Derbi, halk arasında büyük takımlar arasındaki maçlara verilen isim olarak bilinir, akademik çevrelerde ise "aynı şehir içinde var olan 2 ayrı takımın birbirleriyle müsabakaya girişmeleri" olarak tanımlanır. Bu durumda Galatasaray ile Trabzon arasında oynan maç derbi olarak sayılmazken, Galatasaray – Fenerbahçe maçı derbidir.
Aynı şehrin iki takımının mücadelesinden çok, ligde şampiyonluğa oynayan büyük takımlar arasında yaşanan mücadele olarak halk dilinde benimsenmiştir. Hemen hemen her derbi kendi hikayesine sahiptir
Derbi günlerinde hayat taraftarlar için durur. O gün günlerden maçı olan takımın adı ilan edilir. . Öyle ki 19 Eylül 2004 yılında oynan Galatasaray – Beşiktaş maçı hakkında konuşan bir yorumcu derbi maçını "İki delikanlının bir kız için yaptıkları kavga" olarak tanımlamıştır.
Ülkemizde İstanbul takımları arasındaki müsabakalar dışında en bilinen, çekişmeli derbilerden biri de Göztepe – Karşıyaka arasında oynanır.
Derbi kelimesinin kökeni
Derbi (Derby) kelimesinin kökeni 1780′de yapılan The Epsom Derby Stakes (Epsom Derbi Ödülü) isimli at yarışlarından gelmektedir. 12. Derby Kontu adına düzenlenen bu yarış, o dönemde at yarışlarının zirvesi olarak kabul edilmiştir. Günümüzde de derbi kavramı yerel ve küresel anlamda futbolun zirvesindeki iki takımın karşılaşması olarak kullanılmaktadır.
Derbiler köken itibariyle büyük bir "geleneksellik" taşırlar. Derbileri önemli ve anlamlı kılan bu geleneksellikleri ile beraber ifade ettikleri sosyolojik anlamlardır.
Türkiye'de bazı derbiler
Fenerbahçe - Galatasaray
İstanbul Derbisi
Beşiktaş - Fenerbahçe
İstanbul Derbisi
Beşiktaş - Galatasaray
İstanbul Derbisi
Kasımpaşa SK - Fatih Karagümrük SK
İstanbul Derbisi
Ankaragücü - Gençlerbirliği
Ankara Derbisi
Adanaspor - Adana Demirspor
Adana Derbisi
Mersin İdman Yurdu - Tarsus İdman Yurdu
Mersin Derbisi
KSK - Göztepe
İzmir Derbisi
Altay - Göztepe
İzmir Derbisi
Bucaspor - Göztepe
İzmir Derbisi
Aydınspor - Nazilli Belediyespor
Aydın Derbisi
Balıkesirspor - Bandırmaspor
Balıkesir Derbisi
Kütahyaspor - TKİ Tavşanlı Linyitspor
Kütahya Derbisi
Akhisar Belediyespor - Turgutluspor
Manisa Derbisi
Kayserispor - Erciyesspor
Kayseri Derbisi
Sivasspor - Dört Eylül Belediyespor
Sivas Derbisi
Dünya'nın en çok konuşulan 10 derbisi
1. Real Madrid – Barcelona
2. Manchester United – Manchester City
3. Boca Juniors – River Plate.
4. Derby Della Capitale : Roma – Lazio.
5. Bayern Munich – Dortmund.
6. Inter – Milan.
7. Old Firm : Glasgow Rangers – Celtics
8. Everton – Liverpool.
9. Benfica – Porto .
10. Fluminense – Flamengo.