Bugün yazımıza, "Şii hilali" ile başlayacağım. Sakın, "Bu da nereden çıktı?" filan demeyin! Şii hilali ifadesini ABD'liler çok sık kullanıyor. İran bunu reddetse de gerçek bu. İran, Irak, Suriye ve Lübnan'ı içine alıyor. Okuyucularımız bilir, bölgeyi ve komşularımızı analiz ederken hep, "Suriye'yi tek başına algılamayın!" diye yazdık. Şimdi bunu bir kez daha tekrarlama gereğini duyuyoruz. Niye mi?
Bizim muhteşem medya yine yapacağını yapıyor.
Komşumuz Suriye'yle ilgili sorunları ortaya koyarken işin en önemli ayağını hep unutuyor. Suriye'ye yaptırım konusunda Arap Birliği'nin her oylamada oy çokluğuyla karar aldığını yazıyor yazmasına da, Arap Birliği'ne muhalefet eden ülkeleri hep göz ardı ediyor.
Oysa konu hassas.
Irak, Yemen ve Cezayir gibi muhalif ülkelerden söz ediyoruz.
Çoğunuz, "Suriye ayrı, Irak ayrı! Suriye ile ilişkimizin Irak'la ne ilgisi olacak ki!" diyebilir. Sorarım size, Suriye'ye ambargo uygulanmasına muhalefet eden bir Irak, "Suriye'nin bypass edilmesine" müsaade eder mi?
İşte kritik nokta bu!

***
Çünkü ABD, Irak'tan çekildi. Sünniler, Şiiler ve Kürtler baş başa kaldı. Irak'ın bölünüp bölünmeyeceğini zamanla göreceğiz. Ancak Şii ittifakını gözden kaçırmayıp, Irak'a, Suriye üzerinden bakmalıyız. O zaman ekonomik açıdan kayıp ve kazançlarımızı daha net biçimde ortaya koyabiliriz. Tamam, Türkiye, Körfez ülkelerine yaptığı ihracatın sadece yüzde 15'ini kara yoluyla yapıyor.
Gerisi hava ve deniz yoluyla gerçekleşiyor. Gelin görün ki, burada önemli bir ayrıntı var. Irak, 7 milyar dolarla bölgede en çok cari fazla verdiğimiz, yılda 1 milyon TIR'ın geçiş yaptığı bir ülke.
Kolay mı? Geçen yıl Habur'dan 900 bin araç geçti.
Eğer Irak'ın tepkisini, "Bizim TIR'ları, Suriye üzerinden by-pass ederek karşı çıkar" diye ortaya koyarsak, büyük yanılgıya düşeriz. Çünkü Şiiler çok farklı, fetva ile davranışlarını belirliyor.
Eğer Türk mallarının kullanılmaması ile ilgili bir fetva verirlerse, işte asıl tehlike o zaman başlar. Görünen köy kılavuz istemiyor. Irak'tan olumsuz işaretler gelmeye başladı bile!..
***
Irak Cumhurbaşkanı yardımcısı Tarık el Haşimi Sünni'dir.
Türkiye'ye yakındır.
Geçen hafta "terörist" ilan edildiği için Kürt Bölgesi'ne sığınmak zorunda kaldı.
Bu gelişme göz ardı edilir mi?
Zaten bölge çok bilinmeyenli bir denklem ve denklemin ucundaki bir diğer ülke ise Rusya. Suriye'den başlayıp, İran'a sirayet edecek bir operasyonda Rusya boş durur mu? Türkiye'den ihraç ettiği yaş sebze ve meyveye anında ambargo koyar.
Peki, biz bunları niye yazıyoruz?
Çünkü olumsuz işaretler gelmeye başladı ve kısmi ambargo altındaki İran, Türki Cumhuriyetler'e ulaşmamızdaki ana koridor.
Yeni bir yıla girerken kimsenin moralini bozmak istemem ama gelen sinyaller ortada.
Suriye'ye uygulanacak ambargo Türkiye için ağır olur. Risk, en makul olana göre değil, en kötü senaryoya göre planlanır.
Bizden uyarması!