Babası gibi denize gönül veren 1786 Edinburg doğumlu Gregor MacGregor, 1803'te kraliyet donanmasına katılarak hem İspanya, hem de Portekiz ordularına hizmet etti. 1811'de Venezüella ordusunda albay olduğu ve İspanya'ya "karşı" özgürlük mücadelesi verdiği haberleri geldi. 1817 yılında general rütbesine erişen MacGregor, Florida'nın Amelia Adaları'ndaki San Fernandina'yı İspanyolların elinden aldı.
Var olmayan toprakları sattı
MacGregor 1820 yılında Londra'ya, İspanyol-Amerikalı bir kadınla evli ve Honduras'ta bağımsız bir toprak olan Poyais'in prensi olarak geri döndü. Daha doğrusu, çevresindekilere anlattığı buydu. Honduras'taki yerli bir kabilenin şefi 32 bin 374 kilometrekare büyüklüğündeki toprakları ona vermişti. O da bu bakir topraklara altyapı götürmüştü. Ancak şimdi bu keşfedilmemiş toprakların yeni yerleşimcilere ve yatırıma ihtiyacı vardı. "Prens MacGregor" ilk fırsatı Londra, Glasgow ve Edinburg'a verdiğini söyleyerek, hakimiyet kurduğu toprakları satmaya başladı. Ekim 1822'de bu sözde toprakları satarak 200 bin sterlin topladı. Aynı yıl Poyais ile ilgili 350 sayfalık bir rehber kitap hazırlayan MacGregor, Honduras Körfezi'ndeki bu toprakların yerleşmek için ideal bir coğrafya ve iklime sahip olduğunu, -şaşırtıcı bir şekilde- tropik hastalıkların bulunmadığını, üstelik çok "İngilizsever" olduklarını yazdı. Ve fakat "hikayenin yalan olduğunun ortaya çıkması" geç olmadı…
Birkaç gün içinde gazeteler var olmayan Poyais haberleriyle doluydu. Ve MacGregor ortadan kaybolmuştu.
MacGregor bir yıl sonra bu kez Fransa'da Poyais kolonisini tanıtmak üzere ortaya çıktı. Ağustos 1825'te Fransızlardan 300 bin sterlin toplayan "Poyais Prensi", bazı Fransız yatırımcılara bu topraklardan hisse vereceğini söyleyerek kandırdı, ancak bu kez senaryosunu sonlandıramadı. Bir grup insanın adını hiç duymadıkları bir ülkeye gitmek için pasaport aldığını fark eden Fransız yetkililer, insanla dolu la Nouvelle Noustrie isimli gemiye Le Havre kentinden açılmadan el koyarak, MacGregor'un hilesini bastırdı. Fransa'daki dolandırıcılık çetesi tutuklandı ama MacGregor kaçmayı başardı.
Sözde prens, 1826'da Londra'ya dönerek Poyais'in hayali topraklarını, bu kez yeni kurbanlarına satmayı başardı. 1837'ye kadar Poyais'i satan MacGregor 1839'da özgürlüğü için savaştığı ve general unvanı aldığı Venezüella'ya döndü. MacGregor, 1845'te 58 yaşında burada yaşama veda etti.
POYAIS DOLARI BASTI
İngilizleri Poyais isimli bir koloni olduğuna inandırmak için her yolu deneyen Gregor MacGregor, üzerinde kendi kaşe ve imzasının bulunduğu "Poyais doları"nı bastı.
HAYALLERDEKİ POYAIS
Poyais'in Karayipler'e bakan Honduras'tan bağımsız küçük bir koloni olduğuna İngiliz ve Fransızları inandıran İskoç general Gregor MacGregor, hazırladığı Poyais rehberinde, sahibi olduğu cennet parçası toprakları resmetmeyi de ihmal etmedi.
ŞULE GÜNER
