Düşünebiliyor musunuz?.. Bulutsuzluk Özlemi konseri sırasında Sina Koloğlu mikrofona doğru yürüyor ve "Recep Tayyip Erdoğan bir aptaldır" diyor..
Diyebilir mi?.. Düşünebiliyor musunuz?. Herhangi bir şarkıcının, binlerce kişiye verdiği bir konser sırasında, şarkı söylemeyi kesip böyle bir laf edebileceğini düşünebiliyor musunuz?..
Dikkat buyurun?..
"Derse ne olur" demiyorum.. "Demeyi düşünebilir mi" diyorum..
Bizim aklımıza bile getiremediğimiz şeyleri, adamlar yapıyorlar..
Şimdi Amerika'yı bin sebeble yerden yere vurabilirsiniz.. Ama bir şey var ki, önünde eğilmek zorundasınız..
İfade özgürlüğüne saygı!..
Joan Baez, Açık Hava Tiyatrosu'ndaki konserinde kendi ülkesinin başkanı, yürütmeden sorumlu adamı, dünyanın bir numaralı lideri için kalktı, "Bush is an idiot" dedi..
"Bush bir aptaldır!."
"Ülkesinden binlerce kilometre ötede der tabii.. Sıkıysa Amerika'da söylesin" diyenler çıkabilir. Çıkmasınlar.. Baez, Amerika dahil, tüm konserlerinde söylüyor bunu..
"Bush bir aptaldır" teması üzerine kurulu Fahrenheit 9/11 adlı film de şu anda Amerika'da oynuyor. Uzmanlara göre Bush kaybederse, bu film yüzünden kaybedecek.. Film Bush'un aptal olduğunu söylüyor ve kanıtlar ileri sürüyor.
Türkiye'de de "İfade özgürlüğü" Anayasa teminatı altında..
Peki farkımız ne ki, Joan Baez'in rahatça söylediğini, Sina Koloğlu aklına dahi getiremez?..
Fark ilkenin yorumunda.. Amerikan düşüncesinde "Bush bir aptaldır" sözü, bir düşüncenin açıklanmasıdır. Baez ve onun gibi düşünenlere göre Bush bir aptal.. Gerçek bir aptal.. Onlar da bir gerçeği ifade ediyorlar..
"Bush bir aptaldır" derken, Başkan'a hakaret kasıtları yok..
Oysa suçun asli unsuru "Kasıt!.."
Birisine hakaret etmiş olmanız için, kastınızın hakaret olması gerekir.. Düşünce ifade eden sözler, hakaret olmaz..
Joan Baez "Bush bir aptaldır" dedikten sonra, izah da etti.. "Bush'a kızıyor olabilirsiniz. Kızmayın. O bir aptal. Etrafındakiler onu yönlendiriyorlar, o da onların dediklerini yapıyor.. Aptal sorumlu olur mu?.."
Şimdi böyle bir açıklamayı Türk mahkemelerine savunma olarak sunabilir misiniz?..
Avrupa Birliği Uyum Yasaları içinde yapılan en önemli değişikliklerden biri, ifade özgürlüğüne getirilen düzenlemedir. Bizde de suç oluşması için kasıt unsuru şarttır.
Ama uygulamalarda bu yoruma ne kadar rastlıyoruz.. Yargıçlar kasıt unsurunu ne kadar arıyorlar soruları hala önemli..
Ülkemizde bir "Hakaret davası" terörü estiriliyor.. Bazı kişi ve guruplar bu terörü kasıtlı ve bilinçli olarak kullanıyorlar.. Amaçları korkutmak, ya da bıktırmak.. Böylece eleştiriden kurtulmak.. Amaçlarına bir ölçüde ulaştıklarını da söylemek mümkün.. Özellikle genç ve iş güvenliği olmayan gazeteciler, "Ne olur ne olmaz" diye bulaşmaktan korkuyorlar.
Deneyimli gazeteciler ise, iki günde bir mahkeme koridorlarında beklemektense, her şeye dava açan kişi ve kurumlardan uzak duruyorlar..
İfade özgürlüğü bu mudur, Türkiye'nin yargıçları?..
Basının "Hakaret davası terörü"ne boyun eğmesinin zararını yarın yargı gücü de çekmez mi?. Yarın sizler de ifade özgürlüğüne fevkalade muhtaç olmaz mısınız?.
Hakarete en ağır cezaları verin.. Medya "Ben dördüncü gücüm" diyerek önüne gelene hakaret etme hakkında sahip değildir.
Ama eleştiri başka şeydir, hakaret başka..
Bu ikisini ayırt edecek kurum, yüce yargıdır.
Elinde de, en evrensel kıstas vardır..
"Kasıt!.." "Bu yazı hangi amaçla yazıldı?.. Yazarın kastı, hakaret midir, eleştiri mi" sorusuna yanıt verildiğinde, Türkiye'de ifade özgürlüğünü fiilen ortadan kaldıran bunca dava açılmaz, bunca mahkumiyet kararı verilmez diye düşünebiliyorum..
Türkiye'de insanların "Bush bir aptaldır" deme özgürlüğüne saygı duyulduğu gün, Anayasa kaynaklı ifade özgürlüğünün varlığından söz edilebilir ancak. Daha önce değil..
"Bush is an idiot" Sayın Türk Yargıçları..
"Bush is an idiot!.." Benim yargıçlarım..