Turgut Özal'ın özelleştirme çalışmalarını başlattığı 1984'ten bu güne toplam 56.7 milyar dolar tutarında özelleştirme geliri elde edildi. Bu gelirle Türkiye OECD ülkeleri arasında en çok özelleştirme geliri elde eden dördüncü ülke oldu.
Peki hangi ülkeler en çok özelleştirme geliri elde etti? İlk beş ülke, İtalya 111.2 milyar dolar, Fransa 72.2 milyar dolar, Avustralya 70 milyar dolar, Türkiye 56.7 milyar dolar ve İngiltere 42.8 milyar dolar özelleştirme geliriyle sıralamaya girdi.
Türkiye açısından bu yılın özel önemine gelince...
Hemen belirtelim başlangıcından bu güne en yüksek özelleştirme geliri 2013'te elde edildi. Yılın ilk dokuz ayında tamamlanan özelleştirmelerden tahakkuk eden gelir tutarı 12.3 milyar dolara ulaştı. Daha önce en çok özelleştirme geliri 8.2 milyar dolarla 2005'te elde edilmişti.
Unutmadan belirtelim bu yıl elektrik dağıtımının özel sektöre devri de tamamlandı.
Gelelim bu yılın tamamlanan en büyük özelleştirmesine. Bu yıl en büyük özelleştirme 2 milyar 248 milyon dolarla Seyitömer termik santrali oldu. Ardından 1 milyar 960 milyon dolarla Boğaziçi Elektrik Dağıtım ve 1 milyar 725 milyon dolarlık tutarıyla Toroslar Elektrik Dağıtım şirketleri sırasıyla ilk üçte yer aldı.
Peki elde edilen özelleştirme gelirlerinden 2013'te Hazine'ye ne kadar aktarma yapıldı?
Bu yılın ağustos ayı sonuna kadar Hazine'ye aktarılan özelleştirme geliri 8 milyar 699 milyon lira oldu. Yıl sonuna kadar yapılacak ilave aktarmalarla bu rakamın daha da yükselmesi bekleniyor.
Gelelim özelleştirme gelirlerinin önemine.
Dünya finans piyasalarında aşırı oynaklığın yaşandığı bir dönemde Türkiye'nin 12.3 milyar dolarlık özelleştirme geliri tahakkuk ettirmesi bu ülke performansı için iyi bir gösterge oluyor. Ve tahsil edilen özelleştirme gelirlerinin Hazine'ye aktarılması devlet borçlanmasını azalttığından kamu borç stokunun milli gelire oranı geriliyor.
Böylece ekonominin verimliliği artıyor, kırılganlığı azalıyor; iç ve dış şoklara karşı dayanıklı hale geliyor ekonomi.
Kısaca, 2001 krizinde bir ara yüzde 94'e yükselen kamu borç stokunun milli gelire oranı bu yıl sonunda yüzde 35'e gerileyecek.
İşte özelleştirmenin faydası bu: Devlet ticaretten vazgeçip, bürokratın yerini işadamı alınca kamu maliyesi sağlam hale geliyor.