal da, İslami finansın yaygınlaşması ile mega projelere finansman sağlanacağınısöyledi.
YATIRIMLARA İŞTİRAK
Şirket, ulusal yatırımlarla uluslararası alanlarda diğer devletler veya yabancı şirketlerce yapılacak yatırımlara iştirak edebilecek. Bu faaliyetler Fon'a bağlı alt fonlar aracılığıyla da olabilecek. Şirketin ana gelir kaynağını şirket sarmayesinin değerlendirilmesinden kaynaklı gelirler, fon ve portföylerden tahsil edilen ücretler ve diğer gelirlerden oluşacak. Alt fonları kapsayan 3 yıllık stratejik yatırım planı, yönetim kurulu tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Fon kaynakları, özelleştirme programındaki varlık, TVF'ye aktarılmasına karar verilen nakit fazlasından oluşan kaynaklar arasında kamu kurumlarının tasarrufundaki ihtiyaç fazlası gelir, kaynak ve varlıklardan oluşacak.
10 SORUDA VARLIK FONU
1- Varlık Fonu nedir?
"Ulusal varlık fonları" devletlerin, ellerinde bulundurduklarıvarlıkları, yurtiçi, yurtdışı ayrımı yapmaksızın, ülkenin kendi çıkarları doğrultusunda, uzun vadeli stratejiler oluşturarak yatırım yapmak için kurulmuş özel amaçlı yatırım fonlarıdır.
2- Türkiye'nin Varlık Fonu ne zaman ve nasıl kuruldu?
26 Ağustos 2016'da 6741 sayılı kanunun Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla Varlık Fonu'nun yasal zemini düzenlendi.
3- Ne kadar sermayeyle kuruldu?
Şirketin 50 milyon lira olan kuruluş sermayesi, Özelleştirme Fonu'ndan karşılandı. Tamamı ödenmiş olan bu sermayeyi temsil eden paylar Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na ait ve şirketin hisse senetleri nama yazılı olarak çıkarıldı.
4- Kimler yönetecek?
Türkiye Varlık Fonu'na genel müdür ataması 2 Kasım 2016'da yapıldı. Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mehmet Bostan olduğu Fon'un kurul üyeleri ise Yiğit Bulut, Kerem Alkin, Himmet Karadağ ve Oral Erdoğan.
5- Nasıl denetlenecek?
Fon ve tüm iştirakleri bağımsız denetime tabi tutulacak. 6362 sayılı Kanun kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uyacak. Denetim sonucunda hazırlanacak rapor her yıl haziran ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Ekim ayında da Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından, birinci ve ikinci fıkralar kapsamında hazırlanan ve Başbakanlık tarafından gönderilen denetim raporları üzerinden görüşülerek denetlenecek.
6- Ne kadar büyüklüğe ulaşacak?
Fon'un kısa sürede 200 milyar dolar büyüklüğe ulaşması beklenirken, hedef ise 400 milyar dolar.
7- Nasıl faaliyet gösterecek?
Şirket yerli ve yabancı ortaklıklar kurabilecek, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla çeşitli iş birlikleri kuracak. Türkiye ve yurtdışında kurulan ihraççılara ait payların, borçlanma araçlarının, kıymetli madenler ve emtiaya dayalı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının Fon'a katılma paylarının türev araçlarının, kira sertifikalarının ve diğer araçların alım satımını gerçekleştirecek.
8- Finansmanı nasıl sağlayacak?
Yurtiçi ve yurtdışı sermaye ve para piyasalarından onay aranmaksızın finansman sağlayacak. Bünyesindeki şirketlerden sağladığı temettü gelirine dayalı ihraçlar yapabilecek. Proje geliştirme, dış proje kredisi sağlama ve diğer yöntemlerle kaynak temini işlemleriyle her türlü ticari ve finansal faaliyetlerinde bulunabilecek
9- Dünyada uygulama nasıl?
Dünyada 40'tan fazla ülkede yaklaşık 80'e yakın Varlık Fonu bulunuyor. 2014 sonu itibarıyla varlık fonlarının büyüklüğü 10.4 trilyon dolar. Dünyada 885 milyar dolarlık büyüklükle Norveç varlık fonları arasında ilk sırada yer alıyor.
10- Türkiye'ye katkısı ne olacak?
Yıllık büyümeye 1.5 katkı sağlayacak. Türkiye'yi 2023'e taşıyacak mega projelerin finansmanını kolaylaştırıp yüzbinlerce kişiye istihdam sağlayacak.
