Japon Toyota ile ortak olduğu Adapazarı fabrikasındaki hisselerinin tamamını 2000 yılında Japonlar'a devreden, 2009'da ise Toyota'nın distribütörlüğünü ALJ Grubu'na 85 milyon dolara satan Sabancı Topluluğu, otomotiv sektöründen tamamen çekilme kararı aldı. Sabancı, Toyota'nın ardından otomotiv ana sanayisinde kalan tek şirketi Temsa'yı da satmak için harekete geçti. Temsa'yı üç bölüme ayıran yönetim, böylece şirketi daha kolay elden çıkarmayı planlıyor. Daha önce aynı çatıda bulunan Komatsu iş makineleri distribütörlüğü, Mitsubishi distribütörlüğü ve Temsa'nın otobüs üretimi ayrılıyor.
SAKIP AĞA İLE BAŞLAMIŞTI
Toyota'nın Türkiye'deki hikâyesi yaklaşık 25 yıl önce merhum Sakıp ve Özdemir Sabancı ile başladı. 1984'te Toyota distribütörlüğüyle başlayan macera, 6 yıl sonra dev yatırım hamlesine dönüştü. Özdemir Sabancı'nın gayretleriyle 1990'da yüzde 50'si Sabancı Holding, yüzde 40'ı Toyota ve yüzde 10'u da Mitsui olmak üzere Adapazarı'nda 350 milyon dolarlık yatırımla fabrika kuruldu. 1994'te üretime başlayan Toyotasa Adapazarı fabrikasının kapasitesi 100 bin aracı aşıyordu. Bir yıl sonra 21 bin 458 Corolla üretilerek büyük başarıya imza atıldı. Sonraki iki yıl da rakamlar 20 bin adetler seviyesindeydi. Yapılan büyük yatırıma rağmen bilançolar kimseyi memnun etmedi. Ekim 2001'de Sabancı Holding fabrikadaki payını Japonlar'a satarak Toyota'nın üretiminden çekildi. Toyotasa Pazarlama'daki ortaklık ise 2009'a kadar sürdü. Şimdi toplulukta kalan tek otomotiv ana sanayi firması Temsa ise alınan karar gereği bir başka firmaya geçmek üzere.
Sabancı'dan CNN'de ayrımcılık dersi
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, Sabancı Topluluğu'nun son 10 yılda yüzde 12 büyüdüğünü söyledi. CNN International CNN International'da yayımlanan Leading Women (kadın liderler) programına konuk olan Sabancı, Türkiye'de vergi gelirlerinin yüzde 5.5'ini topluluk şirketlerinden sağlandığını ifade etti. Sabancı programın sunucusu Becky Anderson'ın yönelltiği ayrımcılıkla ilgili soruyu, "Ayrımcılık sadece benim ülkemde yok. 1984'te Londra'daki Bankacılar Klubü'ne kadın olduğum için alınmadım" diye yanıt verdi.
Ufuk Sandık