Köprü ve otoyollardan 1 Ocak 2001-30 Kasım 2012 tarihleri arasında geçen 3,3 milyar araçtan 3,8 milyar dolar gelir elde edildi. Tek paket halinde, 25 yıllığına işletme hakkı verilmesini öngören özelleştirme ihalesine 3 konsorsiyum katılacak.
Köprü ve otoyollardan 1 Ocak 2001-30 Kasım 2012 tarihleri arasında köprü ve otoyollardan geçen 3,3 milyar araçtan 3,8 milyar dolar gelir elde edildi. Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile otoyolların özelleştirme işlemi, tek paket halinde, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirilecek. Karayolları Genel Müdürlüğü, 2001'de 187,4 milyon araçtan 203,5 milyon dolar, 2002'de 195,6 milyon araçtan 136,3 dolar, 2003'te 217,3 milyon araçtan 181,8 milyon dolar, 2004'te 243,1 milyon araçtan 265,5 milyon dolar, 2005'te 257,5 milyon araçtan 321,9 milyon dolar, 2006'da 2810 milyon araçtan 348,8 milyon dolar, 2007'de 303,1 milyon araçtan 493,5 milyon dolar, 2008'de 309,8 milyon araçtan 431 milyon dolar, 2009'da 314,2 milyon araçtan 402,6 milyon dolar, 2010'da 329,6 milyon araçtan 561,1 milyon dolar gelir elde etti. 2011'de 349,8 milyon araçtan 534,7 milyon dolar, 2012 yılı 11 aylık dönemde ise köprü ve otoyollardan geçen 331,1 milyon araçtan 411,4 milyon dolar gelir sağlandı. Köprü ve otoyollardan 1 Ocak 2001-30 Kasım 2012 tarihleri arasında köprü ve otoyollardan geçen 3,3 milyar milyon araçtan toplam 3,8 milyar dolar gelir elde edildi. Köprü ve otoyollardan 6 milyar doların üzerinde özelleştirme geliri bekleniyor.
İhaleye 3 konsorsiyum katılacak
En büyük özelleştirme işlemlerinden biri olan köprü ve otoyol özelleştirmesi ihalesine 3 konsorsiyum katılacak. Bunlar, ''Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu'', ''Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu'' ve Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu'' olacak.
Özelleştirmenin ardından köprü ve otoyolların bakım ve onarımı dahil bütün maliyetler özel sektör tarafından yapılacak. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bu faaliyetleri denetleyecek. -İhale nereleri kapsıyor- İhale, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda olan, yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yollarıyla ''Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu'', ''Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu'', ''Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu'', ''Toprakkale-İskenderun Otoyolu'', ''Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu'', ''İzmir-Çeşme Otoyolu'', ''İzmir-Aydın Otoyolu'', ''İzmir ve Ankara Çevre Otoyolu'', ''Boğaziçi Köprüsü'', ''Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu'', bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını (OTOYOL) kapsıyor.
Kazaların azaltılması öngörülüyor
Otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesinin, gerek niteliği itibariyle gerekse Türkiye'nin geçirmekte olduğu ekonomik yapılanma ve değişim süreci nedenleriyle büyük önem arz ettiğine dikkat çekiliyor. Söz konusu otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesiyle, elde edilecek özelleştirme bedelinin yanı sıra teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarında azalış, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi faydalar bekleniyor.
Köprülerin maliyeti 421 milyon dolardı
Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2001 yılından 30 Kasım 2012 tarihine kadar 3 milyar 319 milyon 753 bin 938 araç geçti. 1970'te yapımına başlanan ve Cumhuriyet'in 50. yılı olan 1973'te açılan Boğaziçi Köprüsü'nün inşaatı 21.7 milyon dolara mal oldu. 1986-1988 arasında inşa edilen FSM Köprüsü'nün maliyeti de 400 milyon dolardı.
2013 yılında yapımının üzerinden 40 yıl geçecek olan Boğaziçi Köprüsü'nün bakımı yeni işletmeci tarafından yapılacak. Bakımının yapılması için 2013'ten sonra en fazla 2 yıllık bir erteleme yapılabilecek. Bakım sırasında Boğaziçi Köprüsü yaklaşık 1 yıl boyunca tamamen kapatılacak. Çelik halatlar değiştirilirken, depreme karşı güçlendirme çalışması da yapılacak.
Keyfi fiyat belirlenmeyecek
Fiyat artışlarında 6001 sayılı Kanun'un çıktığı tarihte yürürlükte olan ve halen geçerliliğini koruyan otoyol ve köprü geçiş ücretleri esas alınarak, sadece sözleşmede belirlenecek olan ücret artış oranları uygulanabilecek. İşleticinin hiç bir şekilde keyfi fiyat belirlemesi söz konusu olmayacak. Ayrıca işleticinin mevcut alt yapının geliştirilmesi amacıyla ilave şerit genişletilmesi, bağlantı yolları yapılması gibi yatırım yükümlülükleri de olacak.
Personel farklı yerlere kaydırılacak
Teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarının azalışı, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi olumlu etkiler, elde edilecek olan özelleştirme bedeli yanı sıra ilave diğer faydalar olarak öngörülüyor. Halen otoyollarda çalışan personel, işletme hakkının devriyle işleticiye devredilmeyecek. Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinde ihtiyaç duyulan diğer yerlerde istihdam edilecek. İşletici ihtiyaç duyacağı personeli yeni işe alımlarla karşılayacağından yeni istihdam da sağlanacak.(AA)
