İtalya'da Aquila felaketi davasından çıkan hapis cezaları sadece deprem bülbüllerini ve baykuşlarını değil, dünyanın hemen her yerinde bilim çevrelerini de panikletti.
Gerekçeleri: "Depremi hiç kimse önceden tahmin edemez. Öyle bir teknoloji yok..."
Ama kazın ayağı pek öyle değil. Çünkü İtalyan "Büyük Riskler Komisyonu"nun (Bizdeki Afet Koordinasyon Kurulu'nun aşağı- yukarı benzeri) 7 üyesi depremi önceden tahmin etmedikleri için değil, halktan gerçeği gizledikleri için 6'şar yıl hapse mahkûm edildiler.
***
Başkent Roma'ya arabayla bir saat mesafedeki Aquila, 2009 yılının ilk üç ayında en az 400 kez sallandı.
Bunun üstüne, Silvio Berlusconi Hükümeti'nin kararıyla Büyük Riskler Komisyonu'nun hepsi de bilim adamı olan 7 üyesi 31 Mart 2009'da Aquila'da toplanıp verileri değerlendirdi. Çünkü yerel yönetimlere alınması gereken önlemlerle ilgili tavsiye ve uyarılarda bulunma yetkisi sadece bu komisyondaydı.
Toplantı sonrası baştan savma bir rapor kaleme aldılar. Dedikleri özetle şuydu:
"Bölgedeki sismik hareketlilik hiçbir tehlike oluşturmuyor."
Önlem ya da tavsiye olarak da, sadece
"Yeni inşaatlarda biraz daha dikkatli olunmalı" deyip geçtiler.
Hepsi bu kadar değil...
Komisyon üyeleri Aquila'dan ayrılırken medya aracılığıyla ne mesajlar verdiler dersiniz? Buyurun:
"Bir kadeh Montepulciano (Not: Yörenin ünlü şarabı) için ve başınızı yastığa koyup mışıl mışıl uyuyun..."
Aquila halkı onlara inandı. Öyle ya; koskoca bilim adamlarının mutlaka bir bildikleri vardı.
Evet, Aquila halkı 7 bilim adamına inandı, bir kadeh Montepulciano şarabı içtikten sonra yatağa girip mışıl mışıl uyudu...
Ve 6 Nisan 2009 sabahı içlerinden 309'u uyanamadı. Çünkü enkaz altında can verdiler. O gün sabaha karşı, saat 03.32'de meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem Aquila'nın merkezini de, çevredeki köyleri de haritadan sildi. Hem de ne silmek... Aquila bir gecede 21'inci yüzyılın Pompei'sine dönüşüverdi.
***
Bir grup depremzede ile depremde yakınlarını kaybetmiş olanların talebiyle 7 bilim adamı hakkındaki davayı açan savcı Alfredo Rossini, bu girişimini
"Son derece kalifiye olan bu kişiler halka daha farklı yanıtlar vermeliydiler" gerekçesine dayandırdı.
Savcının 4 yıl hapis istemini 6 yıla çıkaran mahkemenin gerekçesi ise şöyle:
"11 Eylül'den sonra açıklanan bir rapor, risk analizlerinin kesinlikle böyle bir saldırı öngörmediğini ortaya koydu. Ve CIA başkanı ile yardımcısı istifa etmek zorunda kaldı. İhmalin bir bedeli olmalı..."
Zaten 7 bilim adamı da ihmal sonucu ölüme sebebiyet vermekten mahkûm oldular.
Aquila mahkemesinin kararı deprem ve öngörülebilir afet bölgelerinde yer alan ülkelerdeki yasal düzenlemelere bir emsal ya da ilham oluşturur mu acaba?
