Türkiye'de tüketici ve üretici, dünyanın en yüksek faiziyle kredi kullanıyor. Türkiye'de kredi çekenlerin ödediği reel faiz, kendi sınıfındaki G20 üyesi gelişen ülkelerin iki, Avrupa'nın beş ABD'nin 10 katından fazla. Uygulanan sıkı para, yüksek faiz, kredi sınırlama politikası, kamu bankalarının piyasaya yeterince girememesi gibi nedenler Türk halkını fahiş reel faizler ödemeye mecbur bırakıyor. Ortaya çıkan yüksek kredi faizleri üreten ve çalışan kesimin kar marjı ve reel gelirini düşürürken bankaları faiz zengini yapıyor. Ekonominin yüzde 2.5 büyüdüğü yılda bile bankaların karı yüzde 19 artıyor.
Türkiye'de bankacılar faiz getirisinde Avrupalı meslektaşlarını beşe katlıyor. Enflasyon ve tüketici kredi faizleri dikkate alındığında Türkiye'de reel faiz oranları yüzde 5.5'i bulurken Avrupa ve ABD'de bu oran yüzde 1'lerde. Avrupa Merkez Bankası rakamlarına göre enflasyonun ortalama 2.5 olduğu AB 17 ülkesinde konut kredileri yüzde 4'lere yakınken reel faiz oranı yüzde 1.03'te seyrediyor. Buna karşın aynı kredi türünde Türkiye'de enflasyon oranı yüzde 6.1 iken yüzde 14'lere varan faiz uygulanıyor ve reel getiri yüzde 5.5'lere çıkıyor. Aynı tablo diğer tüketici kredilerinde de var . Tüketici kredilerinde faiz oranı Avrupa'da reel anlamda yüzde 4.9 iken Türkiye'de yüzde 12.5'e kadar çıkıyor.
ABD'NİN 10 KATI
ABD'de de durum pek farklı değil. Amerika Merkez Bankası Fed'in rakamlarına göre 2.1 enflasyonu olduğu ABD konut kredileri yüzde 2.6 seviyelerinde. Reel faiz oranı Amerika'da yüzde 0.5 iken Türkiye'de tam 10 katı ve yüzde 4.9'a kadar çıkıyor. Türkiye'ye en yakın ülke yüzde 5 ile Rusya iken Endonezya üçüncü sırada. Son sırada ise yüzde 0.5 ile ABD var. Büyümenin görece yüksek olduğu Türkiye'de artan kredi talebi de faizlerin düşmesine engel oluyor.
BANKALAR BUGÜN SÖZLÜYE KALKIYOR
Türkiye'de faaliyet gösteren 12 banka hakkında Rekabet Kurulu tarafından faizleri anlaşmalı bir şekilde belirledikleri yönündeki iddia üzerine yürütülen soruşturmanın sözlü savunması bugün başladı. Akbank, Denizbank, Finans Bank, HSBC Bank, ING Bank, Türk Ekonomi Bankası, Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Garanti Ödeme Sistemleri AŞ ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık AŞ'nin sözlü savunma toplantısının 2 gün süreceği belirtildi.
