Bildiğiniz gibi ABD ekonomisi son anda temerrüde düşmekten kurtuldu. Borç tavanının aşılmasına 7 Şubat 2014'e kadar izin verildi. Yine bütçe ödenek sorunu nedeniyle kapatılan devlet hizmetleri 15 Ocak 2014'e kadar açıldı. Fakat bu iki önemli soruna kalıcı bir çözüm bulunamadı.
O halde ne olacak ABD'de? Kalıcı bir çözüm bulunamayan iki sorun yeniden gündeme gelecek mi? Evet gelecek. Neye dayanarak söylüyoruz bunu, çünkü ünlü iktisatçı Paul Krugman önceki gün International New York Times'taki makalesinde Cumhuriyetçilerin yeni bir anlaşmazlığı provoke edeceğini ileri sürdü. Onların yaşananlardan ders almadığını belirtti. Cumhuriyetçilerin son dönemde bu ders almaz tutumları nedeniyle ABD ekonomisinin 700 milyar dolar eksik üretim yaptığını, bu nedenle işsizliğin 1.4 puan yukarıda kaldığını belirtti. Oysa şu anda işsizliğin yüzde 7'ler yerine yüzde 6'larda olabileceğini belirtti.
Peki ABD ekonomisinin işsizliği istenen düzeye geriletememesi ne anlama geliyor? Şu anlama geliyor, ABD Merkez Bankası varlık alımlarını kısa sürede azaltamayacak. Bu nedenle dolar basımına devam edecek. Tabii karşılıksız para basımı dolara güveni azaltmaya devam edeceğinden doların diğer para birimleri karşısında değerini düşürecek. Bu süreci zaten şimdi yaşamaya başladık. Beklentiler yönünde dolar özellikle euro karşısında son iki yılın en düşük düzeyine geriledi. Dün euro/ dolar paritesi 1.3825'e kadar yükseldi.
Gelelim euro/ dolar paritesinin nereye gidebileceğine? ABD ekonomisi eylülde 148 bin yeni istihdam yarattı. Oysa beklenti 180 bin yeni istihdam yaratılacağı yönündeydi. Böylece siyasi düzeyden kaynaklanan olumsuz beklentilere bir yenisini daha ekledi.
ABD ekonomisinde bu olumsuzluklar yaşanırken Alman ekonomisinde beklentiler büyümenin artacağı eğilimine girdi. Yine euro bölgesi tüketici güven endeksi yükselmeye devam etti. Ağustosta negatif 15.6 olan tüketici güven endeksi eylülde negatif 14.9'a yükseldi. Bir de unutmadan euro bölgesinin sorunlu ekonomisi İspanya'nın iki yıl süren ekonomik küçülmenin ardından ilk defa yüzde 0.1 büyümesi olumlu beklentileri güçlendirdi. Hal böyle olunca euronun dolar karşısında değerlenmesi kaçınılmaz oluyor tabii. Teknik analistlere göre euro/ dolar paritesi 1.3862'yi geçtiği takdirde 1.4156'ya kadar yükselebilir. Hemen belirtelim bu seviyeyi aşamadığı takdirde parite geri dönüp 1.3399 ve aşağısına inebilir.
Anlayacağınız ABD ekonomisi hakkında siyasi düzeyden kaynaklanan tereddütler var. Eğer euro/ dolar paritesi yükselirse altın fiyatları da yukarı doğru hareket edebilir. Zaten bu nedenle altının ons (31.1 gram) fiyatı dün öğleden sonra 1349 dolara kadar yükseldi.
Bu arada euronun değer kazanmasının Türkiye'nin Avrupa'ya ihracatını olumlu etkileyeceğini belirtelim.