Altın fiyatları yıl başından bugüne yüzde 17 geriledi. Yıl başında altının bir onsu (31.1 gram) 1.675 dolardan işlem görürken akşamüstü 1.390 dolardan işlem gördü.
Hemen belirtelim altın fiyatlarının gerilemesi Türkiye ekonomisini olumlu etkileyecek. Neden derseniz... Çünkü Merkez Bankası verilerine göre Türkiye'de 2.015 ton altın stoku bulunuyor. Ve Türkiye son beş yılda 26.2 milyar dolar tutarında altın ithal etti. Bu ithalatın karşılığında da altın ihracatı 35.1 milyar dolar oldu. Ve bu ihracatın büyük kısmı petrol alımı karşılığında yapıldı. Bu ne anlama geliyor açıklayalım.
Bir kere altın fiyatlarıyla birlikte petrol fiyatları da geriliyor. Petrol ödemelerinin bir kısmı yine altınla yapıldığı takdirde, bu defa hem altına hem de petrole ödenen paralar azalacağından Türkiye'nin dış ödemeler dengesine bu fiyat gerilemeleri önemli katkı yapabilir.
Ayrıca altın ve petrol fiyatlarındaki gerileme enflasyonu da düşüreceği için ve ihraç ürünlerinin maliyetlerini aşağı çekeceği için, Türkiye rekabetçi ihracat olanağına ulaşılabilir.
Bir de altın fiyatlarının ardından petrol fiyatlarına göz attığımızda şu durum ortaya çıkıyor. Brent petrolün varili bu yıl başında 111.2 dolar tutarken, dün 98 dolardan işlem gördü. Böylece yıl başına göre petrol fiyatlarındaki gerileme yüzde 11.8 oldu.
Bu arada altın ve petrol ithalat maliyetlerini ele alalım... Türkiye'nin 2012'de yaptığı altın ithalatı 8.5 milyar dolar, enerji hammaddesi olan petrol ve doğalgaz ithalat bedeli 60 milyar dolara ulaştı. Böylece altın ve enerji ithalatı toplamı 68.5 milyar dolar oldu. Buna bağlı olarak 2012 yılı dış ticaret açığı tutarı 65.7 milyar dolar, cari açık tutarı ise 47.4 milyar dolar olarak açıklandı. O halde altın ve petrol fiyatlarındaki gerileme altı ay boyunca kalıcı olduğu takdirde ithalat maliyetini her iki üründe yüzde 10 ortalama fiyat gerilemesi tahminiyle yaklaşık 3.4 milyar dolar azaltır. Bu da Türkiye ekonomisi için olumlu bir gelişme olarak dikkate alınmalıdır.
Bu noktada dünya ekonomisindeki durgunluğun Türkiye'nin ihracatını gerileteceği akla gelebilir ama durum öyle değil. Gelişmekte olan ülkeler daha hızlı büyüdüklerinden Türkiye bu süreçte daha ucuza üreterek daha fazla mal ihraç edebilir.
Ayrıca Türkiye'nin son yıllarda ihracatının gelişmekte olan ülkelere yöneldiğini de hatırlatalım. Toplam ihracat içinde Avrupa'nın payının yüzde 56'dan yüzde 39'a gerilediğini, bu azalan ihracatın Asya ve Afrika'ya yöneldiğini herkes biliyor artık.
Gelelim altın ve petrol fiyat gelişmelerinde Türkiye'nin özel durumuna... Türkiye'nin çevresindeki ülkelerin pek çoğu tek mallı ekonomi olarak yaşamlarını sürdürüyorlar. Oysa Türkiye altın ve petrol doğal kaynaklarına yeterli miktarda sahip olmadığı için bu ürünleri ithal ediyor. Fakat bu doğal kaynak eksikliğini Türkiye çok mallı imalat sanayine sahip olarak avantaja çeviriyor. İşte bu nedenle ucuza alacağı altın ve petrol karşılığında dış ticaret hadlerinde Türkiye lehine olacak her gelişme Türkiye ekonomisinin büyümesini hızlandıracaktır.
Hemen hatırlatalım... Altın ve petrol fiyatlarında son on yılda yaşanan hızlı fiyat artışları Türkiye'nin dış ticaret hadlerini olumsuz etkiledi ve büyüme kapasitesini sınırladı.
Kısacası, altın fiyatlarına bir de ülke ekonomisi açısından bakıldığında farklı bir tablonun ortaya çıktığını görüyoruz.