Kayagazı devrimi dünyada doğalgaz fiyatlarını düşürmeye başladı. Neydi kayagazı? Yeraltında yaprak biçiminde oluşan kayalara basınçlı buhar vererek bu kayalar gaza dönüştürülüyor. Enerji hammaddesi olarak kullanılan gaz arzı böylece bu yolla hızla çoğaltılabiliyor.
İşte bu kayagazı sayesinde pek çok ülke artık gaz konusunda kendine yeterli hale gelebilecek. Kayagazıyla kendine yeterli ülkelerden biri de ABD oldu. Bol miktarda kayagazı üretimiyle ülke enerji ihtiyacının yüzde 20'sini kayagazından elde edince ABD gaz ithalatını en aza indirdi.
Böylece ABD'nin diğer ülkelerden sıvılaştırılmış doğalgaz ithaline adeta son vermesiyle, ABD'nin satın almadığı bu sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) Avrupa'ya yöneldi. Ve artan gaz arzına bağlı olarak da dünyada doğalgaz fiyatları gerilemeye başladı.
Hatta şu anda spot piyasada doğalgaz fiyatı Gazprom fiyatının yarısına geriledi. İşte bu düşen spot fiyatlar nedeniyle Financial Times'da Ander Aslund, Gazprom'un Almanya'ya büyük bir fiyat indirimi yaptığını ileri sürüyor.
Gelelim Gazprom'un değerinin niçin gerilediğine...
Doğalgaz firması olan Gazprom Rus devletince yönetiliyor. Kayagazı devrimi ve rekabetçi bir fiyat politikasının Rus devleti tarafından izlenememesi nedeniyle Gazprom şimdi adeta krizde.
Bir de tabii devlet şirketinde yaşanan etkinsizlikler ve yolsuzluklar Gazprom'un kârını düşürüyor. Çünkü Gazprom 2011'de 46 milyar dolar net kâr elde etmesine rağmen, şirkette en az 40 milyar doların etkinsizlik ve yolsuzluktan kayıp olduğu ileri sürülüyor. Böylece nakit akımlarına bakılınca, Gazprom'un kârlılığının olması gerekenin çok altında kaldığı ortaya çıkıyor. Ve dünyanın en kârlı şirketinin iyi yönetilemediği anlaşılıyor.
İşte bu kötü yönetim nedeniyle Mayıs 2008'de değeri 365 milyar dolar olan Gazprom bugün 120 milyar dolar şirket değerine geriledi. Ayrıca AB'nin Gazprom hakkında rekabeti bozucu fiyat politikası izlemekten soruşturma açması da şirketin pazar payını zorluyor. Gazprom'un özellikle spot piyasada fiyatlar gerilerken Doğu Avrupa ülkelerine yüksek fiyattan uzun süreli anlaşmalara dayalı pahalı gaz sattığı ileri sürülüyor.
Peki Gazprom'daki bu gelişmelerin Türkiye'ye etkisi ne olabilir?
Kayagazı devrimi nedeniyle gaz fiyatlarının gerilemesi Türkiye'nin daha ucuza gaz ithaline imkân verecek. Ayrıca Türkiye'de de kayagazı kaynakları bulunduğundan yerli gaz üretimi çoğalacak.
Bir de Kuzey Irak Kürk Bölgesi'nden gelebilecek doğalgaz yine Türkiye'nin enerji maliyetlerini azaltacağı için bu imkân dış ticaret açığına olumlu etki yapacak.
Anlayacağınız küresel düzeyde doğalgaz fiyatlarının kayagazı devrimine bağlı olarak gerilemesi, Türkiye'nin ekonomik geleceğini daha iyi hale getiriyor. Beklentileri olumsuza çevirmeye çalışan lobilere duyurulur.