Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) yeni anayasa için önerdiği beş temel boyutu dün açıkladı. Bu beş boyut: Anayasanın yapım yöntemi, yeni anayasanın temel, ilke ve kurum ve kuralları, din ve vicdan özgürlüğü, kimlikler ve kuvvetler ayrılığı olarak sıralanıyor.
TÜSİAD taslağında yeni anayasanın felsefesi şöyle açıklanıyor: Yeni anayasanın devlet odaklı değil, birey ve toplum odaklı bir felsefeyle kaleme alınması isteniyor ve "anayasa meşru olanolmayan düşünce ayrımı ve ideoloji bakımından tarafsız olmalı" deniliyor. Bu anlayış çerçevesinde örneğin, "anayasada bir ekonomik model benimsenmemeli" önerisi getiriliyor. Ayrıca toplumun en büyük beklentisi olarak eşitlik ve adalet kavramlarının özgürlükle birlikte anayasanın değerler sistemini oluşturması talep ediliyor.
Peki ekonomik modelsiz bir anayasa olur mu? Olur. İdeolojik bakımdan tarafsız bir anayasa gerçekten ekonomik model önermemeli. Çünkü ekonomik modeller hazırlanırken, varsayımlar ideolojiktir. Mesela kapitalist sistemde gelir dağılımı bir sonuçtur. Modeller, "üretim faktörleri üretime katıldığı ölçüde yaratılan gelirden pay alır" varsayımına göre yapılır. Fırsat eşitliği ya da faktörlerin üretime katılırken eşitliği bozan koşullar dikkate alınmaz. Böylece adaletsiz gelir dağılımına felsefi olarak meşruiyet kazandırılır. Oysa fakirlerden yana olan bir ekonomik modelde, fırsat eşitliğini sağlayacak koşulların oluşturulması için varsayımlar yapılır.
Bu demek oluyor ki, TÜSİAD'ın anayasa önerisi fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik ekonomik modelleri göz ardı ediyor. TÜSİAD gibi bir zenginler kulübü için bu anlaşılabilir bir yaklaşım. Gerçi TÜSİAD önerisinin temel ilke, kural ve kurumlar bölümünde "sosyal devlet" ilkesi var ama bu defa anayasanın felsefesi bölümündeki ekonomik modelsiz anayasa kavramıyla çelişiyor. Çünkü sosyal devlet bir ideolojik tercihtir.
Hazırlanan anayasa taslağı bir ilk metin olarak oldukça önemli. Yapılacak yeni anayasa bağlamında Başbakan Erdoğan, önceki gün Cidde dönüşü uçakta, "Demokratik açılım devam edecek mi?" sorusuna şöyle cevap verdi:
"Demokratik açılım devam ediyor zaten. Gerek uyum yasalarıyla gerek diğerleri yapılıyor. Seçimden sonra beklenen istenen tablo Meclis'te oluşursa zaten yeni bir anayasayı TBMM gündemine taşıyacağız. Ön çalışmalar devam ediyor. Bunun dışında halk ve değişik sivil toplum kuruluşları çalışmalar yapıyor, hepsiyle görüşüyoruz. Seçimden sonra da arzu edilen tabloyu TBMM'de yakalamamız halinde veya görüşmeler yoluyla olumlu yaklaşım görürsek o adımı da atarız" dedi.
"Arzu edilen tablodan neyi kastediyorsunuz" sorusuna da, "Referanduma götürecek sayıyı da yakalarsak ya da referandumsuz geçecek oran. İkisi de olur" cevabını verdi.
Başbakan Erdoğan da yeni anayasa konusunda hazırlanan metinlerden haberdar. Anlaşılan bu yönde pek çok taslak, yeni anayasa için gerekli malzemeyi sağlayacak. Çünkü Türkiye'nin yüksek oranlı ve sürdürülebilir bir büyüme hızına ulaşmasının yolu, her türlü vesayeti ortadan kaldıracak, devlet odaklı olmayan, birey odaklı yeni bir anayasadan geçiyor.
