Suriye'nin savaşı doğrudan doğruya ihracat pazarlarımızı etkiliyor. Hava alma koridorumuz kapalı. Araç güvenliği ciddi bir sorun olduğu için ihracatçı ve nakliyatçı, Irak üzerinden geçişi riskli buluyor. Ambargo altındaki İran için söylenecek bir söz yok! Son yıllarda yakın komşularımızla ihracatımızı artırdığımiz için zıplama yapan bir ülkeydik. Ortadoğu'ya ciddi mal satıyorduk.
Suriye'ye ihracatımız olaylar başladığı dönemde 2.8 milyar dolara ulaşmıştı. Durum böyleyken Ortadoğu'daki savaş çemberine girince değil lojistik stratejisi, dış politika çemberini bile kuramadık.
Dış politika, "Ben yaptım demekle olmuyor işte..." İnce iş. Her bir ülkeyle tek tek konuşmayı, strateji geliştirmeyi gerektiriyor. Eğer doğru dengeyi kuramazsanız, doğrudan geliriniz yok oluyor. Türkiye'nin AB'ye ihracatı yüzde 40 azalmışken, ihracatının yarısını gerçekleştirdiği pazarlara ulaşmakta çektiği güçlüğü göz ardı etmek mümkün mü?

***
Bölgede Suriye krizinden en kârlı çıkan ülke Rusya. Çin, İran, Irak ve Suriye ile birlikte diplomasi kartlarını tek tek açarken, ekonomik olarak da her koşulda para kazanıyor. Bölge ülkelerine silah satıyor, bölgenin enerji deposu olarak kart açıyor. Bir de Türkiye'nin yükünü taşıyor. Suriye'ye açılan kapıların kapanmasıyla birlikte devreye giren Mersin-İskenderiye Ro-Ro hattı yaşlı ve eski iki Rus Ro- Ro'suna emanet.
Rusya'yı iyi tanıyan bir Türk girişimciye ait olan Alcor Denizcilik kiraladığı Ro-Ro'larla Türk ihraç ürünlerini Mısır üzerinden Körfez ülkelerine zar zor götürüyor. Bizim Suriye üzerinden gidemediğimiz hattı Ruslar aşıyor.
***
Hat yeni ve pahalı. Nakliyatçı o güzergâhtan daha önce Körfez ülkelerine ortalama 4 bin dolar maliyetle gidip gelirken, bugün Ro-Ro hattıyla birlikte ımaliyet yükselip, fiyatlar uçunca iki Ro-Ro şirketi daha hizmet vermek için harekete geçti. Türkiye'nin Ro-Ro gemisi yok. Bugünler için kurulan ve tekel olan UN Ro Ro ise bu hatta yok. Günde sadece İtalya'ya 200 taşıma yapan UN Ro-Ro nerede?
Kamyoncular, fon şirketi KKR'ye hisselerini satarken çok heyecanlıydı. "Başımıza gökten para yağdı" diye zil takıp oynadılar. Şimdi mal taşıyacak gemi bulamıyorlar! Ortadoğu pazarı için ihracatçının ve nakliyatçının ipini Rusların eline teslim ettiler.
Yazık değil mi?
***
Yeni açılan hat mantıklı mı?
Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Ruhi Engin Özmen, "Bu hat Kuzey ve Güney için yeni hat haline gelebilir. Rusya'yı Afrika'ya bağlar. Biz de gelecekte Afrika'daki ticaretten pay alırız. Ama Türkiye bir an önce Mısır ve Libya ile 'Karayolu Taşıma Anlaşması' yapmak zorunda. Böylece hem fiyat ucuzlar, hem hareket artar hem de ileriye dönük starateji geliştirme şansımız olur" diyor.
Tamam da yakın gelecekte çıkış yolu var mı?
Özmen'e göre Suriye dışında her çözüm by- pass...
İhracatçı ve nakliyatçı çıkış yolları arıyor. Diplomatik ilişkimizin kesildiği İsrail'i bile gündeme almışlar. Görünen şu: Türkiye tez elden ortak akıl üretmeli. Krizin bitmesini uzaktan seyrederek bekleyemeyiz.
Boş konuşmayı bırakalım!..