Can Baba’ya saygı duruşu

Cezmi Ersöz ve Sıddık Akbayır'ın birlikte araştırıp kaleme aldıkları "Can'dı Yücel'di Şarabîydi" kitabını, yazarları Aktüel'e anlattı. Kitabın serüvenini Sıddık Akbayır kaleme aldı, Cezmi Ersöz de kitapta yer almayan, birebir tanık olduğu bir Can Yücel anısı paylaştı…

Can'dı Yücel'di Şarabîydi" kitabının serüveni, Can Yücel'e yakışır bir mekânda, Nevizade'de bir meyhanede başladı.

Bir sempozyum için İstanbul'daydım. Konuşma için kitaplar, dergiler karıştırıp notlar alıyordum. Hem yorgunluğumu atmak, hem Beyoğlu'nun gece kokusunu almak için Balıkpazarı'ndan Nevizade'ye doğru kısa bir tur atmak istemiştim. 22 Ocak 2012 gecesi, Cezmi Ersöz'le karşılaşmıştık. Masasında birkaç kişi vardı. Selam verip bir bardak çay içimi oturmaya niyetlenirken masada Can Yücel muhabbetinin olduğunu fark ettim. Anekdotlar dizelere karışıyor; alkol, mizah, hüzün iç içe gidiyordu. Konuşulanları sessizce dinledim. Cezmi Ersöz, Can Yücel'le ilgili çalışmalar yaptığımı, bu çalışmalardan bazı kesitlerin de yayımlandığını biliyordu. İstemesem de Can Yücel'le ilgili konuşmak zorunda kaldım. İlkin, anlatılanlardaki hataları düzeltmeye çalıştım. Söz, bir Cezmi Ersöz'de bir bendeydi. Halk ozanlarının atışmaları gibi bir ortam oluşmuştu. İzin isteyip kalmak üzereyken masadakilerden biri mi yoksa Cezmi Ersöz mü, tam hatırlamıyorum, 'Bu anlattıklarınızı yazsanıza ne güzel bir kitap olur.' demişti. Bu kitabı yazmaya o gece, o mekânda karar vermiştik.

Sıra iş bölümüne gelmişti. Kaynak tarama, akademik ortamda Can Yücel kazısı yapma işi bana; alan çalışması, görüşme, söyleşi yapma, materyal toplama işi Cezmi Ersöz'e düşmüştü. İlk altı ay, sadece malzeme topladık. Temmuz 2012'de bir araya geldiğimizde, toplanan malzemeyi ayıkladık. Araştırma sırasında, internet ortamında Can Yücel adına tam bir karmaşa vardı. Bırakın internetten yararlanmayı, hangi siteye baksak dökülüyordu. Can Yücel şiirleri, sözleri kadar, hatta daha fazlasıyla Can Yücel'e ait olmayan dizeler, sözler vardı. Sahte şiirler, sahte sözler Başbakan'ın odasına kadar girebilmişti. Sahte bir Can Yücel hayranlığına tanık olduk.

Elimizde yüzü aşkın görsel vardı. Bunlardan birçoğu amatörce çekilmiş fotoğraflardı. Baskıda çok iyi görünmeyebilirlerdi. Bu nedenle kitapta fotoğraf kullanmamaya karar verdik. Daha önce kullanılmış fotoğraflardan özellikle uzak durduk.

Dokuz bölümden oluşan bu çalışmanın ilk iki bölümünde, "Bir Can Yücel Portresi" oluşturmaya çalıştık. Portrede ilkin "Can Yücel'in Hayatından Kesitler Görüntüler"; ardından "Can Yücel'in Poetikasına Genel Bir Bakış" yer aldı. Diğer bölümlerde ise "Can Yücel'den 'İncelikler'e" yer verdik. Ortak bir kitap yazmaktan öte, paylaşabileceğiniz ortak bir heyecan, ortak bir "vefa borcu" önemli…

SIDDIK AKBAYIR

"Nereden sevdim o zalim kadını"

an Baba'nın o mizacının altında hep yüksek bir saygı dururdu, herkese, her şiire, her öyküye. Datça Festivali'nde de işte o saygılardan biriyle tanıştığım anı takip ederek yaşadık bu olayı.

Can Baba, imam ezan okumaya başladığında eğer kadehi elindeyse onu masaya bırakırdı. İşte bunu da orada öğrendim, o içinde incelikle bezenen saygıyı nasıl taşıdığını. Böyle kadehlerin ve sözlerin özgür bırakıldığı gece yine Can Baba tam ezan okunmaya başladığında kadehini masaya koyup -Çocuklar, dinleyin yine başladı bizim müezzin dedi, dikkatimizi çekmişti fakat kimse sormamıştı günde yedi kere minareye çıkıp ezanları neden büyük bir aşkla okuduğunu.

Can Baba; bu müezzinle ilgilenin arkadaşlar, en azından ezanları vaktine indirsin dedi. Masada oturanların hepsi Can Baba'nın "ilgilenin'' kelimesinin ne anlam taşıdığını hemen anladı. Olayla "ilgilenmek'' bana düştü. Pansiyonda kalan bir hanımefendiye rica ederek müezzinle "ilgilenmesini'' istedim, anlaştık. Hanımefendi müezzinin yanına doğru gitti ve biz yine şiirleri, şarkıları, türküleri özgürleştirmek için buluştuk. Aradan bir iki gün geçti müezzinin sabah ezanlarını okumadığını, öğlen bazen, ikindi ara sıra akşam ve yatsı ezanlarının hiç okunmadığını fark ettik. Pansiyona gittiğimde hanımefendinin müezzinin yanından ayrılmak zorunda olduğunu, kendisine aşık olduğunu, alkol alıp sarhoş olduğunu ve uyanamadığını söylediğinde içimde bir yerin sızladığını hissetmedim değil. Fakat hemen dağıldı o ürperti.

En güzel mevsimi yaşarken, şiirler okurken birden Can Baba; şiiişşttt çocuklar, çıkıyor bizim müezzin dedi. O an müezzinin ses sistemini kontrol ederken sesindeki kırılmışlığı duydum, onunla birlikte yutkundum. Hepimiz bekliyorduk. Ve aşık olan müezzin, akort bittikten sonra makamıyla yatsı ezanı yerine ''Nereden Sevdim O Zalim Kadını'' icra etti. Masa da şaşkınlık, hüzün aşkın kimliği, eli yüzü olduğunu hissetmenin duygusu ile dinledi müezzini. Bu olay gazete manşetlerine taşındı. Minareden ezan vakti "Nereden Sevdim O Zalim Kadını'' şarkısını okuyan müezzin açığa alındı diye. O günden sonra müezzin Can Baba ölene kadar onun dostu oldu ve aşkı başka dillerden konuştular…


CEZMİ ERSÖZ