Grayderler, kazma kürekle kilitlenmiş ulaşım, özetle hayatımız haftalardır Taksim'de istimlake uğramış durumda.
Dileriz, İstanbul'un bu çekici çehresi yenileşirken eski güzelliğini kaybetmez. Taksim, ilk dönemler küçük evlerin serpiştiği bir alandı. 19. yüzyılın ikinci yarısında kaynaklardan getirilen suları semtlere bölmek, yani taksim etmek için büyük depolar yapılmıştı. Taksim adı buradan..
Bu depoların suyu dağıtması için de ek bir yapı ilave edilmişti. "Maksem" denilen bu bölüm de "Taksim Meydanı" olarak bugüne kadar gelecekti.
Meydan, 1922 yılında futbol sahası haline getirilen bölümü ile spor şölenleri de görmüştü, İşgal kuvvetlerini de...
1780 yılında III. Selim tarafından yaptırılan Taksim Kışlası meydanın önemli yapılarından biriydi. 31 Mart Olayında önemli bir yeri olan Taksim Kışlası, sadece isyan görmedi. Stat, Topçu kışlasının avlusunu kaplayacak biçimde yapılmış ve Taksim Stadının ilk müdürü Çelebizade Sait Tevfik Bey olmuştu. Spor Alemi Dergisini yayınlayan ve Fenerbahçe'nin önemli isimlerinden biri olan Çelebi aynı zamanda ilk spor spikerimizdi. Çelebi'den sonra Maltalı Borg işletmenin başına geçecek ve 1923 sonbaharından sonra lig maçları bu sahada oynanacaktı. Romanya ile yaptığımız ilk milli maçımız da burada yapılmıştı. (26 Ekim 1923)
Stat bu işlevini 1922'den 1940 kadar 18 yıl sürdürecek ve Taksim Gezisi'nin yapılmasıyla tarihe karışacaktı.
İtalyan Pietro Conani yaptığı heykelin kaidesini mimar Moncerni hazırlamıştı. Heykel Kurtuluş Savaşını temsil ediyordu. Açılışı Meclis Başkanı Kazım Özalp 6 Ağustos 1928 de yapmıştı. Sinyor Pietro dört dörtlük bir sanatçıydı ama aynı zamanda Mussolini'nin de ajanıydı. Türkiye hakkında rapor üstüne rapor veren usta bir casus.
Dünyanın en yetkin heykeltıraşının eserlerini kadar, Mussolini'ye yolladığı raporları da saymak gerek. Sayarsak cümlemiz, heykel kesiliriz..
Taksim şimdilerde yine hüviyet değiştiriyor. Kim bilir belki daha iyi olacak. Ama ne yapsak geçmişi geri getiremiyoruz.
Saatler çoktan durmuş. Metroya giderken yükselen, altında yıllarca aşıkları buluşturan o meydan saati asla olmayacak.
Taksim bu yanıyla nice cevizlerin kırıldığı ve nice aşkların tazelenip fırına verildiği eşsiz bir meydandır.
tarihtegezinti@yahoo.com
