Aşkın Bedük: Evet kış lastiği takmanın zamanı geldi. Aslında, iki taraftan bakabiliriz. İlk olarak, hava durumuna göre karar verebiliriz ama bir de tabi ki resmi dokümanlar var. 2012 yılında Ulaştırma Bakanlığı'nın yayınladığı genelgeye göre; 1 Aralık itibariyle ( ticari araçlarda) kış lastiklerini takıp 1 Nisan'da da çıkarmanız gerekiyor. Tabi kış lastiklerinin kullanımı biraz da nerede yaşadığınıza bağlı… Çünkü; 1 Aralık dense bile bu sene ülkemizin doğu tarafında daha erken tarihlerde kar yağdı. Kış şartları kendini daha çok gösterdi ve sıcaklık 7 derecenin altına düştü. Zaten kış lastiklerini 7 derecenin altına düşen sıcaklıklarda kullanmamız gerekiyor.
Bazı sürücüler, otomobilleri önden çekişliyse ön lastiklere , arkadan itişliyse arka lastikleri kış lastiğiyle değiştiriyor. Sizce bu yeterli olur mu?
A.Bedük: Aslında uygulama bu değil. Hem ülkemizde hem de yurt dışında dört lastiği birden değiştirmek gerekiyor. Sadece çeker aksa kış lastikleri takıldığında yalnızca o lastiklerin tutuşunu arttırılıyor. Bu olay şuna benzer, kışın bir ayağınızda bot, diğer ayağınızda mokasen var. Bir taraftan kayarsınız diğer taraf tutar. Otomobilde de benzer bir durumla karşılaşılır. O yüzden dört lastikten de aynı performansı alamadığınız için aracı kontrol etmekte güçlük çekersiniz.
Soğuk hava şartları göz önünde bulundurulduğunda kış lastikleriyle yaz lastiklerinin performansını kıyaslayabilir misiniz?
A.Bedük: Araştırma geliştirme yaparken yaz lastiğiyle kış lastiği arasında farklar var. Kış lastiğinin hamuru, yaz lastiğinden farklıdır. Aynı zamanda deseni de farklı, ince lamel yapısı vardır. Öyle olunca kış lastikleri 7 derecenin altında daha iyi yol tutar. Tabi bu yol tutuşundan bahsettiğimiz zaman ortamın karlı olması gerekmez. Hava 7 derece sıcaklığın altına düştüğünde ıslak bir ortamda da kış lastiği ve yaz lastiği arasındaki farkı görebiliyoruz. Şöyle örnek verebilirim: Yağışlı zeminde kış lastiği yaz lastiğine göre yüzde 10 daha iyi tutunur. Karlı bir zeminde ise kış lastiği yaz lastiğine göre yüzde 20 daha iyi tutunur. Bu yüzden aralarında çok fark var. Birincisi güvenlik için, ikincisi bizim araçtan almak istediğimiz performansla ilgili. Çünkü doğru lastiği kullanmazsanız araçtan o performansı alamazsınız. Bir taraftan da yol güvenliği olarak çok önemli. Yol güvenliği dediğim yolun açıklığı. Siz doğru lastiği kullanarak kendiniz yola devam ederek, aynı zamanda başka araçları da engellemiyorsunuz. Tabi bir de yakıt tüketimini de mevsimine uygun doğru lastik kullandığınızda azaltırsınız.
İsmine aldanıp kışın dört mevsim lastik kullananları görüyoruz. Dört mevsim lastik kullanmak doğru mu? Yeterli olur mu?
A.Bedük: Kış mevsimlerinin hafif geçtiği yerlerde yardımı olabilir ama İstanbul'da malum kar da yağıyor. Siz herhangi bir sıkıntı yaşamak istemiyorsanız tavsiyemiz yaz ve kış lastiğini ayrı kullanmanız. Çoğu insan biraz geç kalmış olsa da kış lastiğine geçiyor. Tabi bir de böyle bir soru var. "Elimde 2 takım lastiğim var. Yaz mevsimini çıkardım, kışı taktım şimdi yaz lastiklerim ne olacak?" sorusu akılları meşgul edebilir. Bizim bayilerimizin lastik otel diye bir hizmeti var. Sizden küçük bir ücret karşılığında o dört adet lastiğinizi alıp, çıkarıp, kendi depolarında saklıyoruz.
Zincir gerekli mi?
Kış lastiği kullanıyorsak zincire ihtiyacımız var mı? Malum, çok karlı ortamlarda kış lastiği kullanarak çok rahat hareket edebileceğimizi düşünüyoruz.
A.Bedük: Doğru düşünüyorsunuz. Kış lastiğiyle zaten rahat hareket edersiniz. Ben defalarca kış lastikleri kullandım ve aracımda hiçbir problem olmadı. Tabi kış lastiğiyle zincir arasındaki farka da bakmak lazım… Zincire ihtiyacınız yok. Çünkü, şöyle bir sıkıntısı var. Sizin aracınıza zarar veriyor. Bir de hız liminitiniz var. Zincirle birlikte 50 km hızla gidebilirsiniz ama kış lastiğiyle 270 km hıza kadar çıkabilirsiniz.
Sizce önümüzdeki yıllarda kış lastiği binek otomobillerde de zorunlu hala gelecek mi?
A.Bedük: Aslında genelgeye göre gümrük ve yolcu taşıyan araçların şehirlerarası yollarında kullanılmalı. Ancak şehir içerisinde bu iş valiliklere bırakıldı. Genel olarak da valilikler buna uyuyor. Benim en çok örnek gösterdiğim servis araçlarıdır çünkü servis araçları can taşıyor. Hem çocuklarımızı, hem bizi taşıyorlar bu yüzden onların kullanması çok önemli. Ama normal tüketicilerinde kış lastiği kullanması gerekiyor çünkü talihsiz durumlarla karşılaşmamak için, kendi araçlarının kayıp başka bir araca çarpmaması için herkesin artık kış lastiği kültürünü özümsemesi ve kullanması gerekiyor.
Pirelli olarak, kış lastiğiyle ilgili sürücüleri bilinçlendirmeye yönelik çalışmalarınız var mı?
Var. Aslında bu yıllardır devam ediyor. Bir yandan basın bültenleri bir yandan yaptığımız televizyon röportajlarının ötesinde bir de AVMler'de gerçekleştirdiğimiz etkinlik var. Bununla birlikte geniş bir kitleye ulaştık. Bir yandan sosyal medyada kış lastiğiyle ilgili bilinçlendirme çalışması yapıyoruz. Bir taraftan "Trafik hayattır" projesiyle üniversitelere bilgiler veriyoruz. 350 adet bayiimizde ziyaret eden müşterilerimizi bilgilendiriyoruz. Hem bire bir eğitim araçlarımızla hem de Türkiye'de bizim sektörde ilk kez yapılan online eğitim dediğimiz bilgisayar üzerinden eğitimle bu konuda bilinçlendiriyoruz.
İki sene önce kara borsa durumu olmuştu, kış lastikleri fiyatları artmıştı. Bu sene durum nasıl?
A.Bedük: Şimdi şöyle bir şey var. O zaman genelge daha yeni çıkmıştı. Bir anda lastik satıcılarına bir akım oldu. Aslında, ürün bulmakta sıkıntı oldu. Çünkü, ürünler kasım ayında geldi. Halbuki kış lastiğine haziranda temmuzda başlanır. Normal şartlar altında bakarsanız genelgede kış lastiğini ne zaman takmak gerektiği belli. Tüketicilere tavsiyem, ekimde en geç kasımda kış lastiklerini almaları. Hatta bazı satıcılarımız şöyle bir şey de yapıyorlar siz eylülde gidiyorsunuz parasını ödüyorsunuz randevu alıp ne zaman taktıracağınızı belirliyorsunuz. Böyle bir şey yapıldığı zaman önemli bir problem çıkmaz. Bizim ülkede genelde olan şey, bir sabah kar yağıyor ve o sabah hepimiz gidip lastikçide lastik taktırmaya çalışıyoruz. Zaten böyle bir kapasite dünyanın hiçbir yerinde yok. Eskiden hatırladığım Bolu Dağı'ndan geçerken kar yağardı. Bolu Dağı'nda alınacak zincir kalmazdı. Buna benzer bir durum oluyor. Kara borsa dedikleri bu. Bir dükkanın kaç araca hizmet edebileceği belli. Böyle olunca da tüketiciler mağdur oluyorlar. O yüzden benim tavsiyem vakitlice gidip kış lastiklerini taktırmaları. Ekim'de Kasım'da giderlerse kampanyalardan da yararlanabilirler.
Böyle durumlarda fiyatlar artıyor mu?
AB: Fiyat artabilir, hizmet alamazlar, lastiği bulamazlar birçok problemle karşılaşabilirler. Çünkü, başka bir şansları kalmıyor. Çünkü kar yağmış, ne olursa verip taktırmak zorunda olacaklar ya da yolda kalacaklar. Ben o yüzden işi son dakikaya bırakmamak gerek olduğuna inanıyorum.
2015 Kış döneminden marka olarak beklentileriniz neler?
AB: 2012-2013 Kış döneminde müthiş bir artış oldu. Artık Türkiye'de de kış lastiği tüketimi belli bir noktaya geldi. Bu seneyle birlikte pazarın yüzde 35'inin kış lastiği olmasını bekliyoruz. Örnek verirsek Almanya'da bu durum yüzde 40 civarında. Bunun üzerine 2014-2015 döneminde az bir büyüme olur. Zaten biz 35-40 aralığında kalırız. Aslında deminde sordunuz kış lastiğiyle ilgili şöyle de bir şey söylememiz gerek bilinçlenme hem resmi kanallarda hem tüketiciler arasında artıyor. Genelgelerde bir takım eklemeler yapıldı. Kış lastiklerinin üzerine kar tanesi işareti vardır bir de M+S yazar. Ama asıl ibaresi kar tanesidir. O ibareyi artık hem biz biliyoruz, hem jandarma biliyor, hem polis biliyor. Mesela kar yağdığında lastik kontrolü yaptıklarında "Senin neden zincirin yok?" demeyecekler, eğer lastiğinizde kar tanesi ibaresi varsa... Hatta bazen konuşuyoruz onlarla da fabrikalardan eğitim vermemizi istiyorlar. Ve bizde buna açık olduğumuzu da söyledik.
Yazı : Burak Kaya
