Yıllardır, "Çift açıkla" yaşadık. Biri cari açık, diğeri kamu açığı... Şu an kamu açığı herhangi bir şekilde sorun yaratmıyor. Nedeni ortada. İthalattan aldığımız yüksek vergi. Çünkü cari açığın yarattığı gelir, kamuya vergi olarak geri dönüyor.
Cari açık üç ayda 22 milyar doları buldu. Çoğu akademisyen, ekonomist ve uzman konuyla ilgili olarak ikiye bölünmüş durumda.
Kimi, "Cari açık yıl sonunda 80 milyar doları bulur" diyor. Yani, "fren tutmaz" demek istiyor. Kimi akademisyen ise kurda artış ve fren bekliyor. "Eğer cari açığı geçen yılın yüzde 10'u ile sınırlamazsak sorun olur. Çok sağlıklı para, maliye ve kur politikası izleyemeliz.
Sonuçta uluslararası sistem Türkiye'nin 80 milyar dolar cari açık vermesine izin vermez" diye konuşuyor. Cari açığa verilen tepki bizi yine "terbiye" edeceğe benziyor.
***
Peki, bu terbiye nasıl olacak?
Merkez Bankası elinden geleni yaptı. Kasım ve şubat döneminde kredi genişlemesine bağlı olarak çok iyi önlemler aldı.
Gerekçesini,
"Haziranda seçim var" diye ortaya koydu. Fakat para ve sermaye piyasası Merkez Bankası'nın bu tavrını etkinleştirmesine izin vermedi.
Hatta etkisini sınırladı.
Özellikle
İMKB'de ve
faizde yanlış fiyatlama ısrarı sürdü. Bu durum kur üzerinde baskı yaptı. Anadolu, ekonomide işlerin iyi gidip gitmediğine kura bakarak karar verir. İşin esası kur.
O halde kur hareketlenirse ne yapılacak? Eğer
dolar/TL paritesi
1.75'e kadar hareketlenirse, bu durum
cari açığı dengeye oturtur.
Ama sorunlar, "seçimden sonraya bırakılmalı" hesabı yapılırsa
kur, 1.90'larda zor toparlanır.
***
Çözüm ne?
Piyasalar, cari açık konusunda hassaslaştı. Hareketliliği, seçim için bir risk olarak görüyor. Ülkenin siyasi takvimi ile acil ekonomik ihtiyaçlarını ayırmalıyız. Cari açık sorununa
seçim takviminden bağımsız bakmalıyız. Özellikle seçim takviminden bağımsız davranmayı görev edinen
Maliye Bakanlığı ile
Hazine Müsteşarlığı'na ihtiyaç olduğu kesin.
Türkiye'de siyasi istikrar var. Hükümet işbaşında. Başbakan Erdoğan, seçim öncesi partisi adına gerekeni yapıyor. Cari açık sorunu için koşturmasına gerek yok.
İş bu noktada, ekonomi kurmaylarına düşüyor. Özelleştirmeme işine hiç girmiyorum!
Onların çalışması gerekiyor.