Süper düşük enflasyon Avrupa Merkez Bankası'nı faiz indirmek zorunda bıraktı. Çünkü Euro Bölgesi'nde ekim ayında enflasyon bir önceki yıl yüzde 2.5 düzeyindeyken, yüzde 0.7'ye geriledi. Bildiğiniz fiyatlar gerilemeye başlayınca tüketici, fiyatlar daha da azalacak beklentisiyle alımlarını erteliyor. Tabii bu arada satılamayan mallar nedeniyle girişimciler, kâr beklentileri azaldığından yatırımlardan vazgeçiyor; bu nedenle de ekonomi durgunluğa giriyor. İşsizlik artıyor. İşte ekonomide süper düşük enflasyon verisinin ardından durgunluk olasılığı güçlendiğinden, dün Başkan Draghi politika faizlerini bu yıl ikinci defa indirdi. Böylece politika faizleri yüzde 0.50'den yüzde 0.25'e geriledi. Aynı anda acil kredi faizlerini de yüzde 1'den yüzde 0.75'e gerileterek bankaların fonlama maliyetlerini azalttı.
Bildiğiniz gibi pek çok iktisatçı Avrupa Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmeyeceğini düşünüyordu. Oysa süper düşük enflasyon, eylül ayında perakende satışların euro bölgesinde bir önceki aya göre ortalama yüzde 0.6 gerilemesi ve ekim ayında bölgede işsizliğin yüzde 12.2'ye yükselerek işsiz sayısının 19 milyona çıkması Draghi'yi korkuttu. Yine önceki gün İtalyan sanayicileri bir açıklama yaparak değerli euronun İtalya sanayisini batıracağını kamuoyuna duyurdular. Ve euronun ihracatı destekleyen rekabetçi düzeyde olmasını istediler. İşte sıraladığımız bu etkenlere dayanarak Draghi dün yaptığı basın toplantısında bir soru üzerine "mevcut verilerin faiz indirimini gerektirdiğini" belirtti. Kısaca beklentilerin aksine faiz indirimi kararının alınmasında durgunluk belirtilerinin güçlenmesi rol oynadı.
Peki bundan sonra ne olacak? Faiz indirimi kararının ardından euro/ dolar paritesi 1.35 düzeyinden 1.33 seviyesine geriledi. Tabii euronun diğer para birimleri karşısında gerilemesi özellikle İtalya, İspanya, Portekiz, Yunanistan, İrlanda hatta Fransa gibi ülkelere ihracatta rekabet gücü kazandırıyor. Mallarını daha kolay satabilme olanağı getiriyor. Böylece dış talep canlanıyor. Faizlerin gerilemesi aynı zamanda paranın maliyetini azalttığından iç talep de canlanıyor. Dolayısıyla ekonomik büyüme ve istihdam artıyor.
Bu arada dün ABD üçüncü çeyrek büyüme rakamı beklenenin üzerinde yüzde 2.8 açıklandı. Bu gelişme varlık alımının azaltılmasında etkili olabilir. Tabii dolar bir de bu nedenle değerlenebilir.
Gelelim Avrupa'da faiz indiriminin Türkiye'ye etkisine... Hemen belirtelim, faiz indirimi yabancı para maliyetini düşürdüğü için daha ucuz borçlanma olanağı sağlıyor. Yine euronun rekabet gücü kazandırmasıyla bölgenin canlanması Türkiye'nin ihracatını olumlu etkileyecek bir gelişme oluyor. Bir de doların, euro karşısında değerlenmesi, emtia fiyatlarını gerileteceğinden özellikle Türkiye'nin enerji, diğer hammadde ve özellikle bu yıl artan altın ithalat maliyetini azaltıcı etki yapabilecek.
Anlayacağınız Avrupa'dan gelen faiz indiriminin Türkiye ekonomisini olumlu etkileyeceğini söyleyebiliriz.