Nedir bu kara propaganda?
Kara propaganda "propaganda" kaynaklarından biridir.
Kara propaganda dendiğinde akla gelen ilk isim olan Joseph Goebbles aslında şu sözü ile kara propagandayı net bir şekilde tanımlamaktadır:
"Propagandası yapılan şeyin gerçek ya da yalan olduğu önemli değildir, önemli olan ne kadar çok kişiye ulaştığı ve ne kadar çok kişiyi inandırabildiğinizdir."
Neden kara propaganda yapılır?
• Kara propaganda yapılırken kaynağı gizlemek ve herhangi bir kaynağın olabileceği inancını yaymak için her türlü yola başvurulur.
• Kaynak ne kadar gizli olursa o kadar başarı sağlanmış demektir.
• Yalan iftira, sahte deliler kullanılır.
• Gerçeği çürütmek, ortalığı karıştırmak, inançları sarsmak suretiyle faaliyette bulunulur.
• Her türlü gayri meşru vasıtadan yararlanılır.
• Çok defa yanlış bilgiler düşmana kendi gizli radyo, televizyon veya bir başka haber kaynağı tarafından verilir.
• Halk bilgiyi kendi kaynağından aldığını zanneder.
• Kara propaganda beyaz propagandanın tersidir.
• Kaynağı gizli olan kara propagandada iddia edilenden başka bir merkezden gelen bilgi hâkimdir.
• Asıl kaynak bellidir ama başka bir kaynaktan geliyormuş gibi gösterilir.
• Etki alanı çok geniştir.
• Kara propaganda yönteminde yalan, iftira, söylenti ve sahte deliller kullanılır.
• Gerçekler gizlenir, inançlar değiştirilir ve kamuoyu sarsılır.
• Kara propagandada kaynağın nereden geldiği anlaşılmaz.
• Olmayanlar varmış gibi gösterilir.
• Yalan, gerçekmiş gibi inandırıcı bir şekilde ortaya atılır.
• Amacı bir inancı yıkmaktır.
• Halkı liderlerden soğutmak, devlete karşı var olan güveni sarsmak, sosyal ve ekonomik dayanışmayı yıkmak ister.
Tarihin en büyük kara propagandasını kim yaptı?
II. Dünya Savaşı'ndan da bunun örneğine çok rastlanmıştır. II. Dünya Savaşı propagandanın bir silah olarak hem Hitler'in propagandacısı Joseph Goebbels hem de İngiliz Politik Savaş İdarecisi tarafından sürekli kullanıldığı bir savaş olmuştur.
Korsan radyolar arasında yaşanan propaganda savaşı
Almanya'daki çoğu propaganda "Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı" (Almanca'daki kısaltmasıyla "Promi") tarafından yapılmıştır. Joseph Goebbels, Hitler 1933 senesinde göreve geldikten kısa bir süre sonra bu bakanlıktan sorumlu olmuştur. Tüm gazeteciler, yazarlar ve sanatçılar bakanlığın basın, güzel sanatlar, müzik, tiyatro, film, edebiyat veya radyo alt odalarından birine kayıt olmak zorunda kalmış. Bu şekilde her alanda propaganda bakanlının kontrolü sağlanmıştır.
Naziler amaçlarına ulaşmak için propagandayı hayati bir araç olarak görmüşlerdir. Almanya'nın Führer'i Adolf Hitler, I. Dünya Savaşı'nda Müttefiklerin yaptığı propagandanın gücünden çok etkilenmiş ve moralin çökmesi ve 1918 senesinde deniz kuvvetleri ile cephede çıkan isyanların ana sebebinin bu olduğuna inanmıştır. Hitler hemen her gün Goebbels ile buluşup haberleri tartışmış ve haber başlıklarını belirlemiştir.
Naziler'in kara propagandası sırasında yayıncılar ve gazeteciler çalışmalarını yayınlamadan önce onay almak zorundaydılar. Buna ek olarak Adolf Hitler ve Reinhard Heydrich gibi üst düzey Naziler yanlış olduğunu bildikleri bilgileri yaymakta ahlaki bir problem görmediler. Gerçekten de bilerek yanlış bilgi vermek "Büyük Yalan" denilen doktrinin bir parçası olmalarına neden oldu.
Hitler döneminde oluşturulan Basın Odaları ile basılı kitle iletişim araçlarında haber olarak çıkacak olan her şey Adolf Hitler ve propaganda bakanı Goebbels tarafından kontrol edilip, farklı bir görüş ile halkın kafasının karışması engellenirdi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında en önemli propaganda aracı olarak kullanılan radyolarda ise korsan frekans kullanılır ve yayınlarda Hitler'in konuşmalarına yer verilirdi. Aynı zamanda radyolar sokağa bakan pencere pervazlarına yerleştirilerek, sokaktan geçen insanların da konuşmaları duyarak etkilenmesi beklenirdi.
Sinema da Hitler döneminde kullanılan kara propaganda araçlarından biri oldu. Tarihte özellikle Avrupa ve Hollywood sinemasında propagandanın en önemli aracı olarak görülmektedir. Almanya'da kara propaganda döneminde çekilen filmlerde özellikle Adolf Hitler ordunun başında führer olarak yürürken gösterilmiş, askerlerin aynı anda disiplinli bir şekilde adım attığı, pencerelerden halkın alkışlar ile kendisini desteklediği, büyük bir kazandan Alman halklının birlikte yemek yediği, birlik, beraberlik duygusunun vurgulandığı görsellere yer verilmiştir.
Propaganda yaparken hangi teknikler kullanılır?
• Korkuya başvurma
• Tanıklık
• Damgalama
• Günah keçisi
• Erdem sözleri
• Sloganlar
• İfade edilmemiş kabuller Bir otoriteye referans
• Tren etkisi
• Direkt emir
• Reddin elde edilmesi
• Parıltılı genellemeler
• Rasyonalizasyon
• Kasıtlı muğlaklık
• Transfer
• Nedeni aşırı basitleştirmek
• Sokaktaki adam
Kara Propagandayı kim kullanır?
Daha çok siyasal amaçlar ile kara propaganda kullanılmaktadır. Özellikle halkı bir durumda yalan yanlış bilgiler ile ikna etmek ya da bir grup ya da görüşe karşı harekete geçirmek için, halkın duyguları ve inançları ile oynayıp, onlara gerçekleri söylemeden yapılan iletişim çalışmalarıdır. Kara propaganda yapılırken, haberler, hükümet raporları, tarihin tekrar yazılması, uydurma bilim, kitaplar, broşürler, propaganda filmleri, radyo, televizyon ve posterler, internet gibi iletişim araçları kullanılır.
Propaganda yapılırken kaynak dost olarak gösterilir, aslında sizin iyiliğinizi istiyormuş gibi bir imaj çizerek, yakınlık kurar ve halkı istediği yönde ikna etme sürecini hızlandırmak ister.
Propagandaya karşı nasıl direnilir?
Eğer kara propagandaya maruz kalıyorsanız bundan kurtulmak için yapmanız gerekenler;
- • Aldığınız haberi birkaç kaynaktan okumalısınız.
• Kaynağın güvenirliği ve inanırlığına dikkat etmelisiniz.
• Medya okuryazarlığı konusunda kendinizi geliştirmelisiniz.
• Konuyu sadece medyadan değil başka alanlardan da araştırmalısınız.
• Kaynağın konu ile ilgili çıkarının olup olmadığını göz ardı etmemelisiniz.
