Bundan 22 yıl önce kendi elimizle infaz ettiğimiz sosyal güvenlik sisteminin restorasyonu sürüyor. Demirel'in prim affından erken emekliliğe dek bütün cepheleriyle popülizme kurban ettiği sistem, sosyal güvensizlik halini almış, 2008'deki reform paketiyle yeniden ayağa kalkabilmişti. Fakat yıl geçmiyor ki sistemde yeni düzenleme ihtiyacı doğmasın...
Misal son olarak Meclis'te kabul edilen tasarı ile 4.5 milyon sigortalı lehinde iyileştirmeler yapıldı. Geçen ay da sosyal güvenlik destekleme primi sorunları düzeltilmişti. Belli ki daha alınacak yol var.
Dün aHaber'de Duygu Leloğlu'nun Satır Arası programında, Sosyal Güvenlik Müfettişleri Derneği başkanı Sadettin Orhan ile bu tasarıyı tartıştık. Orhan'ın dikkat çektiği konu, hayatın dinamik yapısı içinde bu tür iyileştirmelerin kaçınılmaz olduğuydu.
Prim borcu olup yakınları üzerinden doktora giden Bağ-Kur'lulara SGK borç çıkarmayacak. Emekli olduktan sonra çalışmayı sürdürenlerin sosyal güvenlik destek primlerine dair borçları 36 ay üzerinden taksitlendirilip faizleri silinecek.
Terör malulü, Kore, Kıbrıs ve İstiklal Savaşı gazilerine kamu hastanelerinden sevk zorunluluğu kalkacak, özelde fark alınmayacak. Üniversiteye başlayanlar 4 ay süreyle sağlık hizmetinden yararlandırılacak. Milletvekili, dışarıdan atanan bakan ve gazetecilere, yıpranma payı sağlanacak.
Bu ve benzeri iyileştirmelerin zaman zaman yapılıyor olması, sosyal güvenlik sisteminin artık sağlıklı işlediğinin de işaretidir. Avrupa uyum sürecinde sosyal güvenlikte kat ettiğimiz aşama, anlamlıdır ve kriz yüzünden sosyal devleti öldüren AB'den daha ileri uygulamaları da gündeme getirebileceğiz.
Ancak değişmeyen 2 kural var: 1- Sürekli iyileştirmeye açık bir yapı içinde, bilişimin yardımıyla kayıtdışı istihdamdan sistemin kaçak ve kayıplarını önlemeye dek akılcı adımlar atmak. 2- Aktüeryal matematiğin nimetkülfet dengesini gözeten yapısından, popülizm adına taviz vermemek...
Ancak bu sayede, bozduğumuz emeklilik sistemini onarabilir, emeklilere daha fazla kaynak oluşturabilir ve sosyal güvenlik şemsiyesini "güvene" alabiliriz.