Yankesiciler bu 25 yöntemle soyuyor

Yürüdüğünüz kaldırımda iki grup veya iki kişi arasında aniden cereyan eden sebepsiz bir kavga veya fark etmeden ceketinize sürülen bir leblebi tozu, soluğu en yakın Polis Merkezi'nde almanıza neden olabilir.

Sadece iki adım önünüzde sağlıklı adımlarla ilerleyen kadının yere yığılması sonucu start alan olaylar zinciri ile Asayiş Şube Müdürlüğü'nün yolunu tutabilirsiniz. Çünkü günlük yaşamınızda karşınıza çıkan ve son derece basit görünen birtakım olayların perde arkasına, farklı nedenler pusu atmış olabilir.

Mesela mı? Üst satırlardaki örneklerin, sizi çok seri ve azılı bir yankesici ile karşılaştırma ihtimalini hiç düşündünüz mü? İstanbul Polisi'nin çok uzun yıllardır mücadele ettiği "yankesicilik" suçları, insanı hayrete düşüren 25 farklı yöntemi ile sokak ve caddelerin kaldırımlarında vatandaşa tehlike solutmaya devam ediyor...

AÇ-KAPACILIK: Yankesiciler, adres sormak için araçları ile vatandaşlara yaklaşırlar. "Gel seni de gideceğin yere kadar bırakalım" der ve kişinin ön koltuğa oturmasını sağlarlar. Şoför koltuğunda oturan şüpheli, kişiyi "Aracın kapısı tam kapanmadı. Bozukluk var" bahanesi ile oyalar. Arkadaki şüpheliye ise cepleri yoklamak düşer.

ALOCULUK: Telefonla aradıkları kişilere kendilerini yüksek mevkide tanıtır ve aradığı kişiye yardım yapacağını söylerler. "Hesap işlemleri ve başlangıcına karışmam" diyerek 100 lira değerinde para talep eder, gönderdikleri kişi ile parayı aldırırlar.

BANKACILIK: Şüpheli, bir vatandaşın yaklaştığını görünce bankamatikten uzaklaşır. Mağdurun parasını çekmesi ile birlikte döner ve "Paramı almayı unutmuşum. Benim paramı aldın" diyerek olay çıkartır.

CEPÇİLİK: Dolmuş veya otobüs duraklarında, toplantı yerlerinde, konser ve miting alanlarında ortaya çıkarlar. Tek tek de çalışırlar, kalabalık gruplar halinde de… Önce sıkıştırdıkları vatandaşın ceplerini yoklar, daha sonra cep telefonu veya cüzdanını ustalıkla çekerler.

ÇANTACILIK: Yaya olarak takip ettikleri vatandaşların ellerinde veya omuzlarında bulunan çantaların fermuarlarını açarlar. En az üç kişi çalışırlar.

DEFİNECİLİK: İlk olarak tespit ettikleri zengin yaşlılara ve varlıklı iş adamlarına ulaşırlar. Tarihi altın ve gömü bulduklarını ve çok ucuza satmak istediklerini belirtir, teklifte bulunurlar. İnandırıcı olmak adına numune olarak taşıdıkları gerçek altını mağdura verirler. Anaparayı aldıktan sonra onları bulmak polisin işidir.

FALCILIK: Genellikle kadınların evlerine gider, fal öncesi kadının ziynet eşyalarını mendile sarmasını isterler. Mendili alır, yanlarında getirdikleri mendil ile kaplarlar. Mendil, bir süre sonra el çabukluğu ile yanlarında getirdikleri diğer dolu mendil ile yer değiştirir. "Altınları yarın çıkart, fal bozulmasın" der, altınlarla evden çıkarlar.

KALDIRIMCILIK: Alışveriş Merkezleri, kafe, restoran ve marketlerde çok sık yaşanır. Yankesicilik suçlarının yüzde 90'lık bölümünü oluşturur. Şüpheli, vatandaşların dikkatsizlik ve dalgınlıklarından faydalanır. Bir şüpheli perdeleme yapar, diğeri ise sandalyeye asılı olan veya yerde bulunan çantayı alır.

KAMYONCULUK: Sahte kimlik kullanarak araç kiralar ve soygunu gerçekleştirirler. Kamyonlarına yükledikleri malları, vatandaşın istediği yere değil, telefonlarını kapattıktan sonra kendi istedikleri yere götürür ve düşük fiyatlara satış yaparlar.

KAPKAÇÇILIK: Şüpheliler, yaya olarak yürüyen bayanları araçları ile takibe alırlar. Soyguna, kiraladıkları veya çalıntı araçlara sahte plaka takarak çıkarlar. Mağdura yaklaştıktan sonra omuz veya el çantalarını çeker, gazı köklerler.

KİMLİKÇİLİK: Buldukları resmi üniformaları giyer, hastanelerde sahte doktor, sokaklarda sahte polis ile sahte subay olarak gezerler. İnandırıcı olması adına sahte kart basarlar. Vatandaşların açıklarını yakaladıktan sonra rüşvet alırlar.

MADARACILIK: Yolda yürümekte olan bir vatandaşa yaklaşır ve çok iyi tanıyor gibi davranırlar. Kendilerine ustaca eski arkadaş süsü verirler. Sırnaşmaya devam ederken elleri hızlanır. Ceplerde bulunan para, cüzdan, kart ve telefonları çekerek kaçarlar.

MUSLUKÇULUK: Meskenleri camilerdir. Abdest alan kişinin astığı cekete yanaşırlar. Vatandaşın ceketinin üzerine kendi ceketlerini asarlar. Abdest almaya yönelir ve mağdurun yanına otururlar. "Hay aksi" der, bir şey unutmuş gibi yaparak ceketin yanına gider ve vatandaşın cebini boşalttıktan sonra olay yerinden ayrılırlar.

PARACILIK: Karşılıklı yürüyen vatandaşlar birbirlerinin yanlarından geçtiği esnada, yankesiciler devreye girer. Yere, değeri yüksek olan kağıt para atarlar. Sahte para kullanır, iki kişi çalışırlar. İki vatandaşa da "Para düşürdünüz" diyerek tartışma çıkartır, mağdurlar paraları kontrol ederken çok sayıda bahane ile soygun yaparlar.

PİSLİKÇİLİK: Yolda yürümekte olan yaşlılara yaklaşırlar. Ceket veya pantolonlarına elleriyle pislik bulaştırır, genellikle bu iş için ağızlarında ezdikleri leblebileri kullanırlar. Peçete uzatırlar ve yardım etmeye yeltenirler. Pisliği temizlerken yaşlı vatandaşı sarsar, ceplerini boşaltırlar.

SİLKELEMECİLİK: Uyarı amacıyla vatandaşa yaklaşır, hararetle başlarından geçen (aslında geçmeyen) bir olayı anlatırlar. Nasıl tartaklandığını, dayak yediğini veya haksızlığa uğradığını gösterirler. Vatandaşın kemerini, giysisini çekiştirirler. İşte soygun o anda biter. Siz teşekkür ederken, yankesici aldıkları ile yoluna bakar.

SÖĞÜŞÇÜLÜK: Geceleri alkollü kişileri hedef seçerler. Aşırı alkolün veya uykusuzluğun etkisi ile sızan, açık alanda uyuyan veya kendisini kaybeden kişilerin üzerinde bulunan para ve kıymetli eşyaları çalarlar.

TANTANACILIK: Karşılıklı olarak kaldırımlarda yürürler. Kalabalık gruplar halinde çalışırlar. Kavga çıkartır ve aniden birbirlerine saldırırlar. Yolda ilerleyen vatandaşı da aralarına alırlar. Bir kişi, araya alınan kişinin cüzdanını alır ve elinde taşıdığı gazetenin arasına saklayarak uzaklaşır.

TAVCILIK: Dört kişi çalışırlar. İlk şüpheli, kaldırıma seyyar kuyumcu tezgahı kurar. İkinci ve üçüncü şüpheli altın almaya gelir. Tezgah sahibi, diğer iki şüpheli ile sıkı bir pazarlığa tutuşur. Yüksek sesle konuşur ve vatandaşları bölgeye çekerler. Son şüpheli, pazarlığı izleyen kalabalıkta uygun kurbanı seçerek hırsızlığı gerçekleştirir.

TEKERLEKÇİLİK (TEKER ÜSTÜ): Yankesiciler bu yöntemde genellikle toplu taşıma araçlarını kullanırlar. Daha çok metrobüs ve otobüslerde yer almaya özen gösterirler. Araçlardaki karışıklık ve sıkışıklıktan faydalanarak vatandaşın çantasına veya ceplerine yönelir; para, cüzdan veya telefonunu alarak ilk durakta inerler.

TIRNAKÇILIK: Bankamatik ve bankalardan para çeken insanları takip ederler. Bir müddet sonra para bozdurma veya turist taklidi ile paranın değerini sorma bahaneleri ile soygunu gerçekleştirirler. Bu yöntemde el çabukluğu marifettir.

TOMBALACILIK: Sigara veya yüksek değerde eşyaları kazandırmak bahanesi ile bir torba içerisine koydukları numaralarla vatandaşlara çekiliş yaptırır, kart çektirirler fakat kartlardaki numaraları torbada bulmak mümkün değildir.

ÜÇKAĞITÇILIK: Eski Türk filmlerinde olduğu gibi çalışırlar. Klasik cümleler kurarlar. "Bul karayı, al parayı" derler. El çabukluğu bu yöntemde de devreye girer ve büyük rol oynar. Vatandaşa gösterdikleri iskambil kağıdını, dikkatini dağıtarak aniden değiştirir. Çok iyi sakladıkları kağıt sayesinde vatandaşın cebini boşaltırlar.

VAYBABAMCILIK: Gözüne kestirdikleri kişilere doğru koşar ve kırk yıllık dostuymuş edası ile sarılırlar. Elbette hedefte sadece yaşlılar vardır ve elbette sarıldıktan sonra "Vay benim babam, nasılsın?" sorusunu yöneltirler. Sarıldığı esnada hissettirmeden yaşlıların ceplerindeki değerli eşyaları alırlar.

ZARFÇILIK (PAPELCİLİK): İki ismi olan bu yöntemi kullanan yankesiciler, yere beyaz bir zarf attıktan sonra saklanırlar. Bir kişinin zarfı alması ve açarak içine bakması ile ortaya çıkar ve "Zarf benim. Düşürdüm. İçinde para vardı" diyerek ortalığı birbirine katarlar. Polise şikayet şantajı yaparak zarfı açan kişiden para isterler.

GÜNLÜK SUÇ SAYISI 22'DEN 11'E İNDİ
2009 yılında İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın'ın talimatı ile Önleyici Hizmetler Şube Müdürlüğü hizmete açıldı. Yollarda seyyar satıcı olarak nam salmaya hazırlanan Güven Timleri, sivil ekipler halinde sokaklara döküldü. Çapkın ve ekibi, sokak çalışmalarının karşılığını çok geçmeden aldı. İstanbul Polisi, 2007 yılında her güne ortalama 22 adet düşen yankesicilik suçu sayısını, 2009 yılının sonunda 15'e kadar düşürdü.

İstanbul Asayiş Şube Müdürlüğü Yankesicilik ve Dolandırıcılık Büro Amirliği'nin hız kazanan çalışmaları ile birlikte bu rakam, 2011'de 12'ye geriledi. 2012'ise İstanbul'da günlük ortalama yankesicilik suçu sayısı 11'e düştü. 2012'nin 11 aylık raporuna göre en fazla yankesicilik vakasının yaşandığı ilçeler sırasıyla şöyle: Fatih, Şişli, Bağcılar, Kadıköy ve Bahçelievler.

YANKESİCİLİK ARTIK ÇIKMAZ SOKAKTA!
2000'li yılların başlarında sokak ve caddelerin kaldırımlarında (özellikle İstiklal Caddesi'nde) alenen yapılan yankesicilik suçları, son beş yılda gözle görünür bir düşüş ile karşı karşıya kaldı. İzmir'de görev yaptığı yıllarda gasp, kapkaç, hırsızlık ve yankesicilik başta olmak üzere çok sayıda suç kuşağını tükenme noktasına kadar getiren Hüseyin Çapkın, 2009 yılında İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü'ne atandıktan sonra kararlılıkla başlattığı 'Sokak Polisi' uygulamaları neticesinde güvenliği sağladı. İstanbul'un yıllar boyunca çözülemeyen en önemli sorununa "dur" dedi.

AKTÜEL / EMİR SOMER